کارکرد های اصالی عرف و فهم عرفی در سیاست با نگاهی به فقه شعیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسالمی، تهران، ایران

3 استاد گروه علوم سیاسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسالمی، قم، ایران

10.22034/sm.2023.1996145.2049

چکیده

یکی از مسائل کاربردی در علم اصول،عرف وسیره عقلا است. از این مسئله در علم اصول،بیش از هر مساله دیگری استفاده می شود درحالیکه در علم فقه از عرف وسیره عقلا به آن اندازه،استفاده نمی شود.در علم فقه علیرغم آنکه استدلال به عرف وسیره،درمسائل فقهی مانندمعاملات،رایج است و باتوجه به کاسته شدن اعتبار ادله ای مثل اجماع منقول،شهرت یاعمل مشهور به خبرضعیف،دایره اعتبار و استدلال به آن در مرتکزات فقهی،گسترش یافته است،نگاه کاربردی و جامع به آن صورت نگرفته است.یکی از عرصه های مهمی که،استفاده از عرف و میزان قلمروی آن،یا مغفول مانده ویا نگاه حداقلی به آن صورت گرفته است عرصه سیاست و ساختار سیاسی می باشد.از این رو سوالی که در این پژوهش مطرح است مرتبط به نقش اصالی عرف در سیاست و ساختار آن با رویکردی فقهی-استدلالی می باشد.در نوشتار حاضر بعد از بیان ادله حجیت عرف وسیره،به اثبات نقش و کارکردهای اصالی عرف وسیره عرفی،درسیاست وساختار سیاسی بانگاه به فقه وادله فقه،خواهیم پرداخت که درنتیجه مواردی مانند تشکیل حکومت،حاکمیت ملی،بیعت، انتخابات،شورا وامربه معروف ونهی ازمنکر،ازجمله کارکردهای مهم و اصالی عرف در سیاست و فقه سیاسی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

کارکرد های اصالی عرف و فهم عرفی در سیاست با نگاهی به فقه شعیه

نویسندگان [English]

  • omid khalilimher 1
  • Majid Majid Tavassoli Roknabadi 2
  • ali shirkhanei 3
1 PhD student, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Faculty member of Azad University of Science and Research Branch
3 استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران
چکیده [English]

یکی از مسائل کاربردی در علم اصول،عرف وسیره عقلا است. از این مسئله در علم اصول،بیش از هر مساله دیگری استفاده می شود درحالیکه در علم فقه از عرف وسیره عقلا به آن اندازه،استفاده نمی شود.در علم فقه علیرغم آنکه استدلال به عرف وسیره،درمسائل فقهی مانندمعاملات،رایج است و باتوجه به کاسته شدن اعتبار ادله ای مثل اجماع منقول،شهرت یاعمل مشهور به خبرضعیف،دایره اعتبار و استدلال به آن در مرتکزات فقهی،گسترش یافته است،نگاه کاربردی و جامع به آن صورت نگرفته است.یکی از عرصه های مهمی که،استفاده از عرف و میزان قلمروی آن،یا مغفول مانده ویا نگاه حداقلی به آن صورت گرفته است عرصه سیاست و ساختار سیاسی می باشد.از این رو سوالی که در این پژوهش مطرح است مرتبط به نقش اصالی عرف در سیاست و ساختار آن با رویکردی فقهی-استدلالی می باشد.در نوشتار حاضر بعد از بیان ادله حجیت عرف وسیره،به اثبات نقش و کارکردهای اصالی عرف وسیره عرفی،درسیاست وساختار سیاسی بانگاه به فقه وادله فقه،خواهیم پرداخت که درنتیجه مواردی مانند تشکیل حکومت،حاکمیت ملی،بیعت، انتخابات،شورا وامربه معروف ونهی ازمنکر،ازجمله کارکردهای مهم و اصالی عرف در سیاست و فقه سیاسی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها [English]

  • عرف
  • فهم عرفی
  • سیره عقلا
  • فقه
  • سیاست
  • ساختارسیاسی