نسبت سنجی دیپلماسی فرهنگی و گفتمان انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی،گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

10.22034/sm.2021.531281.1709

چکیده

هدف پژوهش حاضر نسبت‌سنجی گفتمان انقلاب اسلامی و دیپلماسی فرهنگی بوده که با بهره‌گیری از مدل گفتمان مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش اصلی است که انقلاب اسلامی با استفاده از قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی چگونه توانسته است سیاست خارجی فعالانه‌ای در محیط منطقه‌ای و بین‌الملل اجرا نماید؟. پژوهش بر این فرضیه استوار است که انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از جهان‌گرایی، امّت محوری، عدالت‌طلبی، عدم جدایی دین از سیاست (به‌مثابه ابزارهای قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی) کنش فعالانه‌ای را در سیاست خارجی به اجرا گذارده است. یافته‌ها نیز حاکی از آن است که گفتمان انقلاب اسلامی با بهره‌گیری از قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی خود توانسته است سیاست خارجی فعالانه‌ای در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی پیگیری نماید. با انقلاب اسلامی شاهد ظهور و تجلّی دولت فرهنگی هستیم که به واسطه شاخص‌های قدرت نرم به دنبال شمولیت‌بخشی به نشانگان خود در سطح منطقه‌ای و جهانی است. گفتمان انقلاب اسلامی با ماهیت نرم‌افزاری، روابط قدرت را از رابطه عمودی به رابطه افقی تبدیل نمود که به واسطه غیریت‌سازی در برابر بازیگران فراملی، به دنبال رسیدن هژمونی فرهنگی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Cultural Diplomacy and the Islamic Republic's Discourse

نویسندگان [English]

  • Motahareh sorkhabi abdolmaleky 1
  • اoosin Abolfazli Karizi 2
  • abdolreza bay 3
1 PhD student of political thought, Department of Political Science, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Semnan Branch, Islamic Azad University, Azadshahr, Iran
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Azadshahr Branch, Islamic Azad University, Azadshahr, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present research is to compare the relationship between the Islamic Revolution's 
discourse and cultural diplomacy based on the discourse analysis model. In this regard, the research aims to 
find an answer to this main question: How could the Islamic Revolution implement an active foreign policy 
in the regional and international sphere using its soft power and cultural diplomacy? The research relies on 
the hypothesis that the Islamic Revolution has implemented an active role in the foreign policy relying on 
globalism, community-centeredness, justice seeking, and opposition to secularism (as the tools of its soft 
power and cultural diplomacy). The results indicate that the Islamic Revolution's discourse by using its soft 
power and cultural diplomacy could follow active foreign policy in the regional and international realm. 
With the Islamic Revolution, we witness the emergence and manifestation of a cultural state that, due to the 
soft power criteria, seeks to extend its signs regionally and globally. With its essence of soft power, the 
Islamic Revolution's discourse transformed power relations from vertical to horizontal while they aimed to 
achieve cultural hegemony by the creation of otherness against international actors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse
  • Islamic Revolution
  • Cultural Diplomacy
  • Soft Power
  • Hard Power
اخوان زنجانی، داریوش (1381). جهانی شدن و سیاست خارجی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
ادیب‌زاده، مجید (1387). زبان، گفتمان و سیاست خارجی. تهران: نشر اختران.
آنسار، پی. یر. (1381). ایدئولوژی‌ها، کشمکش‌ها و قدرت. ترجمه مجید شریف. تهران: قصیده سرا.
بخشی شیخ احمد، مهدی (1385). از ابن تیمیه تا بن لادن. راهبرد، شماره39.        
حسینی‌زاده، محمدعلی (1383). نظریه گفتمان و تحلیل سیاسی. علوم سیاسی، سال7، شماره 28.
خانی، محمدحسن (1386). دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها. دانش سیاسی، شماره2.
خمینی، سید روح‌الله (1385). صحیفه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج5.
دهشیری، محمدرضا (1385). جایگاه قدرت نرم در انقلاب اسلامی ایران. حوزه، شماره 57.
قربان‌پور دشتکی، علی  (1396). هم‌افزایی تفاهمی: چهارچوب راهبردی برای دیپلماسی فرهنگی. سیاست متعالیه، شماره 16.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال؛ سروش، علی (1392). دیپلماسی عمومی در اندیشه سیاسی امام خمینی. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال2، شماره 7.
ستوده آرانی، محمد (1394). روابط بین‌الملل متعالیه. سیاست متعالیه، سال3، شماره11.
ستوده، محمد (1388). دیپلماسی نوین فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. در: حسین پوراحمدی، دیپلماسی نوین، جستارهایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی.
سلطانی، علی اصغر (1383). تحلیل گفتمان به‌مثابه نظریه و روش. علوم سیاسی، سال7، شماره 28.
سلیمی، حسین (1379). فرهنگ‌گرایی، جهانی شدن و حقوق بشر. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
عباسقلی، عسگریان؛ شیراوند، صارم؛ موسوی، میرهادی (1393). نقش زبان در گفتمان دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره19.
عراقی، غلامرضا (1394). نقش دیپلماسی فرهنگی در صدور انقلاب اسلامی ایران. پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره4، شماره 14.
قوام، عبدالعلی (1384). روابط بین‌الملل، نظریه و رویکردها. تهران: قومس.
کاستلز، امانوئل (1385). عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، پایان هزاره. ترجمه احمد علیقلیان، افشین خاکباز. تهران: طرح نو، ج3.
کسرایی، محمدسالار؛ پوزش شیرازی، علی (1388). نظریه گفتمان لاکلا و موفه، ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی. سیاست، دوره 39، شماره3.
نقیب‌زاده، احمد (1381). تاثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
ونت، الکساندر (1384). نظریه اجتماعی سیاسی بین‌الملل. ترجمه حمیرا مشیرزاده. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل.
هانتر، شیرین (1380). آینده اسلام و غرب. همایون مجد. تهران: فرزان.
هانتینگتون، ساموئل (1383). برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی. ترجمه محمدعلی حمید رفیعی. تهران: دفتر پژوهش‌‌های فرهنگی.
سعید، بابی (1379). هراس بنیادین اروپامداری و ظهور اسلام‌گرایی. ترجمه غلامرضا جمشیدی، موسی عنبری. تهران: دانشگاه تهران.
 
 
 
Carbone, F. (2017). International tourism and cultural diplomacy: A new conceptual approach towards globalmutual understanding and peace through tourism. Tourism, 65(1):P.61-74                   
           
ZamoranoR, M.M. (2016). Eframing Cultural Diplomacy: The Instrumentalization of Culture under the Soft Power Theory. Culture Unbound Journal of Current Cultural Research, 8(2):P.165-186. DOI:10.3384/cu.2000.1525.1608165
 
Xu,  L. (2017). The effectiveness of cultural diplomacy in state trust building between China and the UK. Lancaster University.
Mark, S. (2009). A Greater Role for Cultural Diplomacy. Available at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.533.6762