مسئولیت مدنی حکومت اسلامی در جبران خسارات منافع ممکن‌الحصول شهروندان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

2 استادیار، فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

3 استاد، فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

10.22034/sm.2021.524523.1662

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی مسئولیت مدنی حکومت اسلامی در جبران خسارات منافع ممکن الحصول شهروندان است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که سوالات و چالش‌هایی در مورد طیف وسیعی از خسارات ناشی از منافع ممکن الحصول وجود دارد که سبب شده دیدگاه‌های متفاوتی در رابطه با قابلیت جبران خسارات به وجود بیاید که در پژوهش حاضر از زوایای مختلف به مقوله منافع ممکن الحصول و از جمله مسئولیت مدنی حکومت بر مبنای اصل وحدت اشخاص حقیقی و حقوقی در جبران خسارات پرداخته شد. به منظور حل ابهامات و چالش‌ها و تعارضات قانونی، مولفه‌هایی از قبیل عدالت و قواعد اتلاف و لاضرر، قابل استناد می‌باشند. بنابراین، هرگونه خسارت ناشی از اعمال، اقدامات و تصمیمات حاکمیتی، قابل مطالبه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Civil Liability of the Islamic Government in Compensating for Possible Benefits to Citizens

نویسندگان [English]

  • Fazel Fazeli David 1
  • Abbas Ali Heidari 2
  • Mahmoud Qayyumzadeh 3
1 PhD., Student, Faculty of Humanities, Khomein Branch, Islamic Azad University, Khomein, Iran.
2 Assistant Professor, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran
3 Professor, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Saveh Branch, Islamic Azad University, Saveh, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the civil liability of the Islamic government in compensating for possible benefits to citizens. The research method is descriptive-analytical, and the results showed that there are questions and challenges about a wide range of damages resulting from potential benefits that have led to different views on the ability to compensate for the damage in the present study from different angles the category. Possible benefits, including civil liability of the government, were based on the principle of unity of natural and legal persons in compensation. In order to resolve ambiguities, challenges, and legal conflicts, components such as justice and the rules of waste and harmlessness can be invoked. Therefore, any damages resulting from the government's actions and decisions can be claimed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic government
  • Civil Liability
  • Possible Benefits
  • Citizenship rights

مراجع

اردبیلى، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. قم: انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، ج 10.
اصفهانى، محمدتقى (1406‍ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه. قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانپور، چاپ دوم، ج10.
بجنوردی، سید حسن (1419ق). القواعد الفقهیه. قم: الهادی.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1367). ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش، چاپ دوم.
حسینی عاملی، سید جواد بن محمد (1418ق). مفتاح الکرامه. قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین.
حلی، نجم‌الدین (1408ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. محقق عبدالحسین محمدعلی بقال. قم: موسسه اسماعلیان، چاپ دوم، ج3.
حلّى، حسن بن یوسف (1388ق). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت(ع)، ج1.
حمیری، نشوان بن سعید (1420ق). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. بیروت: دارالفکر المعاص، ج10.
خداپرست، یونس؛ موسوی‌خو، سید محمد (1398). مبانی دولت اسلامی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از دیدگاه امام خامنه‌ای. سیاست متعالیه، 7(27): ص58.
خمینى، سید روح‌الله (1421ق). البیع. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج1.
خمینى، سید روح‌الله (1425ق). تحریر الوسیله. ترجمه علی اسلامى. قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ بیست و یکم، ج2-3،
خوانسارى، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان، ج5.
خوانسارى، موسى بن محمد (1373ق). رسالة فی قاعدة نفی الضرر. تهران: مکتبة محمدیه.
خویی، سید ابوالقاسم (1417ق). مصباح الفقاهه (المکاسب). قم: موسسه انصاریان، ج22، 1.
دهخدا، علی اکبر (1337). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران، ج6، 2.
رسانی‌نیا، ناصر (1376). اشخاص، اموال، مالکیت. تهران: انتشارات آوای نور.
صالحی مازندرانی، محمد (1394). مطالعه تطبیقی مبنا و ماهیت مدنی دولت. حقوق تطبیقی، 2(1): ص168-147.
طبسى، نجم‌الدین (1411ق). حقوق زندانى و موارد زندان در اسلام. قم: بوستان کتاب.
عربشاهی مقدم، عبدالمهدی (1393). مبانی فقهی اسلام و آزادی‌های سیاسی- اجتماعی. سیاست متعالیه، 2(7): ص132.
عیسی‌نیا، رضا (1393). فقه و حقوق شهروندی. سیاست متعالیه، 2(4): ص110.
غمامی، مجید (1376). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. تهران: انتشارات دادگستر، چاپ پنجاهم.
فراهیدى، خلیل بن احمد (1410ق). العین. قم: نشر هجرت، چاپ دوم.
قرشی، سید علی اکبر (1412ق). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ج7.
کلینی، یوسف بن یعقوب (1407ق). اصول کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج5.
مراغى، سید میرعبد‌الفتاح بن على حسینى (1417ق). العناوین الفقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، ج1.
مطهری، مرتضی (1420ق). فقه و حقوق (مجموعه آثار). قم: صدرا، ج20.
معین، محمد (1362). فرهنگ معین. تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ ششم، ج3،
نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ج37.
نراقی، محمد (1422ق). مشارق الاحکام. محقق سید حسن وحدتی بشیری. قم: کنگره نراقیین (ملا مهدی و ملا احمد)، چاپ دوم.
واعظی، مجتبی (1394). معیار عملی حاکمیت در حقوق اداری ایران. مطالعاتی حقوقی، 7(2).
سیاست متعالیه
دوره 9، شماره 35
دی 1400
صفحه 229-246

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار