بررسی و تحلیل رابطه نظامی- مدنی در خاورمیانه (مطالعه موردی مناسبات اخوان المسلمین و نظامیان از 1952 تا 2014)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل رابطه نظامی- مدنی در خاورمیانه با تاکید بر مناسبات اخوان المسلمین و نظامیان است. در این راستا، مدل‌های تعامل نظامی- مدنی در خاورمیانه و نظریات مربوط به آن، ویژگی‌های دولت پنهان در مصر و مدل حکومتی مدنظر اخوان، رابطه ارتش و اخوان در سه مرحله قبل از انقلاب، حکومت اخوان و بعد از کودتا بررسی شده است. همچنین به این سوال پاسخ می‌دهد که علت سقوط دولت اخوانی چه بود و ارتش چگونه توانست دولت مدنی را سرنگون کند. سقوط اخوان آیا به ناکارآمدی اندیشه‌ای این گروه بازمی‌گردد یا این‌که نخبگان اخوان توانایی لازم برای حکومت‌داری را نداشته‌اند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که به علت نفوذ ارتش در جامعه مصر، تبلیغات رسانه‌ای علیه اخوان و... اخوان نتوانست قدرت سیاسی را حفظ کنند. این گروه پس از انقلاب، تلاشی برای تغییر دولت به سمت مدل آرمانی خود انجام نداد و تئوری‌های حکومت اسلامی اخوانی مورد بی‌توجهی مرسی و اطرافیان وی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Case Study of the Relationship between Ikhwān al-Moslemin and the Militaries from 1952 to 2014

نویسندگان [English]

  • Reza Khorasani 1
  • Zahra Amani 2
1 Assistant Professor, Department of Political Science, Shahid Beheshti University; Member of the Association for Political Studies, Tehran, Iran
2 PhD. Student in International Relations, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is the analytical review of military-civil relations in the Middle East with an emphasis on the relationship between Ikhwān al-Moslemin and the Militaries in Egypt. In this regard, different models of military-civil association in the Middle East as well as its relevant theories, characteristics of the deep state in Egypt and the governmental model considered by the group of Ikhwān, the relationship between the army and Ikhwān within three stages: before revolution, during the government, and after the coup were reviewed. Moreover, this article answers to the following questions: Why Ikhwāni government collapsed and how could the army overthrow the civil government? Is the collapse of Ikwān related to the intellectual inefficiency of this group or the insufficient potential of its elites for governance? The method of study was descriptive-analytic and the results showed that due to the penetration of the army in Egyptian society, mass media propaganda against Ilkhwān and …, this group could not sustain its political power. After the revolution, this group did not make any effort to change the government to its desired model and also the theories of Ikhwāni Islamic state were neglected by Morsi and his fellows.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Military-Civil Relations
  • Egypt
  • Deep State
  • Army
  • Ikhwān al-Moslemin
  • Mohammad Morsi
  • Middle East

مراجع

احمدی، حمید (1390). سیر تحول جنبش‌های اسلامی از نهضت سلفیه سید جمال تا بیداری اسلامی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
اکبری، حمیدرضا؛ ایزدی، جهانبخش (1395). اسلام سیاسی و نظم امنیتی غرب آسیا. مطالعات روابط بین‌الملل، 9(35): ص67-45.
الدستور المصری، 1980، 2014، 2019.
امانی، مجتبی (1393). خاطرات و خطرات: مجموعه خاطرات مجتبی امانی، رئیس دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره. خبرگزاری فارس نیوز.
امانی، مجتبی (1397). الاخوان المسلمون و حکومة علی المصر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تهران.
البنا، حسن (2011). مجموعه الرسائل الامام الشهید حسن البنا. قاهره: موسسه اقرا.
الجزیره (2019). فی سجون مصر... معتقلون قضوا نحبهم وآخرون یخشى علیهم مصیر مرسی. قابل دسترس در:
https://www.aljazeera.net/news/politics/2019/6/18/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%AC%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%8A%D8%A9-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%B3%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%8A%D8%A9
خسروشاهی، سید ‌هادی (1395). کودتا در مصر. قم: کلبه شروق.
دهقان، حوریه؛ سمیعی اصفهانی، رضا (1393). ناکامی ‌دولت اخوان المسلمین پس از انقلاب 2011 در مصر (رویکرد جامعه‌شناختی). جامعه‌شناسی جهان اسلام، 2(2): ص82-53.
زعنون، خضر موسی (2019م). تجربه جماعه الاخوان المسلمین فى الحکم، دراسه مقارنه بین مصر و تونس 2011-2013. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الازهر غزه.
سازمند، بهاره؛ سلطانی‌نژاد، محمد (1392). از انقلاب تا کودتا: مناسبات نظامی- مدنی در مصر جدید. پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 3(3): ص125-105.
قاسمی، بهزاد (1394). اخوان المسلمین مصر و تجربه نظام سیاسی. تهران: موسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
میشل، ریچارد (1387). تاریخ جمعیت اخوان المسلمین. ترجمه سید هادی خسروشاهی. تهران: وزارت امور خارجه، ج2.
نیاکوئی، سید امیر (1391). کالبدشکافی انقلاب‌های معاصر در جهان عرب. تهران: نشر میزان.
Azaola Piazza, B. (2018). The foreign policy of post-Mubarak Egypt and the strengthening of relations with Saudi Arabia: balancing between economic vulnerability and regional and regime security. The Journal of North African Studies, 24(3): P. 1-25.
Harb, I. (2003). The Egyptian Military in Politics: Disengagement or Accommodation?. Middle East Journal, 57)2(: P.269-290.
Kamrava, M. (2000). Military Professionalization and Civil-Military Relations in the Middle East. Political Science Quarterly, 115(1).
Lofgren, M. (2016). The Deep State: The Fall of the Constitution and the Rise of a Shadow Government. New York: VIKING.
Lutterbeck, D. (2012). Arab Uprisings, Armed Forces, and Civil–Military Relations. Armed Forces & Society, 39(1): P.28-52.
Magued, Sh. (2017). The Egyptian Muslim Brotherhood’s transnational advocacy in Turkey: A new means of political participation. British Journal of Middle Eastern Studies, 45(3): P.1-18.
Monier, E.I. & Ranko, A. (2013). The Fall of the Muslim Brotherhood: Implications for Egypt. Middle East Policy, 20(4): P.111-123.
Pioppi, D. (2013). Playing with fire. The muslim brotherhood and the Egyptian Leviathan. The International Spectator, 48(4): P.51-68.‏
Tufekci, Z. & Wilson, Ch. (2012). Social Media and the Decision to Participate in Political Protest: Observations From Tahrir Square. Journal of communication, 62(2): P.363-379.
Walsh, J. (2003). Egypt's Muslim brotherhood. Harvard International Review, 24(4): P.32.
Wilmot, J. (2015). A commitment to politics: the trajectory of the Muslim Brotherhood during Egypt's 2011–13 political opening. Contemporary Arab Affairs. 8(3): P. 379-397.
سیاست متعالیه
دوره 9، شماره 34
مهر 1400
صفحه 293-318

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار