نقش راهپیمایی اربعین در دیپلماسی عمومی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش راهپیمایی اربعین حسینی در تقویت دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و نظام بین‎الملل است. این پژوهش از منظر هدف کاربردی بوده، و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. به نظر می‎رسد راهپیمایی اربعین با مولفه‌هایی نظیر ترویج فرهنگ مبارزه و استکبارستیزی، تقویت وحدت اسلامی و جهانی‎سازی ژئوپلیتیک شیعه، موجب تقویت قدرت نرم و بالطبع تقویت دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان اسلام و نظام بین‎الملل می‎شود. دستاورد پژوهش حاضر ترمیم جهت‎گیری‎های سیاست خارجی ایران و مناسبات‎گرایی ارزشی با کشور‎های اسلامی در محیط پیرامونی به ویژه در کشور عراق و ناظر به پدیده خاص اربعین است. نظر به آنکه شرایط و زمینه‎های لازم برای تقویت گفتمان‌ هلال شیعی از رهگذر مناسکی چون راهپیمایی اربعین حسینی و فرهنگ زیارت، با توجه به استقبال جهان اسلام فراهم است، به عنوان استنتاجات نظری باید مناسکی چون اربعین حسینی در قالب نظریه پخش نیز از سوی پژوهشگران مطالعات اربعینی در دستور کار قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Arbaeen Procession in Public Diplomacy of Iran

نویسندگان [English]

  • Habib GolMohammadi 1
  • Ebrahim Mottaghi 2
  • Kaeyhan Barzegar 3
1 Ph.D., Student, Department of International Relations, Faculty of Law, Theology and Political Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Political Science and International Relations, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This research aims to investigate the role of the Arbaeen procession in strengthening the public diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the region and the international system. The study, with an applied goal and a descriptive-analytical nature, suggests that the Arbaeen procession, with elements such as promoting a culture of resistance and anti-arrogance, strengthening Islamic unity, and globalizing the geopolitical significance of Shiism, contributes to enhancing soft power. Consequently, it strengthens the public diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the Islamic world and the international system. The research findings emphasize the redirection of Iran's foreign policy and value-oriented relations with Islamic countries, particularly in the surrounding environment, especially in Iraq, concerning the specific phenomenon of Arbaeen. Given that the necessary conditions and foundations for strengthening the discourse of the Shiite Crescent are provided through rituals such as the Arbaeen procession and the culture of pilgrimage, considering the global reception in the Islamic world, theoretical conclusions suggest incorporating Arbaeen-like rituals into the theoretical framework of diffusion by researchers in Arbaeen studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbaeen
  • Procession
  • Shiite Discourse
  • Foreign Policy
  • Public Diplomacy
  • Cultural Diplomacy
  • Soft Power
آشنا، حسام‌الدین (1383). فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی، ارائه مدلی برای دیپلماسی عمومی. دانش سیاسی، شماره 21.
اباذری، عبدالرحیم (1396). زمینههای سیاسی- ملی شکلگیری اربعین حسینی. همدان: همایش بین‎المللی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پاک.
احمدی، ابراهیم (1396). بازتعریفی از ژئوپلیتیک شیعه با تأکید بر راهپیمایی اربعین. جغرافیا، شماره 15.
امامی، مجید (1397). هم‌گرایی تمدنی در طریق زیارت؛ با تأکید بر پیاده‌روی زیارت اربعین. دین و سیاست فرهنگی، شماره 9.
بد، مهدیه (1395). فهم تجربۀ زیستۀ زائران در پیاده‌روی اربعین سال 1395: بسترها و زمینه‎های شکل‎گیری ابر رویداد اربعین. باغ نظر، شماره 15.
بشیر، حسن (1395). دیپلماسی گفتمانی (تعامل سیاست، فرهنگ و ارتباطات). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
بشیر، حسن (1396). جهانیسازی راهپیمایی اربعین: سیاست‌ها و راهبردها. در: همایش بین‎المللی لقاءالحسین. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
جمالی، مصطفی (1395). نقش اربعین در مهندسی تمدن اسلامی. تهران: همایش مسجد و مهدویت.
حسینی جلالی، سید محمدرضا (1396). زمینه‎های اجتماعی- اقتصادی شکل‎گیری اربعین حسینی. فرهنگ زیارت، شماره 5.
حقیقی، رضا (1386). فرهنگ و دیپلماسی در آیینه دیپلماسی فرهنگی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات بین‎المللی الهدی.
خانی، ابراهیم (1395). جامعهشناسی حکمت متعالیه. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
خانی، ابراهیم (1396). آیین اربعین به‌مثابه منبع قدرت نرم جهان اسلام. در: مجموعه مقالات دومین همایش بین‎المللی لقاءالحسین. تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، ج4.
درخشه، جلال (1396). دیپلماسی فرهنگی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا؛ فرصت‌ها، تهدیدها و راهبردها. پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، 7(2).
درخشه، جلال؛ غفاری، مصطفی (1390). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام: فرصت‌ها، اقدامات، اولویت‎ها و دستاوردها. مطالعات فرهنگ ارتباطات، 12(16).
سلیمانی، موسی (1397). اربعین حسینی: بانگ بیداری در مارپیچ سکوت. تهران: مرکز مطالعات شیعه‎شناسی.
شفیعا، سعید؛ درودیان، محمدجواد (1396). مفهوم‌سازی درک معنویت در رویداد پیاده‌روی اربعین حسینی: براساس تجربه میدانی. در: همدان: اولین همایش بین‌المللی گردشگری، جغرافیا و محیط زیست پاک.
فولر، ‎گراهام (١٣٧٨). قبله عالم: ژئوپلیتیک ایران. ترجمه عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
فیروزجائیان گلوگاه، علی‌اصغر (1396). زمینههای فرهنگی- اعتقادی شکلگیری اربعین حسینی. قم: پژوهشکده حج و زیارت.
قربان‌پور دشتکی، علی (1396). هم‌افزایی تفاهمی: چهارچوب راهبردی برای دیپلماسی فرهنگی. سیاست متعالیه، 5(16): ص103-116.
قوام، سید عبدالعلی (1388). نظریه و تئوریهای روابط بین‌الملل. تهران: انتشارات سمت.
محمدی، حمیدرضا (1396). بازتعریفی از ژئوپلیتیک شیعه با تأکید بر راهپیمایی اربعین. جغرافیا، شماره 15.
معینی‌پور، مسعود (1394). مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین. تهران: سوره مهر.
ملک‌زاده، محمد (1394). قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی ایران در ابعاد منطقه‌ای (مؤلفه‌ها، دستاوردها و راهکارها). سیاست متعالیه، شماره 11: ص133-154.
مورگنتا، هانس، جی (1384). سیاست میان ملت‌ها. ترجمه حمیرا مشیرزاده. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
مهدیار، میثم (1394). ظرفیتشناسی اربعین: مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین. تهران: سوره مهر.
ناى، جوزف (1382). کاربرد قدرت نرم. ترجمه سیدرضا میرطاهر. تهران: نشر قومس.
همایون، محمدهادی (1396). نقش تمدن‌ساز عاشورا و اربعین، از بعثت و غدیر تا ظهور. در: مجموعه مقالات دومین همایش بین‎المللی لقاءالحسین. تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، ج4.