مطالعه تطبیقی مبانی مشروعیت سیاسی و ویژگی های حاکم از منظر امامیه، اشاعره و معتزله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه اردکان

2 عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

3 عضوهیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علاتمه طباطبایی

4 عضوهیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی

10.22034/sm.2023.111703.1420

چکیده

یکی از مباحث مهم در کلام سیاسی اسلام مساله مبانی مشروعیت سیاسی است. امامیه، اشاعره و معتزله سه فرقه مهم اسلامی اند که در این مورد دارای نظریات سیاسی متفاوت و مخصوص به خود می باشند. با توجه به جایگاه و اهمیت مبانی مشروعیت سیاسی در بین امامیه، اشاعره و معتزله نگارنده در این پژوهش در صدد بررسی این سؤال اساسی است که وجوه اشتراک و افتراق مبانی مشروعیت نحله های کلامی و سیاسی فوق چیست؟ این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی به مطالعه تطبیقی مبانی مشروعیت سیاسی امامیه، اشاعره و معتزله پرداخته است. نتیجه تحقیق آن‌ که این سه گرایش کلامی و سیاسی در دنیای اسلام در مساله مشروعیت سیاسی در مواردی مانند: توحید درحاکمیت سیاسی، تعیین و نصب پیامبر(ص) برای حاکم و..... دارای اشتراک اند و در مواردی مانند: کلامی یا فقهی بودن حاکمیت سیاسی ، انتصاب ، انتخاب ، اجماع، حجیت قول و عمل در مشروعیت امام، ودر شرایطی مانند اعلم و افضل بودن، عصمت ،عدالت و قریشی بودن و....دیدگاه های متفاوتی دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

مطالعه تطبیقی مبانی مشروعیت سیاسی و ویژگی های حاکم از منظر امامیه، اشاعره و معتزله

نویسندگان [English]

  • mahdi ghanei ARDKAN 1
  • ali Karbala Pazoki 2
  • Abdulmutallab Abdullah 3
  • Righteous Hassanzadeh 4
1 Ardakan University faculty member
2 Faculty member of Allameh Tabatabai University
3 Academic Member of Islamic Studies Department of Allameh Tabataba'i University
4 Academic Member of Islamic Studies Department of Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

یکی از مباحث مهم در کلام سیاسی اسلام مساله مبانی مشروعیت سیاسی است. امامیه، اشاعره و معتزله سه فرقه مهم اسلامی اند که در این مورد دارای نظریات سیاسی متفاوت و مخصوص به خود می باشند. با توجه به جایگاه و اهمیت مبانی مشروعیت سیاسی در بین امامیه، اشاعره و معتزله نگارنده در این پژوهش در صدد بررسی این سؤال اساسی است که وجوه اشتراک و افتراق مبانی مشروعیت نحله های کلامی و سیاسی فوق چیست؟ این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی به مطالعه تطبیقی مبانی مشروعیت سیاسی امامیه، اشاعره و معتزله پرداخته است. نتیجه تحقیق آن‌ که این سه گرایش کلامی و سیاسی در دنیای اسلام در مساله مشروعیت سیاسی در مواردی مانند: توحید درحاکمیت سیاسی، تعیین و نصب پیامبر(ص) برای حاکم و..... دارای اشتراک اند و در مواردی مانند: کلامی یا فقهی بودن حاکمیت سیاسی ، انتصاب ، انتخاب ، اجماع، حجیت قول و عمل در مشروعیت امام، ودر شرایطی مانند اعلم و افضل بودن، عصمت ،عدالت و قریشی بودن و....دیدگاه های متفاوتی دارند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • مبانی مشروعیت
  • سیاست
  • امامیه
  • اشاعره
  • معتزله