تأثیر تأسیس جمهوری اسلامی ایران در شیوه استنباط فقه سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشگاه صدا و سیما، قم، ایران و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قدرت و به دست‌گیری حکومت اسلامی بر روش فقه سیاسی یا علم روش‌شناسانه بوده و نیز تأثیر واقعیات اجتماعی و سیاسی در عرصه عمل و روش نگاه به موضوع علم اصول و طریق استنباط را مورد توجه قرار داده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، اگرچه تحولات حکومتی تاثیر عمیقی بر روش پژوهش در اصول فقه و شیوه فقه‌پژوهی برجای نگذاشته، اما افق‌های جدیدی را گشوده، رویکرد عقل‌گرا و عرف‌گرایی را تقویت کرده، قواعد فقه را توسعه داده و وجود حکومت دینی در تغییر سبک و شیوه استنباط مؤثر بوده است. نیازهای روزافزون حکومت و جامعه اسلامی موجب تحول در روش‌های فهم و ایجاد امکان گره‌گشایی و رسیدن به پاسخ سئوالات نوظهور شده و حکومت اسلامی امکانات و وسایلی در اختیار قرار می‌دهد تا موجبات پردازش جدید فقهی نیز حاصل شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Influence of the Establishment of the Islamic Republic of Iran on the Inference of Political Jurisprudence

نویسنده [English]

  • kamal akbari
Assistant Professor, Iran Broadcasting University, Qom, Iran
چکیده [English]

The present study aims to investigate the effect of power and gaining the Islamic State on political jurisprudence or methodological science. It also aims to consider the influence of social and political realities in the field of action and the viewpoint of such state on principles and inference. The research method was descriptive-analytical and the results showed that although governmental developments had no profound effect on the research method for studies on principles of jurisprudence and jurisprudence, but it has opened new horizons, It has strengthened the rationalist approach and conventionalism, developed the rules of jurisprudence, and the existence of the religious rule has been effective in changing the style and method of inference. Increasing needs of the government and Islamic society have led to changes in ways of understanding and they have provided the opportunity to unravel and answer the emerging questions, and the Islamic society provides tools and facilities which pave the way to provide new methods for processing the juridical questions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Jurisprudence
  • Jurisprudence Inference
  • Principles of Jurisprudence
  • custom
  • Islamic Republic of Iran
  1. قرآن کریم.

    نهج‌البلاغه.

    1. آبادیان، حسن (1374). مبانی نظری حکومت مشروطیت و مشروعه. تهران: نشر نی.
    2. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1378). کفایه الاصول. سیدحمیدرضا حسنی. قم: انتشارات اسلامی، ج1.
    3. اسلامی، رضا (1387). اصول فقه حکومتی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    4. اکبری، کمال؛ اولیائی، احمد (1395). ظرفیت‌های نظریات ارتباطات بین‌الملل برای تبلیغ اسلام در مقیاس جهانی. سیاست متعالیه، شماره 15: ص138-121.
    5. انتظام، سیدمحمد (1384). پیش‌فرض‌های فلسفی در علم اصول. قم: بوستان کتاب.
    6. حجاریان، سعید (1380). از شاهد قدسی تا شاهد بازاری. تهران: نشر طرح نو.
    7. حسنی، حمیدرضا؛ علی‌پور، مهدی (1385). جایگاه‌شناسی علم اصول. قم: انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ج1-2.
    8. خمینی، سید روح الله (1381). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج13.
    9. شریعتی، روح‌الله (1387). قواعد فقه سیاسی. قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

    10. صابری، حسین (1388). عقل و استنباط عقلی. مشهد: نشر بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

    11. فیض، علیرضا (1382). ویژگی‌های اجتهاد و فقه پویا. تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

    12. گفتگوی حضوری کمال اکبری با آیت الله سید یوسف مدنی تبریزی در تاریخ 15/2/1390.

    13. گفتگوی حضوری کمال اکبری با آیت الله محسن اراکی در تاریخ 25/6/90.

    14. مجتهد شبستری، محمد (1379). نقدی بر قرائت رسمی از دین. تهران: نشر طرح نو.