بررسی انطباق‌‌پذیری سیاست‌‌های کلان "اقتصاد مقاومتی" در دستگاه معرفتی حکمت سیاسی متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، تهران؛ استاد مدعو اقتصاد اسلامی دانشگاه پاریس.

2 کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی اسلام

چکیده

نظریه‌‌های "دولت" براساس دستگاه فلسفه‌‌ی پشتیبان‌‌شان تدوین می‌‌شوند و در تمامی حوزه‌‌ها - ازجمله اقتصاد سیاسی - نمود پیدا می‌‌کنند. با این پیش‌‌فرض که "حکمت متعالیه" دستگاه فلسفی پشتیبان جمهوری اسلامی است، طبیعتاً اقتصاد سیاسی دولت اسلامی نیز باید در چارچوب حکمت متعالیه بگنجد. در این راستا، پژوهش حاضر با استنباط و صورت‌‌بندی اصول اقتصاد سیاسی متعالیه از پایه‌‌های فلسفه‌‌ی سیاسی متعالیه، به بررسی "رویکردهای هفتگانه‌‌ی اقتصاد مقاومتی" براساس این اصول پرداخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی با رویکرد "متن‌‌کاوی مؤلف‌‌محور" می‌‌باشد. نتایج نشان می‌‌دهد، علاوه ‌‌بر انطباق‌‌پذیری رویکردهای هفت‌‌گانه با احکام مستنبط از حکمت صدرایی، می‌‌توان سه رویکرد "آگاهی‌‌بنیان"، "مردم‌‌پایه" و "فسادستیزی" را نیز به این سند افزود. همان‌‌گونه که حکمت نظری متعالیه قابل امتداد در ساحت سیاست است، فلسفه یا حکمت سیاسی نیز قابل امتداد در دیسیپلین اقتصاد سیاسی است و می‌‌توان از اقتصاد سیاسی متعالیه نیز صحبت کرد. این نتایج را می‌‌توان در تدوین "نظریه‌‌ی جامع اقتصاد سیاسی دولتِ اسلامیِ مردم‌‌سالار" و "به‌‌روزرسانی سند اقتصاد مقاومتی" به‌‌کار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Adaptability of Macro Policies of "Resistance Economy" In the Epistemic System of Political Transcendental Theosophy

نویسندگان [English]

  • ali toussi 1
  • mohammad hossein taheri khosroshahi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Economics, Kharazmi University,Tehran; Visiting Professor of Islamic Economics, University of Paris.
2 M.A. Graduated of Islamic Political Thought.
چکیده [English]

Theories of "government" are based on their philosophy of support, and they appear in all domains, including political economy. Assuming that the "Transcendental Theosophy" is a philosophical device supporting the Islamic Republic of Iran, the political economy of the Islamic state should also naturally fit within the framework of the transcendental theosophy. In this regard, the present study, by inferring and formulating the principles of transcendental political economy from the foundations of political transcendental philosophy, has examined the "Seven Approaches of Resistance Economics" based on these principles. The research method is descriptive-analytic with "author-based text mining" approach. The results show that in addition to adapting seven approaches to related decrees of Mulla Sadra's theosophy, we can add three approaches of "knowledge-based", "public-based" and "corruption-based" to this document. As theoretical transcendental theosophy extends beyond politics, philosophy or political theosophy can also be sustained in the discipline of political economy, and we can speak about the transcendental political economy. These results can be used to formulate the "Comprehensive Theory of Political Economy of Democratic Islamic Government" and "Updating the Resistance Economy Document".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Economy
  • Islamic Economy
  • Resistance Economy
  • Political Transcendental Theosophy
  • Islamic Government
  • Transcendental Political Economy
  1. اشتراوس، لئو (1381). فلسفه‌‌ی سیاسی چیست. ترجمه فرهنگ رجایی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
  2. الیاسی، محمدقاسم (1390). «رابطه‌‌ی شریعت و سیاست از منظر حکمت متعالیه». در: سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. به‌‌کوشش شریف لک‌‌زایی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج3.
  3. امه‌‌طلب، مصطفی؛ نامدار، مظفر (1386). «حکمت صدرایی و انقلاب اسلامی». 15خرداد، دوره‌‌ی سوم، سال چهارم، شماره‌‌13، ص.48-17.
  4. ایدرم، حسن (1390). «دولت به‌‌مثابه هدف از منظر برتری هویت جمعی». در: سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. به‌‌کوشش شریف لک‌‌زایی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج4.
  5. بشیریه، حسین (1393). آموزش دانش سیاسی. تهران: نشر نگاه معاصر، چاپ یازدهم.
  6. پورفرد، مسعود (1390). «انسان‌‌شناسی در فلسفه‌‌ی سیاسی متعالیه و غیرمتعالیه». در: سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. به‌‌کوشش شریف لک‌‌زایی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج3.
  7. خمینی، سیدروح‌‌الله (1377). شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسه‌‌ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  8. رفیع، حسین (1386). سلام اقتصادی در روابط بین‌‌الملل: خاورمیانه و تحریم نفت. تهران: مذاکره.
  9. سروش، عبدالکریم (1386). نهاد ناآرام جهان. تهران: موسسه فرهنگی صراط، چاپ ششم.

10. سیدباقری، سیدکاظم (1390). "انسان‌‌شناسی در فلسفه‌‌ی سیاسی متعالیه". در: سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. به‌‌کوشش شریف لک‌‌زایی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج3.

11. سیف، احمد (1376). مقدمه‌‌ای بر اقتصاد سیاسی. تهران: نشر نی.

12. شایگان، داریوش (1389). آمیزش افق‌‌ها. گزینش و تدوین محمدمنصور هاشمی. تهران: نشر فرزان روز.

13. صدرالدین شیرازی، محمد (1354). المبدا و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران‏.

14. صدرالدین شیرازی، محمد (1362). مبدا و معاد. ترجمه‌‌ احمد حسینی اردکانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

15. صدرالدین شیرازی، محمد (1363). مفاتیح‌‌الغیب. به‌‌تصحیح محمد خواجوی. تهران: مکتب محمودی.

16. صدرالدین شیرازی، محمد (1364). تفسیر القرآن الکریم. قم: انتشارات بیدار.

17. صدرالدین شیرازی، محمد (1375). مجموعه‌‌ی رسائل فلسفی. تحقیق حامد ناجی اصفهانی. تهران: انتشارات حکمت.

18. صدرالدین شیرازی، محمد (1380). المبدا و المعاد. مقدمه و تصحیح سیدجلال‌‌الدین آشتیانی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم.

19. صدرالدین شیرازی، محمد (1382). شواهدالربوبیه. قم: مطبوعات دینی.

20. صدرالدین شیرازی، محمد (1384). شواهدالربوبیه فی المناهج السلوکیه. ترجمه و تفسیر جواد مصبح. تهران: سروش، چاپ چهارم.

21. صدرالدین شیرازی، محمد (1387ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الربعه. قم: مکتبه المصطفویه.

22. صدرالدین شیرازی، محمد (1391ق). شرح اصول کافی. تهران: مکتبه المحمودی.

23. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1371). مجموعه‌‌ی رسائل. به‌‌کوشش سیدهادی خسروشاهی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

24. طوسی، سیدخلیل‌‌الرحمان (1393). درآمدی‌‌بر فلسفه‌‌ی سیاسی صدرالمتالهین. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

25. فیرحی، داود (1394). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: سمت.

26. کربن، هانری (1373). تاریخ فلسفه‌‌ی اسلامی. ترجمه‌‌ی سیدجواد طباطبایی. تهران: نشر توس.

27. گیلپین، رابرت (1378). «ماهیت اقتصاد سیاسی». ترجمه‌‌ مهدی تقوی. اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 143-144.

28. لک‌‌زایی، رضا؛ لک‌‌زایی، نجف (1390). «تحلیل انقلاب اسلامی ایران در چارچوب حکمت متعالیه». متین، شماره‌‌51، ص. 155-131.

29. لک‌‌زایی، شریف (1395). فلسفه‌‌ی سیاسی صدرالمتالهین. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

30. لک‌‌زایی، شریف؛ فتح‌‌اللهی، محمدعلی (1392). «حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی ایران». جستارهای سیاسی معاصر، سال چهارم، شماره‌‌2، ص.144-125.

31. مهدی‌‌زاده، حسین (1393). بینش تمدنی. قم: تمدن نوین.

32. میراحمدی، منصور و غلامی، نجف‌‌علی (1393).«فقه فردی و فقه حکومتی؛ بایسته‌‌ها و کاستی‌‌ها». سیاست متعالیه، سال دوم، شماره4.

33. هزاوئی، سیدمرتضی؛ زیرکی حیدری، علی (1393). «اقتصاد مقاومتی؛ نماد مدیریت جهادی در اقتصاد سیاسی ایران». مطالعات انقلاب اسلامی؛ سال یازدهم، شماره‌‌37، ص.26-9.

34. الهی، محسن (1390). «جایگاه سیاست در حکمت متعالیه». در: سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه. به‌‌کوشش شریف لک‌‌زایی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج3.

35. ویلکن، پیتر (1381). اقتصاد سیاسی ارتباطات جهانی و امنیت انسانی. ترجمه سیدمرتضی بحرانی. تهران: پژوهشکده‌‌ی مطالعات راهبردی.

36. وینسنت، اندرو (1394). نظریه‌‌های دولت. ترجمه‌‌ حسین بشیریه. تهران: نشر نی، چاپ دهم.

37. Raphael D.D (1970). problems of political philosophy. London: Macmillan.