اندیشه‌‌ی سیاسی "راشد الغنوشی" و تأثیر آن بر تحولات سیاسی تونس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی جامعة المصطفی العالمیه

چکیده

راشد الغنوشی - مؤسس و رهبر جنبش اسلامی تونس - با ابتنای‌‌‌‌‌بر تفکر اسلامی و اتخاذ راهبرد واقع‌‌‌‌‌گرایانه، این جنبش را از کوران بحران‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سیاسی معاصر عبور داد و آن را در دستیابی به اهداف جنبش رهبری کرد. امری که رهبران اخوانی در مصر به‌‌‌‌‌دلیل اتخاذ رویکردهای افراطی از آن بی‌‌‌‌‌بهره بودند و انقلاب سیاسی نوظهور خود را با کودتای ارتش، نافرجام گذاشتند. این موفقیت مرهون مجموعه‌‌ای از عوامل، از جمله مواضع فکری صریح راشد الغنوشی در حوزه‌‌ی مسائلی هم‌‌‌‌‌چون: دموکراسی، انتخابات، فعالیت عمومی زن، حزب و خشونت بود و موجب شد این حزب راهبردهای عملی انعطاف‌‌‌‌‌پذیر، معقول و مؤثر در جامعه‌‌ی مدنی تونس اتخاذ نماید. این نوشتار به‌‌‌‌‌دنبال واکاوی و تبیین آن‌‌‌‌‌دسته از مواضع فکری راشد الغنوشی است که بر راهبرد این جنبش تأثیر گذاشت و موجب حفظ و تقویت موجودیت سیاسی آن در دو فضای متفاوت سکولاریسم و افراطی‌‌‌‌‌گرایی پرمخاطره کنونی جهان اسلام و تونس شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Political Thought of “Rashid Al-Ghannushi” and the Impact It Has on Political Developments of Tunes

نویسنده [English]

  • Mohammad Ali MirAli
MIU
چکیده [English]

Rashid Al-Ghannushi, founder and leader of Tunes Islamic movement, let the movement pass through contemporary political crises by basing it on Islamic thought and adopting realistic strategy and led it towards accessing the objectives of movement, which was a matter that Muslim Brotherhood leaders in Egypt failed to enjoy it because of adopting extremist approaches and made their newly emerging political revolution be aborted by military coup. This success was indebted to a series of catalysts like explicit mental stands of Rashid Al-Ghannushi in the field of issues like democracy, elections, public activity of women, party and violence, leading the movement to choose effective, reasonable and flexibly practical strategies in the civil society of Tunes. This paper seeks to explore, analyze and elucidate the combinations of mental positions of Rashid Al-Ghannushi which influenced strategy of the movement and triggered maintenance and consolidation of its political existence in two different atmospheres of present secularism and perilous extremism of Muslim World and Tunes.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Thought
  • Al-Nehzah Movement
  • democracy
  • Political Developments
  • Rashid Al-Ghannushi
  1. ابراهیم و دیگران، محمد (1385). «جنبش اسلامی تونس». ترجمه: جواد اصغری. تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌‌‌‌‌سازان نور.
  2. ابوالحمد، عبدالحمید (1382). مبانی سیاست. تهران: توس(چ نهم).
  3. الانسان (1992). «چرا جنبش النهضه تونس، اسلام اخوانی را کنار گذاشت»، کد خبر: ۷۴۱۲۱، تاریخ انتشار: ۱۹/3/۱۳۹۵، ۲۰:۲۰.  http://puyesh.net/fa/news/74121/ .
  4. خسروشاهی، سیدهادی (اسفند1389و فروردین 1390). «انقلاب ایران و حرکت‌‌‌‌‌های اسلامی معاصر؛ دیدگاه راشد الغنوشی درباره‌‌ی انقلاب اسلامی»، مجله‌‌ی پاسدار اسلام، اسفند 1389 و فروردین 1390، سال سی‌‌‌‌‌ام، شماره 351 و 352.
  5. دورژه، موریس (1354). اصول علم سیاست. ترجمه‌‌ی‌‌‌‌‌: ابوالفضل قاضی. تهران: فراکلین.
  6. راشد الغنوشی (2001). یقرا مطالب التغییر لدی الحرکه الاسلامیه، رفض الستبداد...» alsahwah-yemen.net/7-2001,p.p.6-12-z.htm.p:9.
  7. رحیمی، غلامرضا (1393). «حقوق متقابل ملت و دولت از دیدگاه اسلام و لیبرالیسم»، فصلنامه سیاست متعالیه، سال دوم، شماره 7.
  8. عربشاهی مقدم، عبدالمهدی (1393). «مبانی فقهی اسلام و آزادی‌‌‌‌‌های سیاسی اجتماعی»، فصلنامه سیاست متعالیه، سال دوم، شماره 7.
  9. علیخانی، علی‌‌‌‌‌اکبر و صدیقی صابر (1382). «اسلام و حکومت در اندیشه‌‌ی راشد الغنوشی»، مجله مطالعات خاورمیانه، 1382، شماره 33.
  10. علی‌‌‌‌‌خانی، علی اکبر (1383). «حرکت‌‌‌‌‌های اسلامی: نقد گذشته، راهبرد آینده (از دیدگاه راشد الغنوشی)»، مجله مطالعات خاورمیانه، تابستان 1383، ش38.
  11. الغنوشی، راشد (1395). «حزب­النهضه و آینده‌‌ی تونس: از اسلام سیاسی تا دموکراسی مسلمانان»،۱۴/6/۱۳۹۵؛ ۱۰:۱۲، خبر:37719، http://www.ensafnews.com/37719/.
  12. ـــــــــــــ (1378). مصاحبه با مجله‌‌ی پژوهش‌‌‌‌‌های منطقه‌‌‌‌‌ای، پیش‌‌‌‌‌شماره یک.
  13. ـــــــــــــ (1421ق/2000م). الحرکة الاسلامیة و مسئلة التغییر. [بی‌‌‌‌‌جا]: المرکز المغاربی للبحوث و الترجمة.
  14. ـــــــــــــ (2012). الدیمقراطیه و حقوق الانسان فی الاسلام. الدارالعربیه للعلوم ناشرون و مرکز الجزیرة للدراسات. http://www.maktbtna2011.com/
  15. ـــــــــــــ (1381). «آزادی‌‌‌‌‌های عمومی در حکومت اسلامی»، ترجمه: حسین صابری. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1381.
  16. ـــــــــــــ (1389). راشد الغنوشی و جنبش اسلامی تونس، پگاه حوزه، شماره 297.
  17. ـــــــــــــ (1378). پژوهش‌‌‌‌‌های منطقه‌‌‌‌‌ای: گفت‌‌‌‌‌وگو با شیخ راشدالغنوشی. پیش‌‌‌‌‌شماره اول، زمستان 1378: 206.
  18. ـــــــــــــ (1378). گفت‌‌‌‌‌وگو با شیخ راشدالغنوشی. مصاحبه‌‌‌‌‌کننده: محمد مصدق یوسفی، پژوهش‌‌‌‌‌های منطقه‌‌‌‌‌ای، پیش شماره اول، زمستان 1378.
  19. ـــــــــــــ (1370). مساله‌‌ی فلسطین و ماهیت طرح صهیونیسم. ترجمه: سیدهادی خسروشاهی. قم: دفتر نشر اسلامی.
  20. ـــــــــــــ (1978). «من جدید ...نحن و الغرب». المعرفه، شماره 10.
  21. ـــــــــــــ (1395). «از دیکتاتوری به دموکراسی اسلامی»، خبرگزاری ایسنا:  https://www.isna.ir/news/95061408817/.
  22. گزارش استراتژیک عرب سال 92 (1993). قاهره: مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک الاهرام.
  23. مرکز الاستشارات و البحوث (1388). رویارویی نظام حکومتی و احزاب سیاسی در تونس. ترجمه: ابوالفضل تقی‌‌‌‌‌پور و صغری روستائی. تهران: اندیشه‌‌‌‌‌سازان نور.
  24. المعرفه (1973). «نامه‌‌ی سرگشاده»، شماره 7.