رهیافت "فرهنگ استراتژیک" ملی در الگوی دیپلماسیِ فرهنگی چندجانبه با تأکید بر امنیت فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

رهیافت "فرهنگ استراتژیک" عبارت است از وجوه پایهای، مشترک و مبتنی‌بر هویت جمعی در قلمرو ملی و منطقه‌ای؛ که در چارچوب شاکله‌ی  امنیت فرهنگی مرتبط با امنیت ملی، بتوان الگویی جدید و بدیل را صورت‌بندی نمود و به اعتبار آن، برای پیشگیری از وقوع منازعات داخلی و تحکیم و تقویت روابط جمعی ملی و منطقه‌ای بتوان راهحلی کارآمد و پایدار ارایه کرد. ضرورت طرح این رهیافت، با پیچیده‌ترشدن شرایط و اوضاع کشور و منطقه رابطه‌ای مستقیم دارد و بر این امر دلالت میکند که رهیافت‌های سخت‌افزاری (نظامی) و سیاسی، به رغم لازم بودنشان، برای حل بسیاری از مسایل و گسترش امنیت و رفاه در جوامع، از کارآیی و کفایت لازم برخوردار نیستند. این مقاله در راستای تعمیق و تکمیل الگوی پایه‌ی پیشرفت، به‌ویژه ارایه‌ی الگویی برای پیشنویس سند تدابیر (نظام‌سازی) تنظیم و تدوین شده است. از این‌رو، با مفروض قراردادن پایه‌ی "ایمانی" برای امنیت، ضمن اتخاذ رهیافت فرهنگی استراتژیکی، امنیت فرهنگی را با توجه به رویکرد سازه‌انگارانه و گذار از رویکرد رئالیستی، توضیح می‌دهد و با معرفی راهبردهای داخلی و خارجی در جهت فراهم نمودن زمینه‌های الگوی دیپلماسی چندجانبه، الگویی عملی را به تصویر می‌کشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Approach of National “Strategic Culture” in Multilateral Cultural Diplomacy Model with an Emphasis on Cultural Security

نویسنده [English]

  • Ali QorbanPour Dashtaki
چکیده [English]

Approach of “Strategic Culture” stands for basic common features and based on collective identity in regional and national realm through which within cultural security shape one can form new and unparalleled model and followed by its credibility, one can present sustainable and efficient solution for prevention from internal disputes and strengthening regionally and nationally collective relationships. There is direct relationship between necessary raising of this approach and further complication of country’s situation, denoting that political and (military) approaches are not necessarily sufficient and efficient for resolving many of problems and expansion of welfare and security in communities. This paper is prepared and written in line with deepening and completing basic model of progress, particularly presenting a model for drafting document of strategies (political system). Hence, given the basis of “faith” for security, it explains cultural security considering constructive approach and transition from realistic approach while adopting strategically cultural approach and pictures a practical model by introducing external and internal strategies to provide the grounds for multilateral diplomacy model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • faith
  • progress
  • culture
  • Constructivism
  • National Security
  • Regional Security
  • Identity
  1. گل­محمدی، احمد (1393). جهانی­شدن فرهنگ، هویت. تهران: نشر نی.
  2. حاجیانی، ابراهیم (1392). جامعه­شناسی هویت ایرانی. تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی.
  3. بدیع، برتران (1376). فرهنگ و سیاست. ترجمه: احمد نقیب­زاده. تهران: نشر دادگستر.
  4. نظری، علی اشرف (1390). مدرنیته و هویت سیاسی در ایران. تهران: نشر میزان.
  5. عباسی قادی، مجتبی و خلیلی کاشانی، مرتضی (1390). تأثیر اینترنت بر هویت ملی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  6. مطهری، مرتضی (1357). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: مرکز نشر آثار شهید مطهری.
  7. فرای، ریچارد (1388). عصر زرین فرهنگ ایران. ترجمه: مسعود رجب­نیا. تهران: انتشارات سروش.
  8. عبداله­خانی، علی (1389). نظریه­های امنیت. تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات ابرار معاصر.
  9. غرایاق­زندی، داود (1394). امنیت در اسلام. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  10. کتزنشتاین، پیتر جی (1390). فرهنگ امنیت ملی (ج1). ترجمه: محمدهادی سمتی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  11. برچیل، اسکات و همکاران (1391). نظریه­های روابط بین­الملل. مترجمین: حمیرا مشیرزاده و روح­الله طالبی آرانی. تهران: نشر میزان.
  12. ونت، الکساندر (1384). نظریه‌ی اجتماعی سیاست بین­الملل. ترجمه: حمیرا مشیرزاده. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت امور خارجه.
  13. آزر، ادوارد ای و این­مون، چونگ (1388). امنیت ملی در جهان سوم. ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  14. دهقانی فیروزآبادی، سید جلال و وهاب­پور، پیمان (1392). امنیت هستی­شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  15. ماندل، رابرت (1387). چهره‌ی متغیر امنیت ملی. ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  16. بشیریه، حسین (1382). موانع توسعه‌ی سیاسی در ایران. تهران: گام نو.
  17. خوش­چهره، محمد و عظیمی ­شوشتری، عباسعلی (1393). "منافع ملی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از منظر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران"، در دوفصلنامه پژوهش‌های سیاست اسلامی. سال دوم، شماره ششم (پاییز و زمستان): 35- 59.
  18. فاست، لوییس (1391). روابط بین­المللی خاورمیانه. ترجمه: احمد سلطانی­نژاد. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی وزارت امور خارجه.
  19. بیلگین، پینار (1393). امنیت منطقه­ای در خاورمیانه. ترجمه: عسگر قهرمان­پور. تهران: انتشارات ابرار معاصر.
  20. قربان‌پور دشتکی، علی (1395). "الگوی هم­افزایی تفاهمی: چارچوبی راهبردی برای دیپلماسی فرهنگی"، ارایه‌شده در پنجمین همایش الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت: الگوی پایه‌ی پیشرفت.
  21. عظیمی، حسین (1371). "فرهنگ و توسعه"، در دوماهنامه ایران فردا. خرداد و تیر. شماره 1: 14- 19.
  22. پیش­نویس سند الگوی پیشرفت. فصل مبانی.
    1. http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327182926- 3064- 139.pdf