واکاوی علل شتاب‌دهنده ایجاد تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار، گروه تاریخ اسلام، جامعه المصطفی العالمیه(ص)، قم، ایران

10.22034/sm.2021.520613.1640

چکیده

پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی در چهارچوب علل چهارگانه به دنبال پاسخ به این سئوال بنیادین است که از نظر آیت‌الله خامنه‌ای مهم‌ترین عوامل شتاب‌دهنده مادی، صوری، فاعلی و غایی تمدن نوین اسلامی چیست؟ نتایج حاکی از آن است که در علل مادی، وجود ایمان، معنویت، عقلانیت و عدالت، در علل صوری، اولویت یافتن ساختارهای تربیتی و اخلاقی، ساختارهای علمی و آموزشی، ساختارهای امّت‌محور و هم‌افزا در ساختار تمدن نوین اسلامی، در علل فاعلی، تربیت انسان آگاه به جایگاه تاریخی خود، مسئولیت‌پذیر نسبت به نقش تمدنی، برخوردار از اراده کافی در مقیاس ایجاد تمدن، اهل مجاهدت و مقاومت در تحقق اهداف تمدن نوین اسلامی، در علل غایی، تبیین، ترسیم و معرفی حیات طیبه و سعادت حقیقی جامعه بشری مطابق با آرمان‌های اسلامی، از جمله مهم‌ترین عوامل شتاب‌دهنده ایجاد تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Accelerating Factors for the Creation of the New Islamic Civilization in the Idea of the Supreme Leader

نویسندگان [English]

  • Abolghasem Azimi 1
  • Seyyed Mohammad Hosseini 2
  • Muhammad Dashti 3
1 PhD Student, Department of History and Civilization of Islamic Nations, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Islamic History, Mustafa International Society (PBUH), Qom, Iran.
چکیده [English]

The present study is conducted by a descriptive-analytical method in the framework of tetra factors and it aims to answer what are the most important factors in accelerating the corporeal, formal, subjective, and ultimate aspects of the new Islamic civilization from the view of Ayatollāh Kāmeneii. The results convey that the most important accelerating factors for the creation of the new Islamic civilization in the ideas of the supreme leader are as the following: having faith, spirituality, rationality, and justice (corporeal factors); the prioritization of educational/ethical, scientific/educational, and nation-centered/collective structures in the new Islamic civilization (formal factors); educating a human who is aware about his historical state, responsible to his civil role, with enough power of will to create civilization, and is warrior and resistant to fulfill the goals of the new Islamic civilization (subjective factors); explaining, outlining, and introducing pure life and true felicity for human society in accordance with the Islamic goals (ultimate factors).

کلیدواژه‌ها [English]

  • New Islamic Civilization
  • Ayatollāh Kāmeneii
  • Spirituality
  • Rationality
  • Justice
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن منظور، جمال الدین (1408ق). لسان العرب. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، ج2.
جعفری، محمدتقی (1377). فرهنگ پیرو، فرهنگ پیشرو. تهران: موسسه‌ تدوین‌ و نشر آثار علامه‌ جعفری‌.
حسنی، مجتبی؛ تاجه‌بند، علی‌رضا (1395). جنگ اقتصاد (تبیین دینی، تمدنی و دشمن‌شناسی اقتصادی). تهران: بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع).
خامنه‌ای، سید علی (02/07/1388). بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8094
خامنه‌ای، سید علی (02/09/1377). بیانات در دیدار جمعی از پاسداران و بسیجیان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2920
خامنه‌ای، سید علی (07/04/1388). بیانات در دیدار رئیس و مسئولان قوه‌ی قضائیه‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7276
خامنه‌ای، سید علی (07/07/1387). بیانات در دیدار با دانشجویان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3895
خامنه‌ای، سید علی (08/06/1384). بیانات در دیدار رئیس‌ جمهور و اعضای هیأت دولت. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3304
خامنه‌ای، سید علی (08/10/1394). بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامى‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31770
خامنه‌ای، سید علی (09/04/1397). بیانات در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام حسین(ع). قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=40055
خامنه‌ای، سید علی (09/05/1376). بیانات در آخرین دیدار رئیس‌ جمهور و اعضای هیأت دولت ششم. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2846
خامنه‌ای، سید علی (10/03/1385). بیانات در مراسم هفدهمین سالگرد رحلت امام خمینی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3341
خامنه‌ای، سید علی (10/11/1390). بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در اجلاس جهانی جوانان و بیداری اسلامی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=18871
خامنه‌ای، سید علی (12/02/1380). بیانات در دیدار جوانان و فرهنگیان در مصلّای رشت‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3064
خامنه‌ای، سید علی (12/06/1386). بیانات در دیدار نخبگان جوان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3399
خامنه‌ای، سید علی (14/03/1383). بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3233
خامنه‌ای، سید علی (14/03/1390). بیانات در مراسم بیست‌ و دومین سالگرد رحلت امام خمینی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=12595
خامنه‌ای، سید علی (14/07/1389). بیانات در دیدار نخبگان جوان‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=10233
خامنه‌ای، سید علی (17/02/1393). بیانات در دیدار معلمان و فرهنگیان سراسر کشور. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26342
خامنه‌ای، سید علی (17/03/1396). بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36775
خامنه‌ای، سید علی (18/10/1398). بیانات در دیدار مردم قم. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=44628
خامنه‌ای، سید علی (19/04/1383). بیانات در دیدار جمعی از مسئولان و نخبگان استان همدان‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3245
خامنه‌ای، سید علی (19/06/1376). بیانات در دیدار جمعی از پرستاران. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2852
خامنه‌ای، سید علی (19/08/1385). بیانات در دیدار نخبگان استان سمنان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3365
خامنه‌ای، سید علی (20/08/1394). بیانات در دیدار رؤسای دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31386
خامنه‌ای، سید علی (21/09/1390). بیانات در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت ۹ دی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=18361
خامنه‌ای، سید علی (22/11/1397). بیانیه گام دوم انقلاب خطاب به ملت ایران. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673
خامنه‌ای، سید علی (23/07/1391). بیانات در دیدار جوانان استان خراسان شمالی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21252
خامنه‌ای، سید علی (24/04/1389). بیانات در دیدار قاریان قرآن‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=9743
خامنه‌ای، سید علی (24/12/1379). بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم در سالروز عید سعید غدیر خم‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3056
خامنه‌ای، سید علی (28/05/1384). بیانات در خطبه‌های نماز جمعه‌. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3302
خامنه‌ای، سید علی (31/02/1393). بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین(ع). قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26468
دورانت، ویل (1380). تاریخ تمدن مشرق زمین، گاهواره تمدن. تهران: علمی و فرهنگی، ج1.
دیلمی، حسن بن ابی الحسن (1412ق). ارشاد القلوب. قم: نشر رضی، ج1.
زرین کوب، عبدالحسین (1392). کارنامه اسلام. تهران: انتشارات امیرکبیر.
فیرحی، داوود؛ لک‌زایی، نجف (1387). فلسفه سیاسی اسلامی و پیشینه‌ها و تمایزها. پگاه حوزه، 55.
لوکاس، هنری (1366). تاریخ تمدن. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران: کیهان، ج1.
مکّی، محمدکاظم (1392). تمدن اسلامی در عصر عباسیان. ترجمه محمد سپهری. تهران: سمت.
Mazlish, B. (2001). Civilization in a Historical and Global Perspective. International Sociology, 16.