مبادی پیشرفت فرهنگی در دولت اسلامی (از چشم‌انداز مرتضی مطهری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر واکاوی «مبادی» و «اصول ‌موضوعۀ» پیشرفت فرهنگی در دولت اسلامی از چشم‌انداز نظری آیت‌الله مرتضی مطهری است. در این پژوهش، ابتدا سلسله «پرسش‌ها» و «مسأله‌ها»یی که دربارۀ موضوع مطرح شده‌اند، گردآوری گردیده‌، آن‌گاه، «پاسخ‌ها» و «راه‌حلّ‌ها»ی متناظر با هر یک از آنها، در قالب «دوگانه‌‌پردازی‌های مفهومی متضاد»، طرّاحی و ارائه شده‌اند. سپس به آثار مرتضی مطهری مراجعه شد تا مشخّص شود که پاسخ‌های او، چیست. نتایج نشان داد که مقوّمات مبادی پیشرفت فرهنگی در دولت اسلامی در رویکرد مطهری، مشتمل بر: «امکان فرهنگ اسلامی»، «حقانیّت فرهنگ اسلامی»، «خدامداری و آخرت‌اندیشی»، «جامعیّت و فراگیری اسلام»، «اصل‌انگاری و تعیین‌کنندگی فرهنگ» و «تصرّف‌پذیری و مسخّرشوندگی فرهنگ» است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Elements of Cultural Development in the Islamic Government (From the Perspective of Morteza Motahhari)

نویسنده [English]

  • mahdi Jamshidi
Faculty member, Research institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the present research is to analyze the “elements” and “case principles” of cultural development in the Islamic state from the theoretic perspective of Morteza Motahhari. In this research, first the "questions" and "arguments" at issue were collected, and then the relevant “answers” and “solutions” for each of them were designed and represented in the form of “paradoxical conceptual dualisms”. Afterwards, we had a reference to the works of Morteza Motahhari to determine his answers to the above questions. The results of the study showed that the contributing factors for cultural development in an Islamic government, in the approach of Motahhari, include: “the feasibility of Islamic culture”, “the legitimacy of Islamic culture”, “theism and belief in the afterlife”, “the comprehensiveness and universality of Islam” the originality and determination of culture”, and “the subservience and conformity of culture”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Progress Model
  • The Model of Iranian-Islamic Development
  • Islamic State
  • Islamic Culture
قرآن کریم. ترجمۀ محمّدمهدی فولادوند. تهران: وزارت‌فرهنگ ‌و ارشاد ‌اسلامی.
طباطبائی، سیّد محمّدحسین (1392). المیزان. ترجمۀ محمّدباقر موسوی ‌همدانی. قم: دفتر تبلیغات ‌اسلامی، ج 16 ،11.
مطهری، مرتضی (1391الف). مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی: انسان و ایمان. تهران: صدرا، ج1.
مطهری، مرتضی (1391ب). مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی: وحی و نبوّت. تهران: صدرا، ج3.
مطهری، مرتضی (1391پ). مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی: انسان در قرآن. تهران: صدرا، ج4.
مطهری، مرتضی (1391ت). مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی: جامعه و تاریخ. تهران: صدرا، ج5.
مطهری، مرتضی (1391ث). مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی: زندگی جاوید یا حیات اُخروی. تهران: صدرا، ج6.
مطهری، مرتضی (1392الف). قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفۀ تاریخ. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1392ب). نبرد حقّ و باطل. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1392پ). آشنایی با علوم اسلامی. تهران: صدرا، ج1.
مطهری، مرتضی (1393الف). یادداشت‌ها. تهران: صدرا، ج6.
مطهری، مرتضی (1393ب). حکمت‌ها و اندرزها. تهران: صدرا، ج1.
مطهری، مرتضی (1393پ). آینده انقلاب اسلامی ایران. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1394الف). امامت و رهبری. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1394ب). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1394پ). ولاءها و ولایت‌ها. تهران: صدرا.