امنیت صلح‌مدار از دیدگاه قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه مفید؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر اثبات اصالت صلح در مهم‌ترین منبع تمدن اسلامی یعنی قرآن می‌باشد. در این راستا، پرسش اصلی پژوهش این است که از دیدگاه قرآن، کدام یک از دو راهبرد جنگ و تقابل و صلح و تعامل در روابط با دیگران از اصالت برخوردار است. روش پژوهش تفسیر موضوعی و روش‌شناسی تفسیر سیاسی قرآن بوده و پژوهش بر این فرض استوار است که در تقابل با ایده اسلام‌گرایان رادیکال و نسبت‌سنجی میان آیات قتال و آیات صلح، هدف نهایی قرآن بسترسازی برای زندگی مطلوب برخوردار از نعمت‌های مادی و معنوی است و راهبرد صلح و تعامل را تایید می‌کند.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برای ساماندهی نابسامانی جهان اسلام و جهت مهار بحران رادیکالسم اسلامی در عصر حاضر، مراجعه به قرآن و ارائه تفسیرهای عقلانی براساس نیازهای انسان مسلمان لازم و ضروری است. در منطق قرآن، صلح بر جنگ، گفتگو و مذاکره بر قهر و منازعه، مدارا و رأفت برخشونت و نفرت و در نهایت، تعامل بر تقابل مقدم است. ایجاد جامعه امن و انسان توانمند و توسعه یافته در سایه چنین راهبردی قابل تحقق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Peaceful Security from the Perspective of the Qur’an

نویسنده [English]

  • Yousef Khan Mohammadi
Assistant Professor, Department of Political Science, Mofid University, Qom, Iran.
چکیده [English]

The purpose of the present study is to prove the authenticity of peace in the most important source of Islamic civilization that is the Qur’an. In this regard, the main research question is whether the approach of war and opposition or peace and communication have authenticity in our relations with others. The method of study is thematic interpretation and its methodology is the political interpretation of the Qur’an. The research relies on the hypothesis that contrary to the ideas of radical Islamists and with respect to a comparison between the verses of Jihad and the verses of peace, the ultimate objective of the Qur’an is to pave the way for a pleasant life provided with material and spiritual blessings so the Qur’an confirms peace and communication. The results of the study show that in order to organize disorder in the Islamic world and control the crisis of Islamic radicalism in the current age, it is essential to refer to the Qur’an and come up with rational interpretations based on the needs of Muslims. In the logic of the Qur’an, there is priority for peace over war, communication over opposition, tolerance and compassion over violence and hatred, and finally interaction over confrontation. A secure society with capable and developed human beings can be achieved in the light of the above-mentioned guideline.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Peace
  • Security
  • Justice
  • Qur’an
  • War
نهج البلاغه
انجیل متی. تهران: انجمن کتاب مقدس، 1363.
بهشتی، محمدرضا (23/8/1395). صلح و حقیقت. همشهری آنلاین.
خان‌محمدی، کریم (1399). قرآن و عقلانیت ارتباطی. تهران: نشر نی.
خان‌محمدی، یوسف (1396). روش‌شناسی تفسیر سیاسی قرآن. شیعه‌شناسی، 15(57).
سباعی، مصطفی (2001م). نظام السّلم و الحرب فی الاسلام. ریاض: دارالورّاق للنشر و التوزیع، الطبعه
الثالثه.
سید قطب (1355). زیربنای صلح جهانی. ترجمه سید هادی خسروشاهی و زین‌العابدین قربانی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
صادقی تهرانی، محمد (1387). ترجمان وحی. قم: انتشارات شکرانه.
صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله (1382). ‌جهاد در اسلام. تهران: نشر نی.
صدر، محمدباقر (1369). سنت‌های اجتماعی و فلسفه تاریخ در مکتب قرآن. ترجمه حسین منوچهری. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
طباطبایی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه محمدباقر موسوی. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، ج5.
طبرسی، فضل بن حسن (1412ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تصحیح سیدهاشم رسولی محلاتی. بیروت: دار احیاء التراث العربی، الجز الخامس.
فخاری، حسین؛ برخوردار، ناصر (1392). بررسی استراتژی پیامبر(ص) در صلح حدیبیه براساس تحلیل سوات. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، 4(23).
فضل الرحمان (1397). اسلام و مدرنیته، تحول یک سنت فکری. ترجمه زهرا ایران بان. تهران: نشر کرگدن.
فیالا، اندرو (1395). دانشنامه فلسفه استنفورد، صلحگرایی. ترجمه مریم هاشمیان. تهران: نشر ققنوس.
کالینز، الن (1398). مطالعات امنیت معاصر. ترجمه علیرضا ثمودی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
لیمن، اولیور (1391). دانشنامه قرآن کریم. ترجمه محمدحسین وقار. تهران: انتشارات اطلاعات.
محمدی ری‌شهری، محمد (1389). گزیده حکمت‌نامه‌های پیامبر اعظم(ص). تهران: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
مروتی، سهراب؛ رستمی، حسین (1392). بررسی تاریخی ماه‌های حرام در قرآن و حدیث. تاریخ‌پژوهی، شماره 54.
مصطفوی، حسن (1417ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مؤسسه الطباعة و النشر وزارة الثقافه و الارشاد الاسلامی، ج1.
مکارم شیرازی، ناصر (1368). تفسیر نمونه. تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه، ج7.
موسوی‌نیا، سیدرضا؛ طاهایی، سیدجواد (1397). رویکرد کلاسیک به نقد نظریه مدرن صلح، رهیافتی برای دولت‌های ایرانی. دولت‌پژوهی، 4(13).
الهامی، داود (1367). صلح امام حسن(ع). درس‌هایی از مکتب اسلام. سال 28، شماره5.
Saeed, A. (2006). Interpreting the Quran Towards a contemporary approach. Routledge.