تحلیلی اجتماعی و سیاسی بر آسیب شناسی تحقق سبک زندگی اهل بیت(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

سبک زندگی یکی از مهم ترین مفاهیم علوم اجتماعی است که در باورها و ارزش های هر جامعه ریشه دارد. تعالیم اهل بیت(ع) نیز سبک زندگی ویژ های را در راستای سعادت بشر تعریف می نماید. عوامل متعددی می تواند مانع تحقق این سبک زندگی شود که عوامل سیاسی و اجتماعی از مهم ترین آنهاست. یکی از این عوامل نوع و ساختار حکومت است. بر اساس ویژگ یهای مفهومی سبک زندگی که دانش، گرایش و کنش را در عرصه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دربر می گیرد، می توان آثار حکومت استبدادی را در تقابل با سبک زندگی اهل بیت(ع)، در مؤلفه هایی مانند روزمرگی، تقلید اجتماعی، خشونت، تقدیرگرایی، ناامیدی، فقدان غایات اجتماعی، عدم مشارکت سیاسی، قانون شکنی، فساد و کم کاری مشاهده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Social and Political Analysis of the Problems Confronting the Realization of the Lifestyle of the Household of the Prophet(‘a)

نویسنده [English]

  • Mohsen Mohammadi
چکیده [English]

This article examines and analyzes the reasons why the lifestyle of the Household of the Prophet(‘a) has not been put into practice in Iran. Meanwhile, the political and social backgrounds of this situation are also considered. The necessity of this study is the prevalence of the mentioned situation in Iran despite strong belief in the principles the lifestyle of the Household of the Prophet(‘a). The effects of a tyrannical government on the lifestyle of the people in conflict with the lifestyle which the Household of the Prophet(‘a) propagated have been examined in this paper. These divergences in the private sector include: boredom, stagnation, following others in society, aggression and violence. In the area of mind-set these ill effects include: a simplistic outlook, fatalism, and Sufism. The ill effects on people’s inclinations include: a lack of love and friendship, hopelessness, humiliation, and feelings of inferiority. The social and cultural ill effects include: the society becoming oriented towards individual self-interest, a lack of goals and social objectives, a growth of criminal offenses, a lack of social responsibility, and hypocrisy. The ill effects on economics include: financial corruption and laxity at work. As a result, it is clear that some principles of the lifestyle of the Household of the Prophet(‘a) are in contrast with the effects of a tyrannical system of government in the private, political, social, and cultural sectors. Studies have shown that this type of government prevents putting into practice the lifestyle of the Household of the Prophet(‘a). Even if people are aware of the various aspects of this lifestyle, the social political environment prevents this lifestyle from being implemented. It seems the autocratic rule which previously existed in Iran caused the people to choose more of an individualistic lifestyle rather than the lifestyle of the Household of the Prophet(‘a) which is a social and collective model. This has caused most people to be in pursuit of fulfilling their own personal, private needs and interests. An unconcern for the law and a lack of social consciousness are outgrowths of this lifestyle. Of course many examples of a collectivist way of living exist in Iran such as: generosity and purity, leaving an endowment and charitable deeds, social movements, cooperation in rural areas, traditional communication networks, and patriotic poems and songs which show an awareness of a common destiny, nationality, and identity. Therefore, the mentality of an individualistic way of thinking cannot be generalized for all periods of time and all Iranians. And, since this mentality is not inherent in Iranians, attention should be mostly focused on the appearance of this psyche in the political and social fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lifestyle
  • Tyranny
  • political system
  • boredom
  • self-interest
  • way of life
  • the Household of the Prophet(‘a)
  1. ابن ابی جمهور، محمدبن­علی‌بن ابراهیم الاحسائی (1403 ق/ 1983م)، عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، مطبعه سیدالشهدا.
  2. اب‍ن‌ج‍بی‍ر، ع‍لی‌ب‍ن‌ ی‍وس‍ف‌ (1376), ‏ن‍ه‍ج‌ الای‍م‍ان‌, ت‍حقی‍ق‌ اح‍م‍د ال‍ح‍سی‍ن‍ی‌, ‏م‍ش‍ه‍د, م‍ج‍ت‍م‍ع‌ امام‌ ه‍ادی‌ ع‍لی‍ه‌ال‍س‍لام‌.
  3. إربلی، علی بن عیسی (1381ق)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج2، تبریز، مکتبة بنی‌هاشمی.
  4. ارسطو (1358)، سیاست، ترجمه حمید عنایت، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
  5. ازغندی، علیرضا (1376)، ناکارآمدی نخبگان سیاسی در ایران بین دو انقلاب، تهران، انتشارات قومس.
  6. استوارت میل، جان (1376)، «تأثیر حکومت در پروراندن خصال ملی یک قوم»، مجموعه مقالات زیان‌های استبداد از آثار گزنفن، افلاطون، جان استوارت میل، ترجمه جواد شیخ الاسلامی، تهران، انتشارات قومس.
  7. الحرانی، ابن‌شعبه (1404 ق)، تحف العقول عن آل الرسول، تحقیق: علی­اکبر غفاری، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
  8. بروکلمان، کارل (۱۳۴۶)، تاریخ ملل و دول اسلامی، ترجمه ‌هادی جزایری، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  9. بیرو، آلن (1375)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، انتشارات کیهان.

10. بیمن، ویلیام (1381)، زبان، منزلت و قدرت در ایران، ترجمه رضا ذوقدار مقدم، تهران، نشر نی.

11. پاینده، ابوالقاسم (1385)، نهج الفصاحه (کلمات قصار پیامبر اسلام)، به اهتمام: غلامحسین مجیدی خوانساری، قم، انصاریان، چاپ دوم.

12. پتر نولتینگ، هانس (1378)، روش‌های پرهیز از اعمال زور، تهران، نشر آتروپات.

13. تمیمی آمدی، عبدالواحد (1360)، قرر الحکم و درر الکلم، ترجمه و شرح: آقا جمال­الدین خوانساری، تحقیق: میرجلال الدین محدث ارموی، تهران، دانشگاه تهران.

14. توسلی، غلام‌عباس (1373)، نظریه‌های جامعه‌شناسی‌، تهران، سمت، چاپ چهارم.

15. رضاقلی، علی (1370)، جامعه‌شناسی خودکامگی (تحلیل جامعه‌شناختی ضحاک ماردوش)، تهران، نشر نی.

16. رنه، هانری (1335)، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمه فره‌وشی (همایون)، تهران، امیرکبیر ـ ابن‌سینا.

17. زنر، آر، سی (1375)، طلوع و غروب زرتشتی‌گری، ترجمه تیمور قادری، انتشارات فکر روز.

18. سگالن، مارتین (1370)، جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمه مجید الیاسی، تهران، نشر مرکز.

19. سلیم، غلامرضا (1352)، «سخنی چند درباره ریشه‌های اصل تعاون در ایران»، نشریه تحقیقات تعاونی، تهران، مؤسسه تحقیقات تعاونی.

20. سیف، احمد (1379)، پیش درآمدی بر استبداد سالاری در ایران، تهران، نشر چشمه.

21. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1414ق)، الدر المنثور فی تفسیر الماثور، بیروت، دارالفکر.

22. شریفی، احمدحسین (۱۳۹۲)، سبک زندگی اسلامی ایرانی، به سفارش: مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا، تهران، آفتاب توسعه.

23. صدوق، محمدبن علی‌بن بابویه (1384)، خصال، ترجمه و شرح: محمدباقر کره‌ای، تهران، کتابچی.

24. ـــــــــــــــــــــــــ (1400ق)، الامالی، بیروت، مؤسسه علمی.

25. صفی‌نژاد، جواد (1368)، بنه (نظام‌های زراعی سنتی در ایران)، تهران، امیرکبیر.

26. ـــــــــــــــــــــــــ (1368)، درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.

27. طبرسی، فضل­بن­حسن (1408ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن (تفسیر مجمع البیان)، تحقیق: سیدهاشم رسولی محلاتی و سید فضل الله یزدی طباطبایی، بیروت، دارالمعرفه.

28. غزالی، محمدبن­محمد (۱۳۸۹)، نصیحة الملوک، تصحیح: عزیزالله علیزاده، تهران، فردوس.

29. فرقانی، محمدمهدی (1382)، درآمدی بر ارتباطات سنتی در ایران، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

30. فرهادی، مرتضی (1379)، «چون و چراهایی بر نظریه تکروی و فردگرایی تاریخی ایرانیان و به ویژه کشاورزان ایرانی»، در: مجموعه مقالات همایش «بررسی علل و عوامل تقدم مصالح جمعی بر منافع فردی»، تهران، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی.

31. ــــــــــــــ (1376)، فرهنگ یادگیری در ایران، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.

32. فولر، گراهام (1373)، قبله عالم، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر مرکز.

33. قاضی‌مرادی، حسن (1378)، تهران، در پیرامون خودمداری ایرانیان، تهران، ارمغان.

34. کلینی، محمدبن­یعقوب (1401ق)، الکافی، تحقیق: علی­اکبر غفاری، بیروت، دارصعب و دار التعارف.

35. لمبتون، آن‌ ک‍ات‍رین‌ س‍واین‌ ف‍ورد (1345)، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

36. لوسین، گلدمن (1371)، دفاع از جامعه‌شناسی رمان، ترجمه محمد پوینده، انتشارات هوش و ابتکار.

37. ــــــــــــ (1369)، نقد تکوینی، ترجمه محمدتقی غیاثی، انتشارات بزرگمهر.

38. مارکس، کارل (1352)، سرمایه، ترجمه ایرج اسکندری، تهران، حزب توده ایران.

39. ــــــــــــ (1358)، فرمانروایی بریتانیا در هندوستان، ترجمه حسین تحویلی، تهران، انتشارات علم.

40. ماهرویان، هوشنگ (1381)، تبارشناسی استبداد ایرانی ما، تهران، نشر بازتاب نگار.

41. مجلسی، محمدباقربن­محمدتقی (1412ق)، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، تحقیق دار احیاء التراث.

42. محسنی، منوچهر (1375)، بررسی آگاهی‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی در ایران، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

43. محمدی ری‌شهری، محمد (1383)، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم، مرکز تحقیقات دارالحدیث، چاپ چهارم.

44. معیدفرد، سعید (1379)، «تبیین جامعه‌شناختی تقدم مصالح فردی بر مصالح جمعی در ایران»، در: مجموعه مقالات همایش بررسی علل و عوامل تقدم مصالح جمعی بر منافع فردی، تهران، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی.

45. مفتخری، حسین (1379)، «بررسی علل و عوامل تقدم منافع فردی بر مصالح جمعی در ایران (از دیدگاه تاریخی)»، در: مجموعه مقالات همایش بررسی علل و عوامل تقدم مصالح جمعی بر منافع فردی، تهران، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی.

46. مفید، محمدبن نعمان (1404ق)، الامالی، تحقیق: حسین استادولی و علی­اکبر غفاری، قم، مؤسسه نشر اسلامی.

47. منتسکیو، ش‍ارل‌ ل‍وئ‍ی‌ دوس‍ک‍ون‍دا (1362)، روح القوانین، ترجمه کریم مجتهدی، تهران، امیرکبیر.

48. منطقی، مرتضی (1379)، «نگاه دوباره‌ای به مسئله جامعه‌پذیری جوان انقلاب اسلامی»، در: مجموعه مقالات همایش. بررسی علل و عوامل تقدم مصالح جمعی بر منافع فردی، تهران، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، انتشارات باز.

49. مهدوی کنی، محمدسعید (1387)، دین و سبک زندگی، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم.

50. نراقی، حسن (1385)، ناگفته‌ها، تهران، اختران.

51. هندی، علی متقی­بن­حسام‌الدین (1397ق)، کنزل العمال فی سنن الاقوال و الافعال، تصحیح صفوة السقا، بیروت، مکتبة التراث الاسلامی.

52. هیل، مایکل (1381)، تأثیر اطلاعات بر جامعه، ترجمه محسن نوکاریزی، تهران، چاپار.

53. واتسن، رابرت گرنت (1358)، تاریخ ایران دوره قاجاریه، ترجمه ع. وحید مازندرانی، تهران، امیرکبیر.

54. بنت، فرانسیسکو (1347)، «نوسازی زندگی روستایی و دامپروری در منطقه زاگرسی»، نامه علوم اجتماعی، دوره اول، ش1.

55. پیران، پرویز (1377)، «زمینه‌های فقدان مشارکت جمعی در ایرانیان (شورا ماشین تخریب حکومت نیست»، روزنامه صبح امروز، شنبه 10/11/1377.

56. زیمل، گئورگ (1380)، «تضاد فرهنگ مدرن»، ترجمه ‌هاله لاجوردی، فصلنامه ارغنون، ش 18، پاییز1380.

57. کاظمی، بهمن (1379)، «همبستگی و هویت ملی در ترانه‌های قومی»، فصلنامه مطالعات ملی، سال اول، ش4، تابستان 1379.

58. موقن، یدالله (1373)، «مفهوم استبداد شرقی»، نگاه نو، ش 23، آذر و بهمن 1373.

  1. 59.  (e.s.s): sills, david L. & merton, R.K, 1991, international encyclopedia of the social sciences, new york, macmillan.

60. Berelson and steiner, 1964, human behaviour, harout brace & world pub.

61. Bourdieu, pierre, 1984, distinction, London, routledge & kegan paul.

62. Brown, roger, 1965, psychology& social structure, new york, the free press.

63. Fern, Edward F., 2oo1, advanced focus group research, London, sage.

64. Giddens, a., 1996, in defence of sociology, combridge, polity press.

65. Leslie, Gerald r. & Larson, Richard f. & Gorman, Benjamin L., 1994, introductory sociology, oxford, oxford Un. Press.

66. Van houten, 1970, the behaviorial sciences, Addison-wesley pub.

67. Vanfossen, beth, 1979, the structure of social inequality, little brown and company.