اصول راهبردی صلح دراسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

  صلح و امنیت از دغدغه های همیشگی بشر بوده و انسان همت خویش را در مسیر دست یابی به این آرمان بهکار گرفته است؛ هرچند در نیل به این مهم همواره توفیق چندانی نیافته و جنگ و ستیز در همیشه تاریخ بشر روزافزون بوده است. صلح در اسلام به خاطر مبانی مبتنی بر وحی از ویژگ یهایی برخوردار است که نظیر آن در هیچ مکتب فلسفی یافت نمی شود. توجه به نظریه پردازی صلح از این جهت ضرورت دارد که عدم درک صحیح آن و ب یتوجهی به ابعاد صلح در اسلام موجب هجمه ها و شبهاتی از سوی غرب شده که دین خاتم را آیین خشونت و شمشیر معرفی نمایند. این مقاله به این پرسش اساسی پاسخ می دهد که چه راهبردهای کلانی در آموزهای اسلام تبیین شده است که براساس آن بتوان به صلح و آرامش دست یافت. این نوشتار م یکوشد جامعیت و جهان شمولی اسلام و توانمندی آن در ارائه بهترین نظریه مبتنی بر صلح را بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategic principle of peace in Islam

نویسندگان [English]

  • Nafise Faqihi Muqaddas
  • Ali Khalaji
  • Muhammad ali Mahdavi rad
چکیده [English]

Man has always been concerned about peace and security and tried to attain them although s/he was not quite successful and there have been more and more wars. Because of being based on revelation, peace has enjoys some features which cannot be found in no philosophical school. Theorizing about peace is very important because lack of a clear understanding of peace and ignoring the various its aspects has led Western intellectuals to claim that the last religion, Islam, is a religion of violence and sword. The paper tries to the answer the question that what general strategies are found in the Islamic teachings on the basis of which peace can be attained. The paper also tries to focus on Islam's universality and capability of presenting the best theory of peace.

کلیدواژه‌ها [English]

  • peace
  • Strategy
  • Islam
  1. آصفی، محمدمهدی (1417ق/ 1997م)، السلام فی الاسلام، رابطه الثقافات والعلاقات الاسلامیه.
  2. آقابخشی، علی(1363ش)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، نشر تندر، چاپ اول.
  3. آمدی، عبدالواحدبن محمد (1366ش)، تصنیف غررالحکم و درر‌الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
  4. ابن بابویه، محمدبن علی(1362ش)، الخصال، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین.
  5. ابن عجیبه، احمدبن محمد(1419ق)، البحرالمدید فی تفسیر القرآن المجید، قاهره، ناشر: حسین عباس زکی.
  6. ابن منظور، محمد بن مکرم (بی‌تا)، لسان العرب، بیروت، دارصادر.
  7. ابن‌هشام، عبدالملک بن هشام (بی‌تا)، السیره النبویه، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  8. ازغندی، علیرضا و جلیل روشندل (1378ش)، مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران، انتشارات سمت.
  9. افتخاری، اصغر (1380ش)، جهانی­شدن چالش­ها و ناامنی­ها (مجموعه مقالات)، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.

10. افلاطون (1348ش)، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

11. امام خمینی، روح‌الله (1373ش)، صحیفه نور، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، چاپ دوم.

12. باقری کبورق، علی (1370ش)، کلیات و مبانی جنگ و استراتژی، تهران، نشر بین­المللی.

13. بشته، اندرواس و السید امیر اکرمی (2006م)، الاسلام و العدل و العوامل التی تهدد هما فی عالم اللیوم، لبنان، المکتبه البولسیه.

14. بوازار، مارسل (1375ش)، اسلام و حقوق بشر، ترجمه محسن مؤیدی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

15. بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل‏، تحقیق: محمد عبدالرحمن المرعشلى‏، بیروت، داراحیاء التراث العربى‏، چاپ اول.

16. ترمذی، عیسی محمدبن عیسی بن سوره (1423ق)، سنن ترمذی (الجامع الصحیح)، بیروت، دارالمعرفه، چاپ اول.

17. جعفریان، رسول (1372ش)، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات.

18. جیمز براین کرئین، هنری مینتنربرگ، رابرت ام جیمز (1373ش)، مدیریت استراتژیک، ترجمه محمد صائبی، تهران، مرکزآموزش مدیریت دولتی.

19. حرانی، ‏ابن شعبه (1404ق)، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، چاپ دوم.

20. حکیمی، محمود (1353ش)، انسان و الکترونیک، قم، دارالتبلیغ الاسلامی.

21. حلمی، کریم، و احمد فرحات(بی‌تا)، الاسلام دین اسلام و حامی حقوق انسان، قاهره، دارالافاق العربیه، چاپ اول.

22. حمید‌الله، محمد (1379ش)، مجموعه‌ الوثاق البیاسیه فی العهد النبوی و الخلافة الراشده، قاهره، مکتبه مدبولی.

23. حمیری، عبدالملک بن هاشم (1383ق/ 1963م)، السیرة النبویة، تحقیق: محمد محی­الدین عبدالحمید، مصر، مکتبة محمدعلی صبیح و اولاده.

24. حوی، عدنان علی‌رضا (1413ق/ 1992م)، النهج و الممارسة الایمانیة فی الدعوة الاسلامیة، ریاض، چاپ چهارم.

25. خلیلیان، سید جلیل (1375ش)، حقوق بین­المللی اسلامی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

26. دهخدا، علی اکبر (1377ش)، لغت نامه، تهران، چاپ دانشگاه تهران.

27. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1418ق)، المفردات فی غریب الفاظ القرآن‌، بیروت، دارالمعرفه.

28. راوندی، سید فضل‌الله (بی‌تا)، نوادر راوندی، قم، دارالکتاب، چاپ اول.

29. رفیع­پور، فرامرز (1384ش)، تکنیک­های خاص تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، شرکت سهامی انتشار.

30. زمخشری، محمود بن عمر (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ سوم.

31. سبحانی تبریزی، جعفر (1984م)، معالم الحکومة الاسلامیه، دراسه موسعه عن صیغه الحکومة الاسلامیه و ارکانها و خصائصها و برامجها، بیروت، دارالاضواء.

32. سبحانی، جعفر(1371ش)، فرازهائی از تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

33. سجادی، عبد‌القیوم (1382ش)،بررسی برخی از شیوه­های تعمیق بینش سیاسی،قم،بوستان کتاب.

34. شریعتی، روح­الله (1381ش)، حقوق و وظایف غیر مسلمانان در جامعه اسلامی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول.

35. شکوری، ابوالفضل(1377ش)، فقه سیاسی اسلام، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.

36. شیخ مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الامالی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، کنگره شیخ مفید.

37. صاحب­الزمانی، ناصرالدین محمد حسن (1345ش)، دیباچه­ای بر رهبری، تهران، مؤسسه مطبوعاتی عطایی.

38. صالح، احمدالعلی (1381ش)، دولت رسول خدا(ص)، ترجمه هادی انصاری، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.

39. صدر، محمد باقر، نهضت و انقلاب مهدی، ترجمه سید مهدی آیت الهی، قم، انتشارات جهان آرا.

40. طباطبائی، محمد حسین (1417ق)، تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم.

41. طریحی، فخرالدین (1377ش)، مجمع البحرین، تحقیق: سیداحمد حسینی، تهران، کتاب­فروشی مرتضوی، چاپ سوم.

42. طلوعی، محمود (1372ش)، فرهنگ جامع علوم سیاسی، تهران، نشر علم، چاپ اول.

43. طیب، سید عبدالحسین (1378ش)، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم.

44. عامری، هوشنگ (1377ش)، اصول روابط بین الملل، تهران، نشر آگه، چاپ سوم.

45. عمادالدین، ابی الحسن عبد الجباربن احمد (بی‌تا)، تنزیه القرآن عن المطاعن، بیروت، دارالنهضة الحدیثه.

46. عماره، محمد (1996م)، الاسلام و الحروب الدینیة، قاهره، دارالثقافة الجدید.

47. عمید زنجانی، عباسعلی (1367ش)، فقه سیاسی، تهران، انتشارات امیرکبیر.

48. ـــــــــــــــــ (1364ش)، وطن و سرزمین و آثار حقوقی آن از دیدگاه فقه اسلامی، یا جغرافیای سیاسی اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

49. عنایت، حمید (1356ش)، بنیاد فلسفه سیاسی در غرب، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

50. فارسی، جلال­الدین (1363ش)، استراتژی ملی، گزارش سمینار، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.

51. فاستر، مایکل (1362ش)، خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه جواد شیخ­الاسلامی، تهران، انتشارات امیر کبیر.

52. فرانکفورد، چاوا و دیوید نچماس (1381ش)، روش­های پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لاریجانی و رضا فاضلی، تهران، انتشارات سروش، چاپ اول.

53. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق)، کتاب العین، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم.

54. قائم، محمد (1414ق/ 1993م)، مسأله شناسی مطالعات سیاسی اسلام، دارالصفوه.

55. قرشی بنایی، علی اکبر (1378ش)، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.

56. کلینی، محمد بن یعقوب (1362ش)، الکافی، تهران، نشراسلامیه، چاپ دوم.

57. کینز، تام و دیگران (1379ش)، طرح‌ریزی واحدهای صنعتی، ترجمه رضا زنجیرانی فراهانی، تهران، انتشارات ترمه، چاپ اول.

58. گاستون، بوتول (1368ش)، جامعه­شناسی جنگ، ترجمه هوشنگ فر خجسته، تهران، چاپ اول.

59. لینکلیترو، اندرو (1385ش)، ماهیت و هدف نظریه روابط بین الملل، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.

60. مجلسی محمد‌باقر (1404ق)، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسه الوفاء.

61. محمد امین (1403ق/ 1993م)، خصائص الدعوة الاسلامیه، اردن، مکتبة المنار.

62. محمد، قاسم (بی‌‌تا)، نظرات فی الفکر السیاسی السلام، بیروت، دارالصفوة.

63. مراد، مصطفی (1426ق/ 2005م)، سیره الرسول، قاهره، دارالفجر للتراث.

64. مصطفوی، حسن (1375ش/ 1417ق)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.

65. مکارم شیرازی، ناصر (1374ش)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول.

66. ـــــــــــــــــ (1380ش)، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.

67. موسوی، محمد (1384ش)، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، تهران، مرکز بازشناسی اسلام (باز)، چاپ سوم.

68. نامی، حسن (1382ش)، کتاب امنیت بین­الملل: فرصت‌ها تهدیدات، چالش­های فراروی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

69. نجفی، موسی (1347ش)، تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

70. واقدی، محمدبن عمر (1989م)، المغازی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

71. ورنر، شارل (1347ش)، حکمت یونان، ترجمه بزرگ نادرزاد، تهران، انتشارات زوار.

72. ولایی، عیسی (1377ش)، مبانی سیاست در اسلام، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی.

73. هاشمی‌نژاد، عبدالکریم (1352ش)، مشکلات مذهبی روز، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ دوم.

74. یاسپرس، کارل (1363ش)، اگوستین، ترجمه محمد حسن لطفی، تهران، انتشارات خوارزمی.