اندیشه سیاسی شیخ شهاب الدین سهروردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

شیخ اشراق برای حکمت عتیق اهمیت فراوانی قائل شده و حکمای باستان را در درک حقیقت مصیب دانسته است. وی از یک سو درصدد بود تا حکمت زردشت و افلاطون را با یکدیگر ترکیب کند و از سوی دیگر حکمت واحد و کلی و جاودانهای را به وجود آورد که از آموزههای دینی و اسلامی برخوردار باشد. روش شناخت شهودی در اندیشه سهروردی در مرکز قرار میگیرد و دو پایه استدلال و شهود اشراقی پایه های حکمت ذوقی او را تشکیل میدهد. دغدغه اصلی مقاله، بررسی نسبت اندیشه سیاسی سهروردی با مبانی فلسفی اوست. بر این اساس، اندیشه سیاسی سهروردی مجموعهای منسجم از مبانی فلسفی است که در بستر زمانی خاص منجر به تولید نظریه ای خاص در باب حکومت گردید. حکیم متأله که مجهز به عقل و حکمت میباشد، حاکم مطلوبی است که از قبل آن نظریه دو ساحتی انسانی الهی یا اسلامی اشراقی جایگزین نظریه و رویکرد تکساحتی مادی جسمانی (دنیوی) میشود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Shahab al-Din Suhrawardi's political thought

نویسنده [English]

  • Rajab Ali Isfandyar
چکیده [English]

Suhrawardi, Shaikh al-'Ishraq, emphasized much on ancient wisdom and the contribution of ancient scholars in understanding truth. On the one hand, he intended to combine Platonic and Zoroastrian wisdom, on the other hand, he sought to create a general, unitary, and eternal body of wisdom which enjoyed religious and Islamic teachings. Intuitive knowledge is at the center of Suhrawardi's thought. His theosophical wisdom is based on the two principles of reasoning and intuition. The main concern of this paper is studying the relationship between Suhrawardi's political thought and his philosophical foundations. Thus, Suhrawardi's political thought is coherent set of philosophical principles which, in the appropriate time, led to the production of a specific theory about government. The idea that a theologian philosopher equipped with reason and wisdom is an ideal ruler is the basis of the two-folded, humane-divine or Islamic-Illuminationist, theory which replaced the one-folded material-corporeal theory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Suhrawardi؛ political thought؛ philosophical foundations؛ theological
  • philosopher؛ Illuminationist wisdom؛ ideal ruler
  1. ابن­سینا (1413ق)، الاشارات و التنبیهات، باشرح خواجه نصیرالدین طوسی، تحقیق سلیمان رسا، ج3، بیروت، موسسة النعمان.
  2. ابوریان، محمدعلی(1372ش)، مبانی فلسفه اشراق از دیدگاه سهروردی، ترجمه محمدعلی شیخ، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
  3. اسفندیار، رجبعلی(1385ش)، وجوه سیاسی فلسفه شیخ شهاب­الدین سهروردی، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
  4. افلاطون (1363ش)، جمهوریت افلاطون، ترجمه رضا مشایخی، تهران، کانون معرفت.
  5. بتولی، سید محمد علی(1376ش)، با یونگ و سهروردی (مبانی فلسفی و عصب­شناختی نظریه یونگ)، تهران، اطلاعات.
  6. خالد غفاری، سید محمود (1380ش)، فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب­الدین یحیی سهروردی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  7. رضی، هاشم (1379ش)، حکمت خسروانی، سیر تطبیقی فلسفه و حکمت و عرفان در ایران باستان، تهران، بهجت.
  8. سهروردی، شهاب­الدین (1377ش)، حکمة الاشراق، ترجمة سیدجعفر سجادی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  9. ــــــــــــ (1380ش.الف)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه هانری کربن، ج1و2، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  10. ــــــــــــ (1380ش.ب)،مجموعه مصنفات شیخ اشراق، مشتمل بر مجموعه آثار فارسی، تصحیح: سید حسین نصر، ج3، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  11. ــــــــــــ (1380ش.پ)،مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج4، تصحیح: نجفقلی حبیبی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  12. ــــــــــــ (2536شاهنشاهی)،سه رساله از شیخ اشراق، تصحیح: نجفقلی حبیبی، تهران، انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران.
  13. شایگان، داریوش و پرهام، هانری کربن (1373ش)، آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی، تهران، نشر و پژوهش فروزان.
  14. شریف، محمد (1362ش)، تاریخ فلسفه در اسلام، ج1، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  15. طوسی، خواجه نصیرالدین محمد (1373ش)، اخلاق ناصری، تصحیح: مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران، خوارزمی.
  16. فارابی، ابونصر (1361ش)، اندیشه­های اهل مدینه فاضله، ترجمه سیدجعفر سجادی، تهران، کتابخانه طهوری.
  17. مسکویه رازی، احمد (1361)، تهذیب الاخلاق، قم، انتشارات بیدار.
  18. نصر، سیدحسین (1397ق)، جشن­نامه هانری کربن، تهران، موسسه مطالعات اسلامی.
  19. ــــــــــــ (1361ش)، سه حکیم مسلمان، ترجمه احمد آرام، تهران، شرکت سهامی
    کتاب­های جیبی.
  20. نصری، عبدالله (1379ش)، حدیث اندیشه (گفتگوهایی در باب تاریخ فلسفه اسلامی)، تهران، سروش.
  21. امیرفجر، میثاق (1377ش)، «فلسفه اشراق» نامه فلسفه ، ش 4.
  22. صدرا، علیرضا (1379ش)، «ارکان علم مدنی از دیدگاه فارابی»، فصلنامه علوم سیاسی، ش 8.
  23. ضیایی، حسین (1374)، «خاستگاه و طبیعت اقتدار در اندیشه سیاسی سهروردی» ترجمه مهرداد وحدتی، فصلنامه علوم سیاسی، ش 10.
  24. عباسی داکانی، پرویز (1377)، «قربت شرقی و غربت غربی»نامه فلسفه، ش 4.