راهبردهای عدالت سیاسی از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

10.22034/sm.2012.19991

چکیده

مقاله حاضر در پی بررسی عدالت سیاسی از منظر قرآن کریم است که رسالت انبیا را اقامۀ قسط توسط مردم بیان می‌کند. با عدالت سیاسی از وجود توازن، رعایت قانون و توزیع مطلوب قدرت میان شهروندان سخن به میان می‌آید و ارزشی است که با فراگیرشدن آن، امور جامعه، در پیوند با قدرت، به تناسب در جای خود، قرار می‌گیرد و حقوق شهروندان به شایستگی ادا میشود. قرآن کریم، کتابی است برای همۀ زمان‌ها و مکان‌ها، راهبردها و خط‌مشی‌های عدالت را بیان کرده است، این راهبردها، دارای اصولی پیشینی مانند همراهی عدالت فردی و اجتماعی، مبارزه با ظلم و عدالت طلبی است که نقشی تاثیرگذار در برداشت‌ها دارند. بر اساس آیات، مبانی و منطق کلام الهی، راهبردهای عدالت سیاسی را می‌توان در مواردی چون مسئولیت و نظارت همگانی، تکافل و همیاری سیاسی، شایسته‌ سالاری و مشورت، رصد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Political justice strategies according to the holly Quran

نویسنده [English]

  • Seyyed kazim Seyyad baqeri
چکیده [English]

The present paper is to study political justice according to the holly Quran which states that prophets' mission is to create justice by people. Political justice refers to balance, observation of law, and appropriate distribution of power among citizens; it is a value through which social affairs will be managed and citizen rights will be observed appropriately with respect to power. The holly Quran is book which has proposed strategies for building justice anywhere any time. These strategies entail prior principles such as concomitance of individual and social justice, fighting against oppression, and justice-seeking which have an influence on interpretations. On the basis of holly verses and the logic of divine words, political justice strategies can be sought for in concepts such as public responsibility and control, political cooperation and tutelage, ruling of the deserved ones, and consultation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Justice
  • socio-political strategies
  • public control
  • Consultation
  • tutelage
  • ruling of the deserved

مراجع

  1. آشوری، محمد و دیگران (1383)، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران: دانشگاه تهران.
  2. الآمدی التمیمى، عبدالواحد (1366)، غرر الحکم و درر الکلم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  3. ابن فارس، ابوالحسین بن زکریا (1389ق)، معجم مقاییس اللغه، تحقیق و ضبط عبدالسلام محمد هارون، چاپ دوم، مصر: شرکة مکتبة و مطبعة الحلبى.
  4. ابن منظور (1988م)، لسان العرب، بیروت: دارالجیل.
  5. افلاطون (1381)، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ هشتم.
  6. امام خمینی، سید روح­الله (1379)، تحریر الوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  7. ــــــــــ (1388)، ولایت فقیه، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، چاپ هجدهم.
  8. باتومور، بی‎تی (1357)، جامعه­شناسی، ترجمه‌: حسن منصور و حسن حسینی کلچاهی، تهران: نشر آگه.
  9. بحرانی، سیدهاشم (1375ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: دارالکتب العلمیه.
  10. بیهقی (1420ق)، سنن بیهقی، ریاض، اضوا‌ءالسلف.
  11. پاینده، ابوالقاسم (1356)،  نهج‏الفصاحه، تهران: جاویدان.
  12. جمشیدی، محمدحسین (1380)، نظریۀ عدالت، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
  13. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل‏الشیعة؛ قم: مؤسسه آل البیت.
  14. حرانی، حسن بن علی (1394ق)، تحف العقول، بیروت: مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، چاپ پنجم.
  15. راغب اصفهانی، حس‍ی‍ن (۱۳۸۵)،  المفردات فی غریب القرآن، ارومیه: ظراف‍ت‌.
  16. راولز، جان (1388)، نظریه عدالت، ترجمه سیدمحمد کمال سروری و مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  17. رشید رضا، محمد (1414ق)، تفسیر المنار، بیروت: دارالمعرفه.
  18. رفسنجانی، اکبر هاشمی (1372)، تفسیر راهنما، قم: بوستان کتاب.
  19. سیدباقری، سیدکاظم (1387)، راهکارهای عدالت اجتماعی در نظام اسلامی؛ تهران: کانون اندیشه جوان.
  20. سید قطب (1352)، عدالت اجتماعی در اسلام، ترجمه محمد علی گرامی و سید هادی خسرو شاهی، تهران: شرکت سهامی انتشار،چاپ هشتم.
  21. ــــــــــ (۱۳۹۲ق)، تفسیر فی ظلال القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  22. صادقی تهرانی، محمد (1408ق)،  الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، انتشارات اسماعیلیان، قم، چاپ دوم.
  23. صدر، سیدمحمد باقر (1359)، خلافت انسان و گواهی پیامبران، ترجمه: جمال موسوی، تهران: روزبه.
  24. ــــــــــ (1402ق)، اقتصادنا، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  25. صدوق قمی، علی بن بابویه (1406ق)، فقه الرضا(ع)، چاپ اول، تحقیق مؤسسة آل‏البیت، مشهد: کنگره بین‌المللی امام رضا(ع).
  26. طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۸۵)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، تهران: دارالعلم.
  27. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1415ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسّسة الاعلمى للمطبوعات.
  28. طوسی، محمد بن حسن (1423ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیرت: داراحیاءالتراث العربى.
  29. فضل الله، سیدمحمدحسین (1998م)، تفسیر من وحی القرآن، بیرت: دارالملاک.
  30. فیض کاشانى، ملا محسن (1415ق)، ‏تفسیر الصافى، تحقیق: حسین اعلمى‏، تهران: الصدر، چاپ دوم.
  31. قرآن کریم ، ترجمه عزت‌الله فولادوند.
  32. کلینی، محمد بن محمد بن یعقوب (1992م)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه. بیروت: دارالاضواء.
  33. کواکبى، عبدالرحمن (1362)، طبایع ‏الاستبداد، ترجمه: عبدالحسین قاجار، تصحیح: محمد جواد صاحبى، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  34. متقی هندی، علی ‌ب‍ن‌ ح‍س‍ام‌ال‍دین (1399ق)، کنزالعمال، بیروت: الرساله.
  35. مجلسی، محمدباقر (1374)، بحارالانوار، تهران: اسلامیّه.
  36. مصطفوی، سید حسن (1376)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
  37. مطهری، مرتضی (1387 الف)، بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: صدرا.
  38. ــــــــــ (1387 ب)، پاسخ های استاد به نقدهایی بر کتاب حجاب، تهران: صدرا.
  39. ــــــــــ ، ده گفتار (1387 ج)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: صدرا.
  40. معرفت، محمدهادی (1380)، ‌امام‌ علی(ع) و حقوق‌ متقابل‌ مردم‌ و حکومت‌؛ در دانشنامه امام علی(ع)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  41. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1370)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  42. نوری طبرسی، میرزا حسین (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل؛ تحقیق: مؤسسه آل­البیت(ع) لاحیاء التراث، قم.

43. Webster’s Revised Unabridged Dictionary, G. & C. Merriam, 1996

سیاست متعالیه
دوره 1، شماره 2
آذر 1392
صفحه 7-28

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار