بررسی ابعاد امنیت ملی در الگوی نظری عقلانیت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

2 کارشناسی ارشد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

در سیر بررسی الگوی نظری مطلوب امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر چارچوب نظری امنیت متعالیه و امنیت فراخ نگر، در پژوهش حاضر ابعاد گوناگون امنیت ملی از منظر جریان مکتب عقلانیت اسلامی تبیین گردید. در این راستا، پژوهش بر این سوال اساسی استوار بود که آیا جریان فکری عقلانیت اسلامی همانند رئالیست‌های کلاسیک، امنیت را تک بعدی می‌بینند و یا اینکه نگرش چند بعدی به مقوله امنیت دارند؟ و کدام یک از ابعاد امنیت در این نحله فکری به عنوان زیربنا و دارای اصالت مطرح می‌شود؟ فرضیه پژوهش این بود که رویکرد عقلانیت اسلامی بر امنیت گسترده تاکید دارد و امنیت ارزشی - فکری را زیربنا و دارای اصالت می‌داند و مهمترین تفاوت آن با مکتب کپنهاک در نگرش معرفتی به مقوله امنیت است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که علی‌رغم اهمیت تمامی ابعاد امنیتی در جامعه اسلامی، تهدیدات فکری و فرهنگی که مستقیماً با ارزش‌ها و ایمان مردم سروکار دارد، مهمترین بعد امنیت ملی محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Aspects of National Security in the Theoretical Model of Islamic Rationality

نویسندگان [English]

  • Morteza Alavian 1
  • Mahdi Mohammadi rad 2
1 Assistant Professor, Mazandaran University, Mazandaran, Iran
2 M.Sc., Department of Political Science, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
چکیده [English]

In the course of research about a favorable theoretical model for national security in the Islamic Republic of Iran relying on the theoretical framework of transcended and tolerant security, the present research aims to explain different aspects of national security from the perspective of Islamic rationality. In this regard, this research focuses on the following fundamental questions: Does the intellectual movement of Islamic rationality consider just one aspect for security or does it have a multi-dimensional approach to security? Which aspect of security is regarded as a genuine foundation in Islamic rationality? The hypothesis of the study is that Islamic rationality approach puts emphasis on extensive security, and regards value-intellectual security as genuine so that its most important difference with Copenhagen school lies in its distinctive cognitive approach to security. The method of study was descriptive analysis and the results revealed that despite the significance of all aspects of security in Islamic society, the intellectual and cultural threats against the values and beliefs of people are the most important aspect in national security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National Security
  • Islamic Rationality
  • Tolerant Security
  • Transcendental Security
  • Copenhagen School

مراجع

  1. احمدی، محمدرضا (بی‌تا). امنیت، مفاهیم، مبانی و رویکردها: رویکرد اسلامی. مربیان، سال پنجم، شماره15: ص 76-11.
  2. اخوان کاظمی، بهرام (1389). امنیت؛ ابعاد و سازوکارهای تأمین آن در روایات. حکومت اسلامی، سال پانزدهم، شماره دوم: ص 35-68.
  3. بوزان، باری؛ ویور، الی؛ دو ویلد، پاپ (1395).چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت. ترجمه علیرضا طیب. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  4. بوزان، باری (1390).مردم، دولت و هراس. ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی. تهران: انتشارات مطالعات راهبردی، چاپ سوم.
  5. جوادی آملی، عبدالله (1389). ولایت فقیه: ولایت، فقاهت و عدالت. قم: مرکز نشر اسراء.
  6. جوادی آملی، عبدالله (1391). مفاتیح الحیاه. قم: نشر مرکز اسراء.
  7. خامنه‌ای، سیدعلی (1397). بیانیه گام دوم انقلاب. قابل دسترس در:

https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673

  1. خامنه‌ای، سیدعلی (30/04/1397). بیانات در دیدار سفرا و مسئولان وزارت امور خارجه با رهبر انقلاب. قابل دسترس در: http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=40156
  2. خدایی، رضا (1393). امنیت پایدار در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی. دانش امنیتی، سال دوم، شماره 3: ص 7-27.
  3. خمینی، روح‌الله (1378). صحیفه امام. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج 3، 6-5، 10، 13، 15،17،

10. داوری اردکانی، رضا؛ شاکری، سیدرضا (1388). امنیت سیاسی در اندیشه امام خمینی. دانش سیاسی، سال پنجم، شماره اول: ص 69-86.

11. قربان‌پور، علی (1396). رهیافت فرهنگ استراتژیک ملی در الگوی دیپلماسی فرهنگی چندجانبه با تاکید بر امنیت فرهنگی. سیاست متعالیه، سال پنجم، شماره نوزدهم: ص 95-112.

12. قربانی، زین‌العابدین (1386). منشور مملکت‌داری در نامه امام علی علیه اسلام به مالک اشتر. رشت: انتشارات سلار.

13. کریمی مله، علی؛ بابایی، اکبر (1392). امنیت ملی از منظر امام خمینی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

14. کلاته، حسن (1387). گفتمان جمهوری اسلامی در اندیشه امام خمینی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

15. لک‌زایی، نجف (1389). کاربردهای امنیتی انسان‌شناسی حکمت متعالیه. مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، شماره چهارم، مسلسل50: ص63-84.

16. لک‌زایی، نجف (1393). امنیت متعالیه. سیاست متعالیه، سال دوم، شماره پنجم: ص 7-28.

17. لک‌زایی، نجف (1394). گونه‌شناسی امنیت‌پژوهی در علوم اسلامی. مطالعات راهبردی، سال 18، شماره4: ص7-22.

18. لک‌زایی، نجف؛ نباتیان، محمداسماعیل؛ کریمیان، نورالله (1395). امنیت ملی دولت اسلامی از منظر فقه شیعه. سیاست متعالیه، 4(14): ص41-60.

19. مصباح یزدی، محمدتقی (1388). نظریه سیاسی اسلام. تحقیق و نگارش کریم سبحانی. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.

20. مطهری، مرتضی (1389). بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر. تهران: انتشارات صدرا.

21. هابز، توماس (1387). لویاتان. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی.

سیاست متعالیه
دوره 8، شماره 29
شهریور 1399
صفحه 147-166

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار