وحدت‌گرایی و کثرت‌گرایی در فلسفه‌ی سیاسی مشاء

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

2 مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

وحدت و کثرت یکی از مسائل مهم در تاریخ فلسفه‌ی سیاسی است که گرایش فیلسوف سیاسی به هریک از آنها می‌تواند در تمام ابعاد فلسفه‌ی سیاسی‌اش تأثیرگذار باشد. در طول تاریخ، فیلسوفان سیاسی دیدگاه‌های مختلفی را در مواجهه با این دو مساله بیان نموده‌اند. جایگاه فیلسوفان سیاسی مشاء، همچون: فارابی، ابن‌سینا و خواجه نصیرالدین طوسی در تاریخ فلسفه‌ی اسلامی ما را بر آن داشت تا این مساله و پیامدهای سیاسی آن را در فلسفه‌ی سیاسی مشاء بررسی نماییم. فیلسوفان سیاسی مشاء اگرچه بر ضرورت وحدت در زندگی سیاسی تأکید دارند، ولی علاقه‌ای برای پذیرش کثرت از خود نشان نداده‌اند که مبتنی‌بر مبانی ایشان باشد؛ در مواردی همکه به بحث از آن پرداخته‌اند، معمولاً ناظر به حذف کثرت از مدینه‌ی فاضله بوده است تا پذیرش آن. همچنین وقتی مولفه‌های مربوط به وحدت‌گرایی و کثرت‌گرایی نیز در فلسفه‌ی سیاسی مشاء مورد بررسی قرار می‌گیرد، آثار وحدت‌گرایی کاملاً مشهود می‌شود؛ به‌گونهای‌که در مواجهه با مسائل مختلف سیاسی، مسیری را در پیش گرفته‌اند که در نهایت، وحدت مورد نظر در جامعه‌ی سیاسی را محقق سازد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Unitarianism and Pluralism in Peripatetic Political Philosophy

نویسندگان [English]

  • mahdi ghorbahni 1
  • mahdi omidi 2
1 mm
2 IMAM KHOMEINI EDUCATION AND RESERCH INSTITUTE
چکیده [English]

Unity and plurality is one of the important issues in the history of political philosophy, tendency of political philosopher towards each of which can influence all aspects of his political philosophy. Throughout history, political philosophers have raised different ideas in dealing with these two issues. The status of Peripatetic political philosophers like Farabi, Avicenna and Khwajeh Nasiruddin Tusi in the history of Islamic philosophy directed us to explore the issue and the political aftermaths in peripatetic political philosophy. Although Peripatetic political philosophers underscore the need for unity in political life, they have not shown any interest in embracing plurality which can be based upon their principles; in cases where they have dealt with it, they normally observed elimination of plurality from utopia rather than the acceptance. Besides, when components of Unitarianism and pluralism are examined in peripatetic political philosophy, signs of Unitarianism are totally seen in such a way that, they in dealing with different political issues, have proceeded to have the unity concerned in political community which is finally materialized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unitarianism
  • Pluralism
  • Peripatetic Political Philosophy
  1. باربیه، موریس (1386). مدرنیته‌ی سیاسی. ترجمه: عبدالوهاب احمدی. تهران: آگه.
  2. بیرو، آلن (1375). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه: باقر ساروخانی. تهران: کیهان.
  3. پازارگاد، بهاء‌الدین (بی‌تا). مکتب‌های سیاسی و فرهنگ مختصر عقاید و مرام‌های سیاسی. تهران: اقبال.
  4. پایک، جان (1391). فرهنگ اصطلاحات فلسفه‌ی سیاسی. ترجمه: سیدمحمدعلی تقوی و محمدجواد رنجکش. تهران: نشر مرکز.
  5. جعفری، محمدتقی (1388). هنر و زیبایی از دیدگاه اسلام. تهران: موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
  6. سینا، ابوعلی (1400). رسائل الشیخ الرئیس ابی علی الحسین بن عبدالله. قم: بیدار.
  7. ــــــــــ (1375). معراج‌نامه. تصحیح: نجیب مایل هروی. مشهد: آستان قدس رضوی.
  8. ــــــــــ (1376). الإلهیات من کتاب الشفاء. تحقیق: حسن حسن‌زاده آملی. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
  9. ــــــــــ (1405). الشفاء: المنطق ( الخطابة). تصحیح: محمد سلیم سالم. بیروت: الموسسة الجامعیة للدارسات الإسلامیة.
  10. ــــــــــ (1428). المجموع أو الحکمة العروضیة. مصحح: محسن صالح. بیروت: دار الهادی.
  11. شهرزوری، شمس‌الدین (1385). رسائل الشجرة الالهیة فی علوم الحقائق الربانیة. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
  12. طباطبایی، محمدحسین (1416). نهایة الحکمة. قم: موسسه النشر الاسلامی.
  13. طوسی، نصیرالدین (1375). اساس الاقتباس. تصحیح: عبدالله انوار. تهران: نشر مرکز.
  14. ــــــــــــــــ (1387). اخلاق ناصری. تنقیح و تصحیح: مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: انتشارات خوارزمی.
  15. فارابی، ابونصر (1371). التنبیه علی سبیل السعادة. مقدمه: جعفر آل‌یاسین. تهران: انتشارات حکمت.
  16. ــــــــــــ (1405). فصول منتزعه. مقدمه: فوزی متری نجار. قم: مکتبة الزهرا.
  17. ــــــــــــ (1991). الملة و نصوص أخری. تحقیق و مقدمه: محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق.
  18. ــــــــــــ (1995الف). آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها. مقدمه: علی بوملحم. بیروت: مکتبة الهلال.
  19. ــــــــــــ (1995ب). تحصیل السعاده. مقدمه: علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
  20. ــــــــــــ (1996). السیاسة المدنیة. مقدمه: علی بوملحم. بیروت: مکتبة الهلال.
  21. ــــــــــــ (1997). رسائل فلسفیه للکندی و الفارابی و ابن باجه و ابن عدی. مصحح: عبدالرحمن بدوی. بیروت: دار الاندلس.
  22. کللی، قیصر (1388). فرهنگ فلسفی و فلسفه‌ی سیاسی. تهران: نشر پایان.
  23. مسکویه، ابوعلی (1426). تهذیب الأخلاق و تطهیر الأعراق. تحقیق: عماد الهلالی. قم: طلیعة‌ النور.
  24. مصباح یزدی، محمدتقی (1388). پرسش‌ها و پاسخ‌ها. قم: موسسه آمورشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  25. مک‌لنن، گرگور (‎۱۳۸۵). پلورالیسم. ترجمه: جهانگیر معینی علمداری. تهران: آشیان.
  26. ناظرزاده کرمانی، فرناز (1376). اصول و مبادی فلسفه‌ی سیاسی فارابی. تهران: دانشگاه الزهراء.
  27. هیوود، آندرو (۱۳۹۱). مفاهیم کلیدی در علم سیاست. ترجمه: حسن سعید کلاهی، عباس کاردان. تهران: علمی و فرهنگی.
  28. یوسفی‌راد، مرتضی (1394). مبانی فلسفه‌ی سیاسی مشاء. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    1. Satyendra, Kush, 2003, Encyclopaedic Dictionary of Political Science, New Delhi, Sarup & Sons.
    2. Tower Sargent, 2003, Lyman, Contemporary Political Ideologies: A Comparative Analysis, Belmont, CA: Thomson Learning, Wadsworth.