نسبت سنجی "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تأکید بر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 دانش آموخته حوزه‌ی علمیه و دانشجوی دکتری قرآن و حدیث

چکیده

نوشته‌ی حاضر از طریق سنجش نسبت میان "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تاکید بر قرآن کریم، به دنبال شفاف سازی هر دو مفهوم برآمده است تا ضمن بررسی انواع نسبت و روابط قابل تصور مانند: تباین و گسست، تساوی، عموم وخصوص من‌وجه و عموم و خصوص مطلق، بر این امر تاکید کند که با توجه به رابطه‌ی اخیر، هرگونه عدالتی، آزادی را درون خود دارد؛ زیرا عدالت به معنای احقاق حقوق مردم است و آزادی یکی از مصداق‌های روشن آن محسوب می‌شود. لذا همان‌گونه که بعضی از مصادیق آزادی، عدالت‌اند (مانند آزادی انتخاب)؛ بعضی از آزادی‌ها نیز (مانند آزادی هرج و مرج) به عدالت نمی‌انجامند. با تبیین این روابط، فرضیه‌ی مورد تاکید این است که با توجه به معنای محوری احقاق حقوق مردم در عدالت سیاسی و آزادی، مقیدبودن آزادی به عدالت و رابطه‌ی تعاملی‌ای که میان این مفهوم وجود دارد، این امکان را فراهم می آورد که عدالت سیاسی بسترساز حضور آزادی سیاسی در جامعه باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measuring the relation between “Political Justice” and “Political Freedom” with an Emphasis on the Holy Qur’an

نویسندگان [English]

  • Seyyed Kazem SeyyedBaqeri 1
  • Batol MollaShafii 2
1
2
چکیده [English]

The present article, through relation measurement of “Political Justice” and “Political Freedom” by emphasizing the Holy Qur’an is after clarification of the two concepts, stressing the fact that any justice has freedom within itself as regards to recent relation and types of relations and imaginable relationships like contradiction and partition, equality, absolute publicity and the public in general. This happens because justice means fulfilment of public rights and freedom is considered as one of its clear-cut applications. Henceforth, just as some of applications of freedom are justice (such as freedom of choice), so some freedoms (like freedom of chaos) fail to result in justice. By elucidating these relationships, the hypothesis emphasized is that when freedom is bound to justice and interaction of these two concepts considering the central meaning of public rights fulfilment in political justice and freedom, there is the possibility that political justice paves the ground for political freedom emerging in the community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Freedom
  • Political Justice
  • the Holy Qur’an
  • Interactive relationship
  1. قرآن کریم.

    نهج ­البلاغه (1427ق). قم: دار الهجرة للنشر.

    1. افلاطون (1354). قوانین. ترجمه: محمدحسن لطفی. بی‌جا: انتشارات صفی­علیشاه.
    2. آشوری، محمد و دیگران (1383). حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت. تهران: دانشگاه تهران.
    3. برلین، آیزیا (1379). چهار مقاله درباره‌ی ‌آزادی. ترجمه: محمدعلی موحد. تهران: انتشارات خوارزمی.
    4. بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل. ‏تحقیق: محمد عبدالرحمن المرعشی. بیروت: ‏دار احیاء التراث العربى.
    5. ترنر، جاناتان.اچ (1385). مفاهیم و کاربرهای جامعه‌شناسی. ترجمه: فولادی و بختیاری. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
    6. جوادی آملی، عبدالله (1381). زن در آینه‌ی جمال و جلال. قم: مرکز نشر اسراء.
    7. ــــــــــــــــ (1379). فلسفه‌ی حقوق بشر. قم: نشر اسراء.
    8. الحفنی، عبدالمنعم (2004م). موسوعه القرآن العظیم. قاهره: مکتبه مدبولی.
    9. راولز، جان (1388). نظریه عدالت. مترجمان: سیدمحمد کمال سروری و مرتضی بحرانی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
    10. سروش، عبدالکریم (1375). فربه­تر از ایدئولوژی. تهران: موسسه فرهنگی صراط.
    11. سیدباقری، سیدکاظم (1388). عدالت و آزادی در اندیشه‌ی ‌سیاسی اسلام. در: علی‌اکبر علیخانی؛ درآمدی بر نظام سیاسی عدالت در اسلام. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی با همکاری مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع).
    12. صانعی، پرویز (1372). جامعه‌شناسی ارزش‌ها. تهران: گنج دانش.
    13. صدر، سیدمحمدباقر (1979م). اقتصادنا. بیروت: دارالتعارف.
    14. کلینی، أبو جعفر محمد بن یعقوب (1372). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    15. گرى، جان (1379). فلسفه‌ی سیاسى فون هایک. ترجمه: خشایار دیهیمی. تهران: انتشارات طرح نو.
    16. مجلسی، محمدباقر (1403ق، 1983م). بحارالانوار. بیروت: دارالاحیا التراث العربی.
    17. مصباح یزدی، محمدتقی (1381). دین و آزادی. قم: مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه.
    18. مطهری، مرتضی (1367). ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺟﻤﻬﻮﺭی ﺍﺳﻼﻣﯽ. تهران: نشر صدرا (چاپ ﭼﻬﺎﺭﻡ).
    19. ـــــــــــــ (1373). انسان کامل. قم: انتشارات صدرا (چاپ یازدهم).
    20. ـــــــــــــ (1378). آزادی معنوی. تهران: صدرا.
    21. ـــــــــــــ (1379). یادداشت­هاى شهید مطهرى. قم: صدرا.
    22. ـــــــــــــ (1384). مجموعه آثار (ج6). تهران: صدرا.
    23. ـــــــــــــ (1387). گفتارهای معنوی؛ تهران: صدرا (چاپ سوم(.
    24. ـــــــــــــ (1387). بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی. تهران، صدرا.
    25. میر احمدی، منصور (1381). آزادی در فلسفه‌ی سیاسی اسلام. قم: بوستان کتاب.
    26. نمازی، حسین (۱۳۸۴). نظام‌های اقتصادی. تهران: شرکت سهامی انتشار (چاپ سوم).
      1. John Stuart Mill "On Liberty", LONDON: NEW YORK: BARTLEBY, 1999, Chapter.