حرکت معنوی از فطرت توحیدی به سیاست الهی (دیدگاه امام خمینی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه معنوی فطرت و سیاست و اقسام آن از منظر امام خمینی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و در پاسخ به این سوال که در اندیشه امام خمینی، معنویت فطری- توحیدی چگونه در سیاست الهی تاثیر دارد؟ فرض بر این است که حرکت کمالی- معنوی فطرت مخموره به سیاست الهی و حرکت افقی و سقوطی فطرت محجوبه به سیاست مادی و شیطانی می‌رسد. در این راستا و در چارچوب تحلیلی یعنی نظریه دو فطرت، اقسام محرک‌های معرفتی و انگیزشی در دو فطرت مذکور و مبحث ریاست قوه عاقله و نقش علم و عدل در اصالت معنویت فطری- توحیدی و پیامدهای انسان‌شناسی و سیاسی آن و نیز مأموریت ولایت و شریعت در برداشتن حجاب‌های فطرت و بازگشت به فطرت مخموره و حرکت کمالی عاشقانه به سوی خداوند در تمام عرصه‌ها از جمله سیاست مورد بررسی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spiritual Movement from Monotheistic Nature to Divine Politics (Imām Khomeyni’s View)

نویسنده [English]

  • Narjis Abdiyaee
PhD, Department of Political Science, Baqer al-Uloom University, Member of the Association for Political Studies, Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to review the spiritual relation between Fetrat (innate nature) and politics and its classifications from the perspective of Imām Khomeyni. The method of study is descriptive-analytic and it aims to find an answer to this question: How does innate-monotheistic spirituality affect divine politics in Imām Khomeyni’s ideology? The hypothesis is that the perfectionist-spiritual movement of Makhmourah nature reaches to divine politics and the horizontal and declining movement of Mahjoubah nature reaches to corporeal and evil politics. In this regard and within an analytical framework, the following issues were explored: The theory of two types of innate nature, various cognitive and inspirational stimulators therein, the dominance of rational faculty, the role of science and justice in the originality of innate-monotheistic spirituality and its anthropological and political outcomes, the mission of Velāayat (guardianship) and Shari’at (religion) in taking the coverings off innate nature and returning to Makhmourah nature, and a romantic and perfectionist movement towards God in all fields including politics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imām Khomeyni
  • Makhmourah Nature
  • Mahjoubah Nature
  • Monotheistic Spirituality
  • Corporeal Politics
  • Evil Politics
  • Divine Politics
  • Monotheistic Nature
قرآن کریم.
الهامی‌نیا، علی اصغر و همکاران (1390). معنویت اسلامی. تهران: نشر زمزم هدایت.
پزشکی، محمد (1392). دانش سیاسی عقلی در تمدن اسلامی. سیاست متعالیه، سال1، شماره3.
توانا، جعفر (1376). سرچشمه‌ تصوف. تهران: نشر راه نیکان.
جعفری هرستانی، علی (1394). مبانی معرفتی اندیشه امام خمینی. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
جوادی آملی، عبدالله (1379). فطرت در قرآن. قم: نشر اسراء.
خمینی، سید روح‌الله (1377). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، سید روح‌الله (1378). آداب الصلاه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ هفتم.
خمینی، سید روح‌الله (1379). تقریرات فلسفه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، سید روح‌الله (1383). مصباح الهدایه الی الخلافه والولایه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، سید روح‌الله (1384). سرّ الصلوه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، سید روح‌الله (1385). شرح چهل حدیث. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، سید روح‌الله (1388 الف). چهل حدیث. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهل و هشتم.
خـمینی، سید روح‌الله (1388 ب). صحیفه امـام خمینی. تهـران: موسسه تنظیـم و نشر آثار امام خـمینی، ج13-14،
4-6.
خمینی، سید روح‌الله (1391). شرح دعای سفر. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم.
خمینی، سید روح‌الله (1392). تفسیر سوره حمد. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ سیزدهم.
خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا/الف). اسرار نماز. قم: انتشارات آزادی.
خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا/ب). ولایت فقیه (حکومت اسلامی). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دبیران، حکیمه (1391). فطرت و اخلاق از منظر امام خمینی. پژوهشنامه متین، شماره 55.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: نشر روزنه، چاپ دوم.
سلیمانی، مرضیه (1390). اصطلاحات صوفیان (متن کامل مرآت عشاق). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
لک‌‌زایی نجف؛ احمدی سفیدان، حسین (1392). قرآن کریم و خط‌مشیء‌‌های سیاسی. سیاست متعالیه، سال 1، شماره 1.
لک‌زایی، نجف (1394). مکتب امنیتی متعالیه با نگاهی به اندیشه امام خمینی. آفاق امنیت، سال8، شماره26.
لک‌زایی، نجف (1398). امنیت متعالیه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
مقیمی، غلامحسین (1394). نظریه دو فطرت امام خمینی و پیامدهای سیاسی آن. اندیشه سیاسی در اسلام، شماره6.