نقد نسبت اقتدارگرایی با مدینه فاضله فارابی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران

2 دانشیار، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش ارزیابی استدلال‌های ایده اقتدارگرا بودن مدینه فاضله فارابی بود. مهم‌ترین استدلال‌ها از سوی صاحبان این ایده با تکیه بر حضور سه عنصر فرادستی، اتوپیاگرایی و خشونت در مدینه فاضله فارابی مطرح شدند. در این راستا و با روش تفسیری تلاش شد تا با استخراج استدلال‌های ایده اقتدارگرا بودن مدینه فاضله فارابی، نادرستی آن براساس تفسیر متون فارابی اثبات گردد. نتایج نشان داد که هرچند در روابط میان اعضای مدینه فاضله فارابی فرادستی وجود دارد، اما اقتدارگرایانه نیست. همچنین با ارائه شواهدی معلوم گردید مدینه فاضله او عاری از ابعاد اتوپیایی است، او تلاش کرده است تا مدینه‌ای را در افق زمان و زمین ترسیم نماید، نه در عالَم مجردات عقلی. خشونت نیز آن‌گونه که صاحبان این ایده مطرح کرده‌اند، در مدینه فاضله فارابی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique of the Relationship between Authoritarianism and Farabi’s Utopia

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohamad Hadi Moqadasi 1
  • Mohsen Rezvani 2
1 PhD. Student, Imam Khomeini Educational and Research Institute, Qom, Iran
2 Associate Professor, Imam Khomeini Educational and Research Institute; Member of the Association for Political Studies Qom, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze the arguments for the authoritarianism in Farabi’s utopia. The most significant arguments by the supporters of this idea were mentioned relying upon three elements of hegemony, utopianism, and violence in Farabi’s utopia. Using an interpretative method, it was attempted to derive the reasonings behind authoritarianism in Farabi’s utopia in order to prove their inaccuracy based on the detailed exegesis of Farab’is texts. The results showed that although there is hegemony in the relationship between the members in Farabi’s utopia, it is not authoritarian. Furthermore, the evidences revealed that his imagined community is free from utopian aspects as he has attempted to present a perfect society in the realm of real time and place not in the world of spiritual essences. Violence in the form mentioned by the supporters of the abovementioned idea has no place in Farabi’s utopia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Authoritarianism
  • Hegemony
  • Utopia
  • Violence
  • Navabet (a Metaphor of Isolated Humans)
  • Farabi
‏ فارابی، ابونصر محمد ‌بن ‌محمد (۱۹۹۳‌م). فصول منتزعه. تصحیح فوزی متری نجار. بیروت: دارالمشرق.
‏ فارابی، ابونصر محمد ‌بن ‌محمد (۱۹۹۵الف). تحصیل السعاده. تصحیح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبه الهلال.
‏ فارابی، ابونصر محمد ‌بن‌ محمد (۱۹۹۵ب‌). آراء أهل المدینة الفاضله و مضاداتها. تصحیح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبه الهلال.
‏ فارابی، ابونصر محمد ‌بن ‌محمد (۲۰۰۵م). احصاء العلوم. تصحیح عثمان امین. پاریس: دار بیلیون.
‏ فیرحی، داود (۱۳۸۴). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه‌ها.
‏احمدوند، شجاع (۱۳۹۵). قدرت و دانش در ایران دوره اسلامی. تهران: نشر نی.
‏اونیل، پاتریک (۱۳۸۵). مبانی سیاست تطبیقی. ترجمه سعید میرترابی. تهران: نشر قومس.
‏آرنت، هانا (۱۳۹۴). توتالیتاریسم. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر ثالث.
‏برلین، آیزا (۱۳۸۰). چهار مقاله درباره آزادی. ترجمه محمدعلی موحد. تهران: انتشارات خوارزمی.
‏پوپر، کارل (۱۳۸۰). جامعه باز و دشمنان آن. ترجمه عزت‌اله فولادوند. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
‏دوانی، محمد بن اسعد (۱۳۹۱). اخلاق جلالی. تصحیح عبدالله مسعودی آرانی. تهران: اطلاعات.
‏روزنتال، اروین (۱۳۸۸). اندیشه سیاسی اسلام در سده‌های میانه. ترجمه علی اردستانی. تهران: نشر قومس.
‏طباطبایی، سید جواد (۱۳۸۳). زوال اندیشه سیاسی در ایران. تهران: انتشارات کویر.
فارابی، ابونصر محمد ‌بن ‌محمد (۱۴۲۱‌ق). السیاسه المدنیه. تصحیح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبه الهلال.
فارابی، ابونصر محمد ‌بن ‌محمد (۱۹۹۱م). الملة و نصوص أخری. تصحیح محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق.
‏فیرحی، داود (۱۳۷۸). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام. تهران: نشر نی.
‏قربانی، ‌مهدی؛ امیدی، ‌مهدی (۱۳۹۶). وحدت‌گرایی و کثرت‌گرایی در فلسفه‌ی سیاسی مشاء. سیاست متعالیه، شماره 18: ص 49-68.
کاپلستون، فردریک (1370). تاریخ فلسفه. ترجمه امیر جلال‌الدین اعلم. تهران: انتشارات سروش.
‏کامو، آلبر (۱۳۷۴). انسان طاغی. ترجمه مهبد ایرانی‌طلب. تهران: نشر قطره.
‏کشفی، جعفر بن ‌أبی ‌اسحاق (۱۳۸۱). تحفه الملوک. تصحیح عبدالوهاب فراتی. قم: بوستان کتاب.
‏مک‌لین، ایان (۱۳۸۷). فرهنگ علوم سیاسی آکسفور. ترجمه حمید احمدی. تهران: نشر میزان.
‏منتسکیو، شارل ‌لوئی ‌دوسکوندا (۱۳۴۹). روح القوانین. ترجمه علی‌اکبر مهتدی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
‏موسولینی، بنیتو (۱۳۷۶). فاشیسم. در: خرد در سیاست. ترجمه عزت‌اله فولادوند. تهران: طرح نو.
‏نصیرالدین طوسی، محمد بن‌ محمد (۱۳۸۷). اخلاق ناصری. تهران: انتشارات خوارزمی.
همپتون، جین (1389). فلسفه سیاسی. ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: طرح نو.
‏هیتلر، آدلف (۱۳۹۰). نبرد من. ترجمه عنایت. تهران: دنیای کتاب.
‏هیوود، اندرو (۱۳۹۱). مفاهیم کلیدی در علم سیاست. ترجمه حسن سعیدکلاهی و عباس کاروان. تهران: علمی و فرهنگی.
 
L’Arrivee, R. (2014). Discrimination and Violence in Alfarabi’s Virtuous City: A Response to Alireza Omid Bakhsh. Utopian Studies, 25(2): P. 432-449.