حق شهروندی مخالفان در نظام سیاسی اسلام و تاثیر آن بر تمدن سازی اسلامی از منظر قرآن

Document Type : Original Article

Authors

1 Doctoral student of jurisprudence and law, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

2 Assistant Professor, Department of Law, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

3 Assistant Professor of Fiqh and Law Department of Isfahan University

10.22034/sm.2023.2004817.2079

Abstract

. حقوق شهروندی به مثابه مفهومی مدرن، را می توان در مبانی شریعت اسلامی نیز مشاهده نمود. مسئله کانونی پژوهش حاضر بررسی حقوق شهروندی مخالفان نظام سیاسی از منظر قران، و ارائه تحلیلی نهایی در ارتباط با نقش این پدیده در فرایند دست‎یابی به تمدن اسلامی است(مسئله). بر این اساس سوال پژوهش حاضر این است که فهم و مراعات حق شهروند مخالف در نظام سیاسی اسلام، چگونه می تواند بر فرایند تمدن سازی اسلامی موثر باشد. به نظر می رسد (فرضیه) رعایت حقوق شهروندی مخالفان نه از باب مماشات و یا احتیاط، بلکه به مثابه یک اصل ذاتی، در فرایند دست یابی به تمدن اسلامی موثر واقع می شود. در حکومت اسلامی مسئولیت هر شخصی اعم از حاکم، مسئول و تابعان برگرفته از حقوقی است که به فراخور آن دارای تکلیف هستند. حکومت اسلامی در برابر مخالفان با نگاه به قران کریم، مامور صبر و شکیبایی تکلیف حکومت اسلامی است که حتی در صورت عدم توجه مخالفان توصیه به واکنش عقلانی و مبتنی بر خردورزی شده است. به واقع رابطه مشخصی بین حقوق شهروندی مخالفان از یک سو و رعایت این حقوق از سوی حاکم اسلامی در فرایند تمدن سازی اسلامی از سویی دیگر وجود دارد.

Keywords