هنجاری شدن علم سیاست و اولویت‌های ساختاری در ایران پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22034/sm.2024.1989722.2033

چکیده

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش اصلی است که:‌ علم سیاست در ایران پس از انقلاب اسلامی، دارای چه قالب‌های معرفت‌شناسانه و هستی‌شناسانه بوده و این امر چه تأثیری در اولویت‌های ساختاری نظام سیاسی داشته است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که علم سیاست در ایران پس از انقلاب اسلامی، ماهیت هنجاری داشته و این امر منجربه اولویت‌یابی برخی از مفاهیم مانند الهام‌بخشی، صدور انقلاب و هویت‌یابی شیعیان و گروه‌های انقلابی در آسیای جنوب غربی شده است. در تبیین پژوهش حاضر از نظریۀ آموزش هنجاری و انقلاب اسلامی ایران استفاده شده است. روش‌ پژوهش تحلیلی- تبیینی بوده و نتایج حاکی از آن است که هنجاری شدن علم سیاست در ایران پساانقلاب اسلامی بود که بر ساختارهای سیاسی تاثیر نهاده و اولویت‎ها را تغییر داد. در نتیجه کارآمدی این دانش در فضای کنش، مطلوبیت لازم را نداشته و با سردرگمی اندیشمندان و کنشگران این کژکارکردی شدت یافت. قالب‌های گفتمانی انقلاب ایران که در دیسیپلین علوم سیاسی انعکاس یافته، براساس جلوه‌هایی از هنجارهای ایدئولوژیک شکل گرفت. قالب‌های هنجاری و گفتمانی مبتنی بر هویت مقاومت، آثار خود را در فرآیند امنیت‌سازی منطقه‌ای به‌جا گذاشت. هنجارهای سیاست خارجی ایران دارای ریشه‌های تاریخی بوده و معطوف به نشانه‌هایی از مقاومت، رویارویی با بازیگران تهدیدکننده و نیروهای گریز از مرکزی می‌باشد که به قواعد هنجاری توجه چندانی مبذول نداشته‌اند. علم سیاست در ایران پس از انقلاب اسلامی تحت تأثیر فضای اجتماعی و ساختاری قرار گرفت. از آنجایی که ایران بعد از انقلاب با نشانه‌هایی از بحران دائمی روبرو بوده، بنابراین علم سیاست به گونۀ تدریجی و در فضای بحران آبدیده شد. نقش‌یابی علم سیاست از این جهت اهمیت دارد که بسیاری از قالب‌های معنایی و مفهومی آن با مفاهیم تاریخی و ارزشی جمهوری اسلامی همخوانی داشته است. پیوند قالب‌های هنجاری انقلاب با آموزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از این جهت اهمیت دارد که توانست زمینۀ توسعۀ دانش برای شناخت و مقابله با تهدیدات را فراهم سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Normalization of Political Science and Structural Priorities in Iran after the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • Arash Reza Doost 1
  • Ebrahim Mottaghi 2
  • Keyhan Barzegar 3
1 PhD., Student, Department of Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Political Science, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Political Science and International Relations, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present research aims to answer the central question: What were the epistemological and ontological forms of political science in Iran after the Islamic Revolution, and what influence did this have on the structural priorities of the political system? The research hypothesis is that political science in Iran after the Islamic Revolution had a normative nature, which led to prioritizing certain concepts such as inspiration, the issuance of revolution, and the identification of Shiites and revolutionary groups in southwest Asia. The present study utilizes the normalization education theory and Iran's Islamic Revolution. The research method is analytical-descriptive, and the results indicate that the normalization of political science in Iran after the Islamic Revolution impacted political structures and changed priorities. Consequently, the effectiveness of this knowledge in the realm of action needed to have the necessary desirability and intensified the confusion of intellectuals and activists. The discourse formats of the Iranian Revolution reflected ideological norms and took shape based on manifestations of ideological norms. Normative and discursive formats based on the identity of resistance affected the regional security process. Iran's foreign policy norms have historical roots. They are devoted to signs of resistance, confrontation with threatening actors, and forces escaping centralization, which have yet to pay much attention to normative rules. Political science in Iran after the Islamic Revolution came under the influence of social and structural contexts. Since Iran has faced signs of constant crisis after the revolution, political science has gradually become crisis-ridden. The role of political science is essential in that many of its semantic and conceptual formats coincide with the historical and value concepts of the Islamic Republic. The linkage of revolutionary norms with political, economic, and social teachings is vital in that it could provide a platform for expanding knowledge to recognize and confront threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Normalization of Political Science
  • Islamic Revolution in Iran
  • Political Islam
  • Political Sciences
  • Political Education

مراجع

اسپوزیتو، جان (1386). انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن. ترجمه محسن مدیرشانه‌چی. تهران: انتشارات مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
پارک، هان؛ پارک، کیونگ (1379). ایدئولوژی و امنیت. در: امنیت ملی در جهان سوم. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
دانسی، مارسل (1387). نشانه‌شناسی رسانه‌‌ها. ترجمه گودرز میرانی و بهزاد دوران. تهران: انتشارات چاپار.
فولر، گراهام (1372). قبله عالم: ژئوپلیتیک ایران. ترجمه عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
کینگ رالف؛ کارش، افرایم (1387). جنگ ایران و عراق: پیامدهای سیاسی تحلیل نظامی. ترجمه سید سعادت حسینی دمابی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ.
متقی، ابراهیم (1388). نظام دوقطبی و جنگ ایران- عراق. تهران: انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.
مشیرزاده، حمیرا (1384). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل. تهران: انتشارات سمت.
نای، جوزف (1387). قدرت نرم. ترجمه محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
نش، کیت؛ اسکات، آلن (1388). راهنمای جامعه‌شناسی سیاسی. ترجمه محمد خزری و همکاران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Aghaie, K. (2001). Nationalism: Theory, Ideology. History Cambridge, UK: Polity Press.
Aghaie, K.S. (2004). The Martyrs of Karbala: Shia Symbols and Rituals in ‎Modern Iran. Seattle: University of Washington Press.‎
Akhavi, S. (1983). The Ideology and Praxis of Shi’ism in the Iranian ‎Revolution. Comparative Studies in Society and History, 25(2).‎
Cole, J.R.I. & Keddie, N.R. (eds.) (1986). Shi’ism and Social Protest. New ‎Haven, CT: Yale University Press.‎
Farzaneh, M.M. (2007). Shi’a Ideology, Iranian Secular, Nationalism and the Iran-Iraq War (1980- 1988). Studies in Ethnicity and Nationalism, 7(1).
Hammond, A. (2003). The Palgrave Handbook of Cold War Literature. Palgrave, McMillan.
Hutchinson, J. (2005). Nations as Zones of Conflict; Thousand Oaks. CA: Sage Publications.
Marty, E.M. (1992). The Glory and the Power: The Fundamentalist Challenge to the Modern World. Boston: Massachusetts.
Moin, B. (1999). Khomeini: Life of the Ayatollah. New York: St. Martin’s Press.
Moussavi, A.K. (200). Shi’ite Ulama and Political Power. Maryland: IBEX Publishers.
Nafisi, R. (1992). Education and the Culture of Politics in the Islamic Republic of ‎ Iran. In: Iran: Political Culture in the Islamic Republic. Farsoun, S.K. & Mashayekhi, ‎M. (eds.). New York: Routledge.‎
Nasr, V. (2006). The Shia Revival: How Conflicts Within Islam Will Shape the Future. New York: Norton & Company.
Onuf, N. (1989). World of Our Making: Rules and Rule in Social Theory and International Relation. Columbia: University of South Carolina Press.
Risse, T. (2000). Let’s Argue: Communicative Action in world Politics. International Organization, 54(1).
Ruggie, G.J. (1998). Constructing the World Polity: Essays on International Institutionalisation. Routledge.
Wendt, A. (1995). Constructing International Politics. International Security, 20(1).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار