تبارشناسی اسلام‌هراسی در میان متفکران جهان اسلام و غرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

3 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

10.22034/sm.2024.138941.1644

چکیده

مسأله اساسی این تحقیق، شناسایی راه‌های مقابله با اسلام‌هراسی است. در این راستا، و با روش توصیفی- تحلیلی نشان داده شد که یک دسته از آثار تدوین ‌شده در زمینه‌ اسلام‌هراسی به دنبال اثبات این نکته هستند که پروژه‌ اسلام‌هراسی توهمی بیش نبوده و توسط رسانه‌ها و مطبوعات غربی و دولت‌های غربی که به دنبال ساختن دشمن فرضی بعد از دوران جنگ سرد بوده‌اند، کلید خورده است. در طرف دیگر، گروهی از اندیشمندان غربی و اسلامی قرار دارند که معتقدند ریشه‌های اسلام‌هراسی را باید در مبانی و قالب‌های فکری مسلمانان و بحران‌های جهان اسلام جستجو نمود که منجربه رفتار خشونت‌آمیز مسلمانان در سطح جهان و در نتیجه، موجب گسترش هراس از اسلام گردیده است. در همین راستا، عده‌ای از متفکران غربی، ریشه‌های اسلام‌هراسی در غرب را به مبانی و قالب‌های فکری مسلمانان ارجاع می‌دهند و پیوسته به شهروندان غربی هشدار می‌دهند که خطر اسلام‌گرایی از فاشیسم و کمونیسم بیشتر است. در دسته‌ آخر این نظریات، دیدگاهی منفی توسط متفکران و روشنفکران مختلف درباره منشأ، ماهیت، علل و پیامدهای جنبش‌های اسلام‌گرایی در سطح جهان مطرح شده است. بنابراین، باید گفت که با توجه به ابعاد مسأله اسلام‌هراسی لازم است با ایجاد یک زبان مشترک میان مسلمانان و غرب و پالایش مفاهیم در این حوزه و تقویت گروه‌های میانه‌رو، راهی به سوی برون‌رفت از این وضعیت پیدا کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Islamophobia Genealogy Among Thinkers of the Islamic World and the West

نویسندگان [English]

  • Abas Salehi Najaf Abadi 1
  • JahanBakhsh Moradi 2
  • Yousef Yoqobi Monfared 3
1 Assistant Professor, Department of Political Science, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran
3 PhD., Student of International Relations, Higher National Defense University, Tehran; and a member of the political studies association, Qom, Iran
چکیده [English]

This research's fundamental issue is identifying ways to combat Islamophobia. In this regard, it has been demonstrated through a descriptive-analytical method that a category of works in the field of Islamophobia seeks to prove that the Islamophobia project is not just a delusion but has been instrumentalized by Western media, press, and governments, which have sought to construct a hypothetical enemy after the Cold War era. On the other hand, there are groups of Western and Islamic intellectuals who believe that the roots of Islamophobia should be sought in the intellectual foundations and frameworks of Muslims and the crises of the Islamic world, which have led to violent behavior by Muslims on a global scale and consequently, have fueled fear of Islam. In this regard, some Western thinkers attribute the roots of Islamophobia in the West to the intellectual foundations and frameworks of Muslims and continually warn Western citizens that the danger of Islamism is greater than fascism and communism. In the latter category of these views, various intellectuals and enlightened thinkers have expressed a negative view about the origin, nature, causes, and consequences of Islamic movements on a global scale. Therefore, it should be noted that given the dimensions of the issue of Islamophobia, it is necessary to find a way out of this situation by creating a common language between Muslims and the West, refining concepts in this area, and strengthening moderate groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamophobia
  • Fundamentalism
  • Western World
  • Muslims
  • Islamism
بهروزلک، غلامرضا (1385). درنگی در مفهوم‌شناسی بنیادگرایی اسلامی. کتاب نقد، شماره 26.
خامنه‌ای، سید علی (1/11/1393). پیام رهبر انقلاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=28731
خامنه‌ای، سید علی (21/12/1393). بیانات در دیدار اعضاى مجلس خبرگان رهبرى. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=29151
خان‌محمدی، یوسف (1399). امنیت صلح‌مدار از دیدگاه قرآن. سیاست متعالیه، 8(31).
دریفوس، هیوبرت؛ رابنیز، پل (1379). میشل فوکو؛ فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی.
دکمجیان، هرایر (1377). اسلام در انقلاب، جنبش‌های اسلامی در جهان عرب (بررسی پدیده بنیادگرایی اسلامی). ترجمه حمید احمدی. تهران: انتشارات کیهان.
دیوتاک، ریچارد (1388). پست مدرنیسم در روابط بین‌الملل. ترجمه علیرضا ازغندی و محسن محمودی. دانشنامه حقوق و سیاست، 5(11).
روآ، الیویه (1378). تجربه اسلام سیاسی. ترجمه محسن مدیرشانه‌چی و حسین مطیعی‌امین. تهران: انتشارات الهدی.
سعید، ادوارد (1379 الف). اسلام رسانه‌ها. ترجمه اکبر افسری. تهران: انتشارات توس.
سعید، بابی (1379 ب). هراس بنیادین: اروپامداری و ظهور اسلام‌گرایی. ترجمه غلامرضا جمشیدی‌ها و موسی عنبری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سید، رضوان (1385). زیستگاه ایدئولوژیک و سیاسی جنبش‌های اسلامی معاصر. پگاه حوزه، شماره 22.
شرابی، هشام (1380). پدرسالاری جدید. ترجمه سید احمد موثقی. تهران: نشر کویر.
صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله (1382). جهاد در اسلام. تهران: نشر نی.
عاملی، سعید رضا (1386). ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی اسلام‌هراسی. در: اولین همایش اسلام‌هراسی در غرب. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
کاستلز، امانوئل (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ. ترجمه حسن چاووشیان؛ ویراسته علی پایا. تهران: طرح نو.
محمدی‌کیا، طیبه (1399). حضور گروه‌های جهادی در جهان آینده جدید. سیاست متعالیه، 8(31).
مرادی، مجید (1384). جنبش‌های اسلامی معاصر. تهران: انتشارات باشگاه اندیشه.
نش، کیت (1380). جامعه‌شناسی سیاسی معاصر. ترجمه محمدتقی دلفروز. تهران: انتشارات کویر.
نقیب‌زاده، احمد (1384). سیمای اسلام و مسلمانان در ادبیات فرانسه زبان پس از 11 سپتامبر 2001. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
هی وود، آندرو (1379). درآمدی بر ایدئولوژی‌های سیاسی. ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی. تهران: انتشارات وزارت امورخارجه.
Annan, K. (2004). Secretary- General, Addressing Headquarters Seminar Confronting Islamophobia. United Nations, Press Release, Available at: www.un.org/News/Press/docs/2004/sgsm9637.doc.htm‎
Fallaci, O. (2002). The Rage and the Pride. New York: Rizzoli.
Huntington, S. (1991). Religion and the Third Wave. The National Interest. Available at:   
https://www.jstor.org/stable/42894744
Huntington, S. (1993). The Clash of Civilization and the Remaking of World Order. New York: Simon & Schuster.
Lewis, B. (1994). Islam and the West. Oxford University Press.
Miller, J. (1993). The Challenge of Radical Islam, in Foreign Affairs. Foreign Affairs, 72(2).
Perl mutter, A. (1992). Wishful Thinking about Islamic Fundamentalism. Washington Post, Available at: https://www-washingtonpostcom.translate.goog/archive/opinions/1992/01/19/wishful-thinking-about-islamic-fundamentalism.
Richardson, R. (2009). Islamophobia or Anti-Muslim Racism- or What? University of Birmingham. Available at: http://theamericanmuslim.org/tam.php/features/articles/islamophobia-or-anti-muslim-racism-or-what/0019239
The Pen Magazine (19 March 2014). History of Islamophobia and Anti-Islamism. Available at:       
http://www.thepenmagazine.net/history-of-islamophobia-and-anti-islamism.