تعارض فرهنگ‌های سیاسی در ایران: چالش‌ها و راه‌حل برون‌رفت از آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه تفرش، تفرش؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تعارض فرهنگ‌های سیاسی در ایران است. در این راستا، با روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا و تحلیل کیفی، مشکل تعدد فرهنگ سیاسی و در نتیجه، تعدد باورها و گرایش‌های سیاسی در ایران بررسی شده است. سوال اصلی آن است که با توجه به تعدد و تنوع فرهنگ سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی، چه راهکارهایی برای همگن شدن و منسجم شدن فرهنگ سیاسی، در رسیدن به توسعه سیاسی و اقتصادی ایران وجود دارد؟ نتایج نشان داد که گفتگوی آزاد بین اندیشمندان و حاملان فرهنگ سیاسی در فضایی عاری از سلطه سیاسی و اقتصادی می‌تواند مناسب‌ترین راهکار برای انسجام‌بخشی و همگن‌سازی اجزاء فرهنگ سیاسی مانند ارزش‌های سیاسی، باورهای سیاسی و ایستارهای احساسی مردم در راستای توسعه سیاسی و اقتصادی باشد. همچنین در چهارچوب نظریه انتقادی، گفتگوی آزاد شهروندان و نهادهای مدنی و بسترسازی برای اقناع عمومی، در جهت رسیدن به اجماع نظری مشترک، نداشتن برخورد حذفی با عناصر دیگر فرهنگ‌ها، ترویج روحیه مدارا و همزیستی و احترام به مبانی و اصول فرهنگ‌های سیاسی مد نظر بوده و ترکیبی از فرهنگ سیاسی اسلامی، ایرانی و متجدد متناسب با هم، به صورت آگاهانه و با گفتگوی اقناعی آزاد، پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Culture Conflicts in Iran: Challenges and Solutions for Overcoming Them

نویسنده [English]

  • Ali Maleki
Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Tafresh University, Tafresh; a member of the political studies association of the field, Qom, Iran.
چکیده [English]

This research aims to examine the conflicts within political cultures in Iran. Employing a descriptive method, including content analysis and qualitative analysis, the study delves into the issue of the multiplicity of political cultures and the resulting diversity in beliefs and political orientations in Iran. The central question is how, given the diversity and multiplicity of political cultures in Iran after the Islamic Revolution, strategies can be developed to harmonize and consolidate political culture to contribute to Iran's political and economic development. The results indicate that open dialogue among intellectuals and carriers of political culture in a space free from political and economic dominance can be the most suitable solution for harmonizing and unifying elements of political culture, such as political values, beliefs, and emotional stances of the people, in the direction of political and economic development. Additionally, within the framework of critical theory, fostering free dialogue among citizens and civil institutions, creating a platform for public persuasion, avoiding exclusionary approaches toward elements of other cultures, promoting a spirit of tolerance and coexistence, and respecting the foundations and principles of political cultures are recommended. A conscious amalgamation of Islamic, Iranian, and progressive political cultures is proposed through informed and persuasive dialogue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Political Culture
  • Iranian Islamic Revolution
  • Critical Theory
  • Political System
آذری قمی، احمد (1371). ولایت فقیه از دیدگاه قرآن کریم. قم: دارالعلم.
آوری، پیتر (1377). تاریخ معاصر ایران. ترجمۀ محمد رفیعی مهرآبادی. تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی عطائی.
اشرف، احمد (1372). هویت ایرانی. گفتگو، شماره 3.
بشیریه، حسین (1381). دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران. تهران: موسسه نگاه معاصر.
بنتون، تد؛ کرایب، یان (1384). فلسفه علوم اجتماعی. ترجمه شهناز مسمی‌پرست و محمود متحد. تهران: نشر آگه.
بهشتی، سید محمدحسین (1364). مشروح مذاکرات مجلس نهایی قانون اساسی ج.ا.ا. تهران: مجلس شورای اسلامی،
ج1.
پیوزی، مایکل (1378). یورگن هابرماس. ترجمه احمد تدین. تهران: هرمس.
جنتی، احمد (1363). مجموعه سخنرانی‌های پیرامون ولایت فقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
حسینی‌زاده، علی‌محمد (1379). علماء مشروعیت دولت صفویه. قم: انجمن معارف اسلامی.
خاتمی، محمد (1385). مردم‌سالاری. تهران: طرح نو.
رجایی، فرهنگ (1372). تحول اندیشه سیاسی در شرق باستان. تهران: قومس.
رواسانی، شاپور (1372). دولت و حکومت در ایران. تهران: نشر سمع.
سریع‌القلم، محمود (1389). فرهنگ سیاسی. تهران: نشر فرزان روز.
شعبانی، رضا (1371). مبانی تاریخ اجتماعی ایران. تهران: قومس، چاپ دوم.
عالم، عبدالرحمن (1387). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
لسناف، مایکل ایچ (1387). فیلسوفان سیاسی قرن بیستم. ترجمه خشایار دیهیمی. تهران: نشر ماهی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1373). حکومت اسلامی و ولایت فقیه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1377). حقوق و سیاست در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1370). مجموعه آثار. قم: انتشارات صدرا.
مومن قمی، محمد (1378). دین و مشارکت سیاسی. علوم سیاسی، 2(7).
میرسپاسی، علی (1381). دموکراسی یا حقیقت. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
وایت، استیون (1380). نوشته‌های اخیر هابرماس؛ خرد، عدالت و نوگرایی. ترجمه محمد حریری اکبری. تهران: قطره.      
هابرماس، یورگن (1381). بحران مشروعیت، تئوری دولت سرمایه‌داری مدرن. ترجمه جهانگیر معینی. تهران: طرح نو.
هابرماس، یورگن (1384). نظریه کنش ارتباطی. ترجمه کمال پولادی. تهران: روزنامه ایران، ج1-2.
هولاب، رابرت (1375). یورگن هابرماس، نقد در حوزه عمومی. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی.
یزدی، محمد (19 تیر 1376). روزنامه رسالت.
Habermas, J. (1971). Knowledge and Human Interests. Trans by J. Shapiro. Boston: Beacon Press.
Pye, L. & Verba, S. (1965). Political calture and political development. Prenceton: Prenceton University press.
Rosenbaum, W. (1975). Political culture. New York: Praeger Publishers.