ظرفیت‌های مکتبی نظام جمهوری اسلامی در جهت حکمرانی مطلوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق عمومی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 استادیار، گروه حقوق، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اصلی است که در اندیشه‌ حکمرانی نظام جمهوری اسلامی ایران، چه ظرفیت‌هایی به‌منظور حرکت در جهت شاخص‌های حکمرانی مطلوب و منبعث از پایه‌های فکری تشیع امام خمینی وجود دارد. عناصر اجتهاد، سیاست‌های کلی و احکام حکومتی، از ظرفیت‌های نظام جمهوری اسلامی هستند که پژوهش و واکاوی آن‌ها می‌تواند در ارتقای نظام قانون‌گذاری در راستای تطابق با مقتضیات زمان و پیچیدگی‌های حکمرانی در دنیای امروز مؤثر باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که در دنیای امروز به نظر می رسد نادیده‌ گرفتن حکمرانی خوب در منظومه زندگی فردی و جمعی دولت امکان‌پذیر نیست. این روند امکان بهره‌برداری شخصی از رانت‌ها و فساد را فراهم می‌کند و اعتقاد عمومی به دولت از دست می‌رود. این مورد می‌تواند موجب شود شهروندان توسط گروه‌های خشونت‌طلب و دشمنان خارجی اغفال شوند و در چنین حالتی تروریسم و خشونت در جامعه حادثه‌آفرینی می‌کند. سیاست‌های کلی، اجتهاد و احکام حکومتی هر سه موجب تکمیل‌ شدن نقشه راهی است که می‌تواند برای پیمودن مسیر اجرای حکمرانی مطلوب و اداره بهتر کشور مورد استفاده قرار گیرد. پویایی فقه شیعه باعث می‌شود این سه ظرفیت بتوانند مشکلات جامعه را براساس مقتضیات زمان حل کنند. این مهم موجب می‌شود بتوان نظام جمهوری اسلامی را با توجه به مقتضیات زمان در جهت شاخص‌های حکمرانی مطلوب و رسیدن به وضعیت مناسب‌تر و افزایش سرمایه اجتماعی در قالب حمایت عمومی از سیاست‌های کشور هدایت کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Capacities of the School of Thought of the Islamic Republic System for Desired Governance

نویسندگان [English]

  • Behrooz Khaksari 1
  • Hane Farkish 2
  • Arkan Sharifi 2
1 Ph.D., Student, Department of Public Law, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Law, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

This research aims to answer the central question: What capacities exist in the thought of the governance system of the Islamic Republic of Iran, based on the foundational principles of Imam Khomeini, for moving towards the indicators of desirable governance? Elements of ijtihad, general policies, and governmental decrees are among the capacities of the Islamic Republic system, and research and examination of them can effectively promote the legislative system towards adapting to the requirements of the time and the complexities of governance in today's world. The research methodology is descriptive-analytical, and the results indicate that ignoring good governance in the individual and collective life system seems impractical in today's world. This process can facilitate personal exploitation of rents and corruption, eroding public confidence in the government. This can lead citizens to be deceived by violent groups and foreign enemies, and in such a situation, terrorism and violence can occur in society. General policies, ijtihad, and governmental decrees all contribute to completing a roadmap that can be used to pursue the path of implementing desirable governance and better managing the country. The dynamism of Shia jurisprudence enables these three capacities to solve society's problems according to the requirements of the time. This makes it possible to guide the Islamic Republic system towards the indicators of desirable governance, achieve a more favorable situation, and increase social capital through public support for the country's policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • General Policies
  • Ijtihad
  • Desired Governance
  • Governmental Decrees
  • Islamic Republic of Iran

مراجع

ارسطا، محمدجواد (1380). گزینش اعضاى مجلس خبرگان بر مبناى نظریه نصب. حکومت اسلامی، شماره 20: ص1-14.
حسنی، محمدحسن (1378). نوسازی جامعه از دیدگاه امام خمینی. تهران: موسسه چاپ و نشر عروج، چاپ دوزادهم.
حسینی، سید علی (1386). نظم عمومی و حاکمیت قانون در اسلام. تهران: انتشارات سلوک جوان.
خمینی، سید روح‌الله (۱۳۷۸). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج1-2، 6، 8، 10.
دفتر مطالعات سیاسی مجلس شورای اسلامی (1384). جایگاه مجلس در اعمال و اجرای پاسخگویی. تهران: انتشارات مجلس شورای اسلامی.
راعی، مسعود؛ عطریان، فرامرز (1391). حاکمیت قانون و احکام حکومتی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. حکومت اسلامی، 17(4): ص124-146.
زارعی، محمدحسین (1380). حاکمیت قانون در اندیشه‌های سیاسی حقوقی. نامه مفید، 7(26): ص51-68.
زارعی، محمدحسین (1388). فرآیند مردمی شدن، پاسخگویی و مدیریت دولتی. مجتمع آموزش عالی، 3(9): ص121-155.
شریف‌زاده، فتاح؛ قلی‌پور، رحمت‌الله (1382). حکمرانی خوب و نقش دولت. فرهنگ مدیریت، 1(4): ص93-109.
شوشتری، عباسعلی (1398). ماهیت و شاخص‌های حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی. سیاست اسلامی، 7(16):
ص125-154.
ضمیری، عبدالحسین (1388). حکمرانی مطلوب در اندیشه سیاسی امام خمینی. تهران: دفتر گسترش تولید علم.
طباطبایی، منوچهر (1375). آزادی‌های عمومی و حقوق بشر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
عمید زنجانی، عباسعلی (1378). فقه سیاسی، حقوق اساسی و مبانی قانون اسلامی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
قنبردوست، مجتبی؛ اشرفی، اکبر (1399). ظرفیت‌های قانون اساسی در مسیر دستیابی به دولت مطلوب اسلامی. مطالعات سیاسی، 13(49): ص21-38.
کعبی، عباس؛ فدایی، علی (۱3۹۵). سیاست‌های کلی نظام: راهکارهای ارتقای نظام قانون‌گذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران. دانش حقوق عمومی، 5(15): ص99-122.
کلهری، احمد؛ محسنی، علی؛ الهی‌منش، محمدحسن (1401). خوانش انتقادی از وضعیت حکمرانی در ایران و راهکارهایی برای حرکت به حکمرانی مطلوب. سیاست متعالیه، 10(36): ص195-214.
محمدی گیلانی، محمد (1371). مقایسه احکام حکومتی و احکام ثانویه. رهنمون، شماره2: ص62-77.
محمودی‌کیا، محمد (1401). نظریه‌ای برای فهم چیستی و چگونگی تحقق الگوی اسلامی- ایرانی از حکمرانی مطلوب. مطالعات الگوی پیشرفت ایرانی- اسلامی، 10(2): ص65-86.
مکارم شیرازی، ناصر (1428ق). انوار الاصول. قم: مدرسه الامام علی بن ابیطالب(ع).
میدری، احمد؛ خیرخواهان، جعفر (1383). حکمرانی بنیان توسعه. تهران: مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی.
Rahimi, R. & Shakeri, H. (2016). Reflection on corruption of judicial system and offer solutions for its health promotion. Journal International political and law, 2(27).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار