شناسایی و بررسی مؤلفه‌ها و شاخص‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای تبیین الگوی توسعه سیاسی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

10.22034/sm.2023.535494.1734

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های طراحی الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی از منظر توسعه سیاسی است. در این راستا، با روش پیمایشی توصیفی- تحلیلی و با مروری بر مطالعات و اسناد موجود و نیز روش دلفی، مؤلفه‌های مورد مطالعه با نمونه آماری 307 نفری از صاحب‌نظران و خبرگان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در میان گذاشته شد و تأثیر و ارتباط هریک از مؤلفه‌ها مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که الگوی توسعه سیاسی مبتنی بر پیشرفت اسلامی ایرانی، دارای 10 مؤلفه اصلی است که هر یک از این مؤلفه‌ها ضمن ارتباط با یکدیگر، دارای اهمیت و وزنی مشخص یا به عبارت دیگر رتبه خاص خود در مدل تبیینی الگو هستند. همچنین اقتدار درونی، آرمان‌ها و ارزش‌های اسلامی و داشتن چشم‌انداز اداری و سازمانی، دارای بالاترین وزن و رتبه در سازة الگویی تبیین سیاسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification and Review of Components and Indicators of the Islamic-Iranian Model of Development to Specify the Political Development Model in Iran

نویسندگان [English]

  • Seyed Hussain Mirkhalili 1
  • Hosin Abolfazly 2
  • Ali Salehi Faresani 2
1 Ph.D., Student, Department of Political Science, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan; A member of the political studies association of the domain, Qom, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present research is to identify the aspects, components, and indicators for designing Islamic-Iranian model of development in terms of political development. In this regard, a descriptive-analytical survey method and through a review of existing studies and documents as well as the Delphi method, the studied components were discussed with a statistical sample of 307 experts and scholars in the field of the Islamic-Iranian model of development, and the impact and relevance of each of the components were tested. The research results showed that the political development model based on Islamic-Iranian development has 10 basic components which are interrelated and have a specific significance or its own rank in the explanation model. Furthermore, internal authority, Islamic goals and values, as well as administrative and organizational perspective had the highest significance and rank in the political structure of the Islamic-Iranian model of development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Development
  • Political ideology
  • Islamic-Iranian Model of Development
  • Āyatollah Khāmene’i
قرآن کریم.
اخوان، پیمان؛ خادم الحسینی، سید پیمان (1392). تبیین مدیریت دانش از دیدگاه اسلام. مدیریت اسلامی، شماره 87.
الوانی، سید مهدی و همکاران (۱۳۸۶). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی. تهران: علوم مدیریت ایران.
امرائی، حسن (1388). مهندسی سیاست. تهران: شوکا.
بشیرﻳﻪ، حسین (1380). ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺗﻮﺳﻌﻪ سیاسی در ایران. تهران: انتشارات گام نو.
بهمن، شعیب؛ جعفری‌نژاد، مسعود (1396). بررسی تطبیقی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت با الگوهای غربی توسعه با تأکید بر عدالت. سیاست متعالیه، 5(19).
حسن بیگی، ابراهیم (۱۳۹۴). مدیریت راهبردی. تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم.
حسینی، منیرالدین (1380).‌ یادی از استاد. دفتر فرهنگستان علوم اسلامی. قم: انتشارات فجر ولایت.
خامنه‌ای، سید علی (01/08/1370). بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2505
خامنه‌ای، سید علی (12/2/1385). بیانات در دیدار با معلمان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3339
خامنه‌ای، سید علی (18/2/1384). بیانات در دیدار با مردم شهرستان رفسنجان. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3288
خامنه‌ای، سید علی (2/1/1383). بیانات در دیدار با زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3227
خامنه‌ای، سید علی (2/6/1387). بیانات در دیدار با رئیس‌جمهوری و اعضای هیأت دولت. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3661
خامنه‌ای، سید علی (20/8/1380). بیانات در دیدار با خانواده‌های شهدای کاشان، آران و بیدگل. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3094
خامنه‌ای، سید علی (28/02/1388). بیانات در دیدار با مردم بیجار. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=6934
خامنه‌ای، سید علی (8/6/1384). بیانات در دیدار با رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت. قابل دسترس در:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3304
خداپرست، یونس؛ موسوی‌خو، سید محمد (1398). مبانی دولت اسلامی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از دیدگاه امام خامنه‌‌ای. سیاست متعالیه، 7(27): ص41-64.
خلیلی شورینی، سیاوش (1389). روش‌های پژوهش آمیخته با تأکید بر بومی‌سازی. تهران: نشر یادواره کتاب.
داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
زﻣﺎنی، رضا؛ مومنی، فرشاد (1392). تحلیل ﺍﻟﮕﻮی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻳﺮان بین دو انقلاب مبتنی ﺑﺮ ﺍﻗﺘﺼاد سیاسی و ﻧﻈﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎعی. راهبرد، 22(69).
عبدالهی، محمد؛ راد، فیروز (۱۳۸۸). بررسی روند تحول و موانع ساختاری توسعه سیاسی در ایران ۱۳۰۴-۱۳۸۲. جامعه‌شناسی ایران، 10(1).
عظیمی، حسین (1376). ایران امروز در آیینه مباحث توسعه. تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
عماد، سید علی؛ نواب، سید ابوالحسن؛ کافی امامی، مجید (1399). منشاء قدرت سیاسی رهبران الهی از منظر قرآن کریم. سیاست متعالیه، 8(29): ص7-36.
عیوضی، محمدرحیم (1385). ﻣﺸارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎد ﺍﻧﻘﻼب ﺍﺳﻼمی.
عیوضی، محمدرحیم (1398). آینده‌نگاری و حرکت از الگوی پایه به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت. سیاست متعالیه، 7(25) : ص285-3.
عیوضی، محمدرحیم؛ نظری، سارا (1396). ﺗﻮﺳﻌﻪ سیاسی در الگوی ﺍﺳﻼمی ﺍﻳﺮﺍنی پیشرﻓﺖ. ﻣﻄﺎلعات الگوی پیشرفت ﺍﺳﻼمی ﺍﻳﺮﺍنی، شماره 10: ص9-43.
ﻓﺮﻫﺎدی، محمد (1395). ﺑﺮرسی رابطه بین شاخص‌های توسعه سیاسی و ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻓﺮﺍطی در آسیای مرکزی (مطالعه موردی: گرایش به گروه داعش). رهیافت‌های سیاسی و بینﺍلمللی، 7(46): ص144-175.
لک‌زایی، شریف؛ کیخا، نجمه؛ لک‌زایی، صدیقه (1394). مبانی فلسفی توسعه از دیدگاه صدرالمتألهین. سیاست متعالیه، 3(11): ص69-88.
ﻣﺮﻛﺰ ﺍﻟﮕﻮی ﺍﺳﻼمی ﺍﻳﺮﺍنی پیشرﻓﺖ. ﺳﻨﺪ ﺍﻟﮕﻮی ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﻼمی- ﺍﻳﺮﺍنی پیشرﻓﺖ، 1396.
نجفی علمی، کاظم (1383). تعیین چگونگی اجرای سیاست‌های کلی براساس اصول و مبانی سیاست‌های فرهنگی کشور. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیسیون فرهنگی.
نیکونهاد، ایوب (1397). روندپژوهی فرایند توسعه سیاسی در ایران معاصر. ﻣﺠﻠﺲ و راهبرد، 25(95): ص209-246.
Hulland, J. (1999). Use of Partial Least Squares (PLS) Strategic Management Research: A Review of Four Recent Studies. Strategic Management Journal, No.20, p.195-204.