مرجع امنیت در شاهنامه فردوسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران

2 استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی مرجع امنیت در شاهنامه فردوسی است. در این راستا، این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل مضمون ابیات شاهنامه و با چارچوب نظری مبتنی بر نظریه دو فطرت امام خمینی، درصدد پاسخ به چیستی مرجع امنیت در شاهنامه فردوسی است نتایج حاکی از آن است که فردوسی در خصوص همه مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و غیره، از جمله بحث امنیت، اندیشمندانه و دغدغه‌‌مند اظهارنظر کرده است که دیدگاه‌‌های او می‌‌تواند برای چالش‌های امنیتی راهگشا و مفید فایده باشد. مرجع امنیت در مکاتب متدانیه، مبتنی بر رژیم، دولت، جامعه و افراد بوده، اما در مکتب متعالیه مبتنی بر اسلام تعریف و تحدید می‌‌گردد. فردوسی با اقتباس از شریعت، به سه مرجع برای امنیت در شاهنامه اشاره می‌‌کند که به ترتیب شامل دین، کشور و شهریار خوب می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Reference of Security in the Shāhnāmeh of Ferdowsi

نویسندگان [English]

  • Abdolhamid Afrakhteh 1
  • Najaf Lakzaee 2
1 PhD., Student, Department of Political Science, Bagheral Uloom University; a member of the political studies association of the domain, Qom, Iran
2 Professor, Department of Political Science, Bagheral Uloom University (AS), Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present research is to study the reference of security in the Shāhnāmeh. In this regard, by using a descriptive-analytic method and analysis of poems in the Shāhnāmeh, based on the theoretical framework and the theory of two natures by Imam Khomeini, this study aims to search about the reference of security in the Shāhnāmeh of Ferdowsi. The results indicate that Ferdowsi has wisely commented about all social, cultural, and political issues such as security and that his viewpoints can be useful in security challenges. The reference of security in the worldly schools relies on regime, society, and people but in the transcendental school, it is defined and determined based on Islam. According to Shari'at, Ferdowsi refers to three references of security in the Shāhnāmeh including religion, country, and good king.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Shāhnāmeh
  • Ferdowsi
  • Religion
  • Country
  • Shahriyār (Monarch)
ابوالحسنی (منذر)، علی (1376). بوسه بر خاک پی حیدر(ع): بحثی در ایمان و آرمان فردوسی و پرتوگیری شاهنامه از قرآن و احادیث معصومین(ع). قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
استراوس، انسلم؛ کربین، جولیت (1391). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌‌ای. ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نشر نی، چاپ دوم.
افتخاری، اصغر (1383). مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
افتخاری، اصغر (1391). تهدید نرم: رویکرد اسلامی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
افتخاری، اصغر (1392). راهبرد پیشگیری در امنیت بین‌‌الملل، رهیافت‌های عرفی‌‌گرا و شریعت‌‌مدار. پژوهش‌‌های سیاست اسلامی، شماره 4.
بوزان، باری (1389). مردم، دولت‌ها و هراس. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ دوم.
بوزان، باری؛ ویور، الی؛ دوویلد، پاپ (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت. ترجمه علیرضا طیب. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بهار، مهرداد (1388). نگاهی به تاریخ و اساطیر ایران باستان. تهران: علم.
خالقی مطلق، جلال (1381). سخن‌های دیرینه (سی گفتار درباره فردوسی و شاهنامه). به کوشش علی دهباشی. تهران: افکار.
ره‌‌پیک، سیامک (1387). نظریه امنیت جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
صدیق سروستانی، رحمت‌‌الله (1375). کاربرد تحلیل محتوا در علوم اجتماعی. نامه علوم اجتماعی، 8(8).
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ‌‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی، 5(10).
عبدالله‌‌خانی، علی (1389). نظریه‌های امنیت: مقدمه‌ای بر طرح‌‌ریزی دکترین امنیت ملی. تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌‌الملل ابرار معاصر، چاپ دوم.
فردوسی، ابوالقاسم (1389). شاهنامه. تهران: سخن.
کزازی، میرجلال الدین (1392). دفتر دانایی و داد (بازنوشت شاهنامه). تهران: معین.
لک‌‌زایی، نجف (1393). امنیت متعالیه. سیاست متعالیه، 2(5).
مهرآبادی، میترا (1379). شاهنامه. تهران: روزگار، ج2-1.
Baldvin, D.A. (1997). The Concept of Security. Review of International Studies, No.23, p. 5-26
Braun,V. & Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2): p.77-101.
Davis, D. (1992). Epic and Sedition: The Case of Ferdowsis Shahnameh, Fayetteville. University of Arkansas Press.