بررسی اندیشه سیاسی سیدقطب بر مبنای روش‌شناسی توماس اسپریگنز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، اصفهان، ایران

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، اصفهان، ایران

چکیده

مقاله حاضر با هدف شناخت مبانی فکری سیدقطب، درصدد پاسخ به این سوال بود که: سیدقطب بحران دنیای معاصر را چگونه درک نموده و برای رهایی از آن چه تجویز آرمانی ارائه کرده است؟ بر این اساس، با رویکردِ روش‌‌شناختی توماس‌‌اسپریگنز به خوانش روشمند اندیشه این متفکر پرداخته شده است. بر مبنای روش پژوهشی راهنما، فرضیه پژوهش این بود که «اندیشه سیدقطب قابل انطباق با رهیافت منطق درونی اسپریگنز است، سیدقطب قائل به بحران جاهلیت در دوره معاصر است که ریشه‌های آن را در مدرنیسمِ استعمارگر و سکولاریسم غربی جستجو می‌کند، نظم سیاسی مطلوب او حکومت اسلامی و راه‌‌حل خروج از بحران را در اقدامات و فعالیت‌‌های گروه‌های اسلامی برای نیل به حکومت متعالی اسلامی جستجو می‌کند». نتایج نشان داد بحران موجود در جوامع معاصر، اندیشه سیدقطب را به تعامل و تعاطی «اخلاق و سیاست» که در عصر مدرن انفکاک یافته بودند، رهنمون ساخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of the political thought of Sayyid Qutb based on Thomas Spragens methodology

نویسندگان [English]

  • Bahare Nosrati 1
  • Ahmad Azin 2
  • Alireza Golshani 2
1 PHD. Student, Department of political science, Islamic Azad University, Shahreza Branch, Shahreza, Iran
2 Assistant Professor, Department of political science, Islamic Azad University, Shahreza Branch, Shahreza, Iran
چکیده [English]

The present study aims to understand the intellectual foundations of Sayyid Qutb, to answer the following question: How did Sayyid Qutb understand the crisis of the contemporary world and what idealistic prescription did he give for treating it? Accordingly, the methodological approach of Thomas Spragens has been used to study the thought of this scholar. According to the guiding research method, the research hypothesis was that "the idea of Sayyid Qutb is compatible with the inner logic approach of Spragens; Sayyid Qutb considers a crisis of ignorance in the contemporary era that traces its roots to colonial modernism and Western secularism; His favorable political order is Islamic government and the solution to get rid of the crisis is the actions of Islamic groups to achieve a transcendent Islamic state." The results show that the crisis in contemporary societies has led Sayyid Qutb's thought to interaction and exchange of "ethics and politics" that are separated in the modern age.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sayyid Qutb
  • Modernism
  • Ignorance Society
  • Secularism
  • Fundamentalism
  • Thomas Spragens
  • Islamic Society
  • Political Order

مراجع

  1. ابراهیمی، نبی‌الله (1392). نوسلفی‌گری و جهانی شدن امنیت در خاورمیانه. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  2. اسپریگنز، توماس(1382). فهم نظریه های سیاسی. ترجمه فرهنگ رجایی. تهران: آگاه.
  3. اشتراوس، لئو (1391). فلسفه سیاسی چیست؟. ترجمه فرهنگ رجایی. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
  4. بخشی شیخ احمد، مهدی (1385). سید قطب و اسلام گرایی معاصر. علوم سیاسی، سال نهم، شماره 33: ص190-171.
  5. برزگر، ابراهیم (1392). استعاره صراط و سکولاریسم در اندیشه سیاسی ‌‌سید قطب. پژوهش‌های سیاست اسلامی، سال اول، شماره 2: ص38-11.
  6. تقوی، سیده لیلا؛ امانی، بهرام (1392). بررسی تطبیقی اندیشه‌‌های سیاسی سیدقطب و حسن حنفی. مطالعات تاریخ، سال پنجم، شماره 16: ص36-9.
  7. حقیقت، سیدصادق؛ حجازی، سیدحامد (1389). نگاهی انتقادی به کاربرد نظریه بحران اسپریگنز در مطالعات سیاسی. علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره 49: ص195-187.
  8. ذوالفقاری، سیدمحمد (1389). جریان اخوان‌المسلمین در خاورمیانه. پژوهش‌های منطقه‌ای، شماره 3: ص129-105.
  9. ساعی، احمد؛ حقیقی، علی محمد؛ مقدس، محمود (1390). بررسی نقش مدرنیسم در شکل‌گیری رادیکالیسم اسلامی: مطالعه موردی مصر. مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره 11: ص50-30.

10. سوزنگر، سیروس (1390). سید قطب. در: اندیشه سیاسی متفکران مسلمان. به اهتمام علی‌اکبر علیخانی و دیگران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

11. سوزنگر، سیروس (1383). اندیشه‌های سیاسی سید قطب. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

12. فیونا، دیواین (1384). تحلیل کیفی. در: روش و نظریه در علوم سیاسی. به اهتمام دیوید مارش، جری استوکر. ترجمه امیرمحمد حاجی‌‌یوسفی. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

13. قطب، سید (1360). مقابله اسلام با سرمایه‌داری و تفسیر آیات ربا. ترجمه سید محمد رادمنش. تهران: انتشارات بنیاد علوم اسلامی.

14. قطب، سید (1361). فی ظلال ‌القرآن. ترجمه محمدعلی عابدی. تهران: مرکز نشر انقلاب.

15. قطب، سید (1372). ما چه می‌‌گوییم. ترجمه سیدهادی خسروشاهی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

16. قطب، سید (1376). فاجعه تمدن و رسالت اسلام. ترجمه علی حجتی‌‌کرمانی. تهران: انتشارات مشعل دانشجو.

17. قطب، سید (1410ق). معالم فی الطریق. قاهره: دارالشروق.

18. قطب، سید (1992م). المستقبل لهذا الدین. قاهره: دارالشروق.

19. کوپل، ژیل (1366). پیامبر و فرعون (جنبش‌های نوین اسلامی در مصر). ترجمه حمید احمدی. تهران: انتشارات کیهان.

20. لوین، ز.آ. (1378). اندیشه‌ها و جنبش‌های نوین سیاسی اجتماعی در جهان عرب. ترجمه یوسف عزیزی بنی طرف. تهران: شرکت انتشارات علمی- فرهنگی.

21. مستقیمی، بهرام؛ ابراهیمی، نبی‌الله (1389). مبانی و مفاهیم اسلام سیاسی القاعده. سیاست، شماره 15: ص356-337.

22. موصللی، احمد (1388). مبانی نظری بنیادگرایی. ترجمه محمدرضا آرام، علیرضا نظری. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.

23. میشل، ریچارد (1387). تاریخ اخوان‌المسلمین از آغاز تا امروز. ترجمه هادی خسروشاهی. تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.

24. ویلم، ژان پل (1386). جامعه‌شناسی ادیان. ترجمه عبدالرحیم گواهی. تهران: نشر علم.

25. هاشمیان، سیدمحمدحسین؛ نامخواه، مجتبی (1393). تحلیل امام خمینی از چیستی انقلاب اسلامی و دلالت‌های آن در سیاستگذاری عمومی. سیاست متعالیه، سال دوم، شماره هفتم: ص80-59.

سیاست متعالیه
دوره 7، شماره 25
شهریور 1398
صفحه 45-64

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار