صورت‌‌بندی تهدیدات سیاسی تمدن اسلامی: مورد مطالعاتی شهید سید محمدباقر صدر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران.

2 کارشناسی ارشد، اندیشه سیاسی اسلام، پژوهشکده امام خمینی(ره)، تهران، ایران.

چکیده

شناخت تهدیدات پیش روی تمدن اسلامی، برای پاسداشت و حفظ دستاوردهای این تمدن و تمهید عوامل بقای آن، امری ضروری است که متفکران مختلف همچون شهید سید محمدباقر صدر نسبت به آن اهتمام ورزیده‌‌اند. مقاله‌‌ی حاضر با بهره‌‌گیری از روش تحلیلی-توصیفی، تهدیدات سیاسی تمدن اسلامی را از دیدگاه شهید صدر مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد، که از دیدگاه سید محمدباقر صدر ارتباط میان فرهنگ، دین و دانش بر پویایی تمدنی تأثیرگذار هستند؛ هم‌‌چنین مواردی نظیر آزادی بی‌‌قیدوبند، بی‌‌عدالتی، فروپاشی رابطه‌‌ی امام و امت، تضعیف پیوندهای اجتماعی، انحراف از اصول اسلامی، تضعیف حکومت اسلامی و بی‌‌توجهی به مصالح جمعی از تهدیدات تمدن اسلامی محسوب می‌‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Formation of Political Threats of Islamic Civilization: Case Study of Martyr Seyed Mohammad Bagher Sadr

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Herati 1
  • seyed mohammad javad gorobi 2
1 Associate Professor, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran.
2 M.A in Islamic Political Thought, Imam Khomeini Institute, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Understanding the threats facing Islamic civilization is essential to protect and preserve the achievements of this civilization and to determine the factors of its survival, and various scholars such as martyr Seyyed Mohammad Baqer Sadr has engaged to address this significant issue. The present paper uses the analytical-descriptive method to examine the political threats of Islamic civilization from the viewpoint of Martyr Sadr. The results showed that, according to Seyyed Mohammad Baqer Sadr, the relationship between culture, religion and knowledge affects the dynamics of civilization; also, unconditional freedom, injustice, the collapse of the relationship between the Imam and the Ummah, undermining social ties, deviation from Islamic principles, undermining the Islamic government, and disregarding the collective interests are the threats of Islamic civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Civilization
  • Seyed Mohammad Bagher Sadr
  • Political Threats
  • Justice
  • Social Ties
  • Freedom

مراجع

  1. افتخاری، اصغر (1385). کالبدشکافی تهدید. تهران: مرکز مطالعات دفاعی و امنیت ملی.
  2. آقاجانی، علی (1381). شکوه ایمان (بازشناسی تمدن مسلمین). قم: مرکز پژوهش‌‌های اسلامى صداوسیما.
  3. اکبری، مرتضی؛ رضایی، فریدون (1394). «واکاوی شاخصه‌‌های تمدن نوین اسلامی در اندیشه‌‌ی مقام معظم رهبری». الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، سال سوم، شماره 5، ص 108-85.
  4. پهلوان، چنگیز (1388). فرهنگ و تمدن. تهران: نشر نی.
  5. جمشیدی، محمدحسین (1393). «تمدن در اندیشه‌‌ی شهید صدر». علوم انسانی اسلامی، شماره ۱۱ و ۱۲.
  6. جمشیدی، محمدحسین (1393). «حکومت مردم‌‌سالاری دینی در اندیشه‌‌ی سیاسی علامه صدر». در: مجموعه‌‌ی مقالات سومین همایش نظریه مردم‌‌سالاری دینی (جلد دوم). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی.
  7. حسامی، فاضل (1390). «تبیین و تحلیل علم دینی از دیدگاه شهید صدر». جاویدان خرد، سال8، شماره20،ص 38-5.
  8. حسینی، سیدحسین (1395). تمدن‌‌پژوهی: مطالعات مفهومی تمدن اسلامی. تهران: نشر جامعه‌‌شناسان.
  9. خدایاری، ناصر و دیگران (1395). درون‌‌مایه‌‌های فرهنگ و تمدن اسلام و ایران. تبریز: انتشارات مائده.

10. رشیدی، بهروز (1391). فرهنگ و تمدن اسلامی. تهران: انتشارات تیسا.

11. رضایی، عبدالعلی (1391). مهندسی تمدن اسلامی؛ موانع و الزامات. قم: نشر کتاب فردا.

12. صدر، سید محمدباقر (1358الف). روش نوین در فلسفه‌‌ی اصول دین. ترجمه عباس مخبر دزفولی. تهران: انتشارات کتابخانه صدر.

13. صدر، سید محمدباقر (1358ب). اسلام و مکتب‌‌های اقتصادی. ترجمه محمد نبی‌‌زاده. قم: انتشارات مجمع ذخائر اسلامی.

14. صدر، سید محمدباقر (1362). اثبات خدا با روش علمی و فلسفی. ترجمه محمود عابدی. تهران: انتشارات روزبه.

15. صدر، سید محمدباقر (1381). سنت‌‌های تاریخ در قرآن‏. به‌‌تحقیق و ترجمه جمال‌‌الدین‏ موسوى اصفهانى. تهران: نشر تفاهم.

16. صدر، سید محمدباقر (1385). انقلاب مهدی و پندارها. ترجمه سید احمد علم‌‌الهدی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

17. صدر، سید محمدباقر (1387). قواعد کلى استنباط (ترجمه و شرح الحلقة الأولى). ترجمه رضا اسلامی. قم: مرکز انتشارات‏ دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.

18. صدر، سید محمدباقر (1388). آیین بندگی در آینه‌‌ی اندیشه و احساس. ترجمه مهدی طیب. تهران: نشر سفینه.

19. صدر، سید محمدباقر (1393الف). فلسفه ما. ترجمه سیدابوالقاسم حسینی ژرفا. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر.

20. صدر، سید محمدباقر (1393ب). اسلام، راهبر زندگی: مکتب اسلام؛ رسالت‌‌ها. ترجمه مهدی زندیه. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر.

21. صدر، سید محمدباقر (1393پ). اقتصاد ما. ترجمه سیدمحمدمهدی برهانی. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر، ج1.

22. صدر، سید محمدباقر (1393ت) اقتصاد ما. ترجمه سید ابوالقاسم حسینی ژرفا. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر، ج2.

23. صدر، سید محمدباقر (1394الف). بارقه‌‌ها؛ مقالات، سخنرانی‌‌ها و یادداشت‌‌های استاد شهید آیت‌‌الله سید محمدباقر صدر. ترجمه سید امید مؤذنی. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر.

24. صدر، سید محمدباقر (1394ب). امامان اهل‌‌بیت: مرزبانان حریم اسلام. ترجمه رضا ناظمیان و حسام حاج مؤمن. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر.

25. صدر، سید محمدباقر (1395). پژوهش‌‌های قرآنی. ترجمه سیدجلال میرآقایی. قم: پژوهشگاه علمى تخصصى شهید صدر.

26. صدر، سید محمدباقر (1409). السنن التاریخیة فی القرآن. دمشق: دار التعارف للمطبوعات.

27. صدر، سید محمدباقر (1410). بحث حول المهدی(عج). بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.

28. صدر، سید محمدباقر (1417). بحوث فی علم الأصول. تقریر محمود هاشمی شاهرودی. قم: مؤسسة دائرة معارف الفقه الاسلامی.

29. صدر، سید محمدباقر (1430). مباحث الأصول. تقریر کاظم حسینی حائری. قم: دار البشیر.

30. صدر، سید محمدباقر (1432الف). الإسلام و بناء حضارة الإنسان المعاصر. بیروت: مرکز نون للتالیف و الترجمه‏ و جمعیة المعارف الإسلامیة الثقافیة.

31. صدر، سید محمدباقر (1432ب). الرسول و الرسالة. بیروت: مرکز نون للتالیف و الترجمه‏ و جمعیة المعارف الإسلامیة الثقافیة.

32. صدر، سید محمدباقر (1432پ). عبادتنا. بیروت: مرکز نون للتالیف و الترجمه‏ و جمعیة المعارف الإسلامیة الثقافیة.

33. صدر، سید محمدباقر (1434الف). الفتاوى الواضحة. قم: المؤتمر العالمی للإمام الشهید الصدر.

34. صدر، سید محمدباقر (1434ب). فلسفتنا. قم: المؤتمر العالمی للإمام الشهید الصدر.

35. صدر، سید محمدباقر (1434پ). المدرسة القرآنیة. قم: المؤتمر العالمی للإمام الشهید الصدر.

36. صدر، سید محمدباقر (1434ت). ومضات. قم: المؤتمر العالمی للإمام الشهید الصدر.

37. صدر، سید محمدباقر (بی‌‌تا). تشیع یا اسلام راستین. ترجمه علی‌‌اکبر مهدی‌‌پور. تهران: انتشارات روزبه.

38. صدر، سید محمدباقر (بی‌‌تا). سرچشمه‌‌های قدرت در حکومت اسلامی. ترجمه اکبر ثبوت. تهران: انتشارات روزبه.

39. عنابستانی، ابوالفضل؛ عاشوری، مهدی (1392). «فرهنگ و تمدن از نگاه شهید صدر». در: اندیشه‌‌های حکمی و اجتهادی شهید آیت‌‌الله سید محمدباقر صدر. زیر نظر عبدالحسین خسروپناه. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.

40. غفرانی، علی (1387). فرهنگ و تمدن اسلامی در ماوراءالنهر. تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

41. فیاض، عبدالله (1406ق). تاریخ الامامیه و اسلافهم من الشیعه منذ نشاه التشیع حتی مطلع القرن الرابع الهجری. تصدیر بقلم سید محمدباقر صدر. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

42. کریمی، علی و دیگران (1389). «تهدیدات سیاسی امنیت ملی از دیدگاه امام خمینی (ره)». مطالعات راهبردی، سال13، شماره49،ص 109-83.

43. لینتون، رالف (1377). سیر تمدن. ترجمه پرویز مرزبان. تهران: نشر دانش.

44. متولی، سید محمدحسین (1394). جستارهایی نظری در باب تمدن اسلامی. تهران: دفتر نشر معارف.

45. مسترسن، پتریک (1389). الحاد و ازخودبیگانگی. ترجمه سیدابراهیم موسوی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

46. مطهری، مرتضی (1377). مجموعه آثار شهید مطهرى. تهران: انتشارات صدرا.

47. مطهری، مرتضی (1390). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا.

48. نجفی، موسی (1393). نظریه‌‌ی تمدن جدید اسلامی. اصفهان: نشر آرما.

49. نصری، عبدالله (1394). صدر اندیشه: سیری در آرا و اندیشه‌‌های شهید سید محمدباقر صدر. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار