الگوی اسلامی پیشرفت، ملهم از آموزههای الهی اسلام، هم به بعد مادی و هم به بعد معنوی زندگی انسان نظر دارد؛ لذا فهم انسانشناختی این الگو، حائز اهمیت بسیار بالایی است. قرآن کریم با طرح آموزهی خلافتاللهی انسان، مبدأ و معاد و مسیر تکاملی زندگی بشر را ترسیم کرده، و علت شایستگی انسان برای حکومت الهی، و نتایج مترتببر آن را بیان نموده است؛ تسخیر دیگر موجودات و بهکارگیری آنها در فعلیتبخشی به قابلیتهای انسان، نمونهای از آنهاست. این مسأله حائز چنان ظرفیت بالایی است که میتواند معنای خاصی را به الگوی الهی پیشرفت ببخشد. در این رویکرد، به عنوان جانشین خدا بر روی زمین، موظف است برای پیشرفت مادی و معنوی خود همه ی نعمتهای الهی را بهخدمت بگیرد؛ و در عینحال در مقابل سوءاستفاده از آنها مسئولیتپذیر باشد. از اینرو، خلافتاللهی انسان، هم شایستگی و هم مسئولیت اوست و بر ضرورت تلاش برای پیشرفت و تعالی - در همهی ابعاد مادی، معنوی، فردی و اجتماعی زندگی بشر صحه میگذارد.
)