جستاری بر اصل اراده‌ی خودبنیان در اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی ره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

متفکران فلسفه‌ی سیاسی غرب بر این باورند که اصلِ "اراده‌ی خودبنیان" به‌عنوان شاخصِ ارجمندی انسان به‌مثابه موجودی عقلانی که حق دارد در مورد سرنوشت خویش تصمیم‌گیری کند، تنها در سایه‌سار دموکراسی ظهور می‌یابد؛ چراکه اراده‌های خودبنیان، تنها معیار وضع قوانین و مشروعیت نهادهای اجتماعی و سیاسی در دموکراسی است. این نوشتار با شیوه‌ی اسنادی ـ تحلیلی اصل اراده‌ی خودبنیان در اندیشه سیاسی امام خمینی، به‌عنوان پایه‌گذار حکومت مبتنی‌بر مأذونیت و مشروعیت الهی، را بررسی و ارزیابی کرده و ضمن تبیین عدم پاسداشت اصل اراده‌ی خودبنیان در الگوی دموکراسی غربی و ملاحظه اصول پذیرفته‌شده در اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی ـ هم‌چون تکثر اراده‌ها، پاکی سرشت انسان و ناکارآمدیِ تحمیل ـ نشان می‌دهد که مأذونیت الهی در حکومت اسلامی هرگز ملازم به دیگرآیینی اراده نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Principle of “Self-Relying Will” in the Political Thought of Imam Khomeini (PBUH)

نویسنده [English]

  • Mohammad-Reza Karimi-Vala
چکیده [English]

The thinkers of western political philosophy believe that the principle of “Self-Relying Will”, as the yardstick for the venerability of human as a rational creature who has the right to decide about his fate, is only met under democracy; due to the fact that self-relying wills are the sole criteria for setting laws and legitimacy of political and social institutions in the democracy. With library-analytical method, this study analyzes and evaluates the principle of self-relying will in the political thought of Imam Khomeini, as the founder of a government based on divine legitimacy and permission, and in addition to explanation of having no respect for the self-relying principle in the western democracy framework, and observing the accepted principles in the political thought of Imam Khomeini – such as pluralism of the wills, purity of the soul of human and inefficiency of imposition – shows that the divine permission in Islam will never accompany the choice of the will to seek other religions, as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-Relying Will
  • Western Democracy
  • Divine Legitimacy and Permission
  • Political Thought
  • Imam Khomeini
  1. آربلاستر، آنتونی (1377). لیبرالیسم غرب؛ ظهور و سقوط. ترجمه: عباس مخبر. تهران: نشر مرکز.
  2. ابن طاووس، علی بن موسی (1412ق). کشف المحجه لثمرۀ المهجۀ. قم: النشر الاعلام الاسلامی.
  3. اشپنگلر، اسوالد (1369). فلسفه سیاست. ترجمه: هدایت‌الله فروهر. تهران: نشر نظر.
  4. امام خمینی، سیدروح‌الله (1370). آداب الصلوه(آداب نماز). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  5. ـــــــــــــــــــــ (1374). المکاسب المحرمة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  6. ـــــــــــــــــــــ (1376). الاجتهاد و التقلید. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  7. ـــــــــــــــــــــ (1377). ولایت فقیه (حکومت اسلامی). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  8. ــــــــــــــــــــــ (1378). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  9. ــــــــــــــــــــــ (1382) شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).

10. انصاری، منصور (1384). دموکراسی گفتگویی ـ امکانات دموکراتیک اندیشه‌های میخائیل باختین و یورگن هابرماس. تهران: نشر مرکز.

11. براون، کالین (1375). فلسفه و ایمان مسیحی. ترجمه: طاطه وس میکائیلیان. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

12. بیات، عبدالرسول (1381). فرهنگ واژه‌ها. قم: اندیشه و فرهنگ دینی.

13. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1373). غرر الحکم و درر الکلم. ترجمه: محمد خوانساری؛ تصحیح: جلال‌الدین حسینی. تهران: دانشگاه تهران.

14. جمعی از نویسندگان (1383). تبیین مردم‌سالاری دینی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).

15. حلبی، علی‌اصغر (1374). انسان در اسلام و مکاتب غربی. تهران: اساطیر.

16. داوری اردکانی، رضا (1392). فلسفه چیست؟ تهران: نقش جهان.

17. زرشناس، شهریار (1383). واژه‌نامه فرهنگی. تهران: کتاب صبح.

18. سارتر، ژان پل (1376). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر. ترجمه: مصطفی رحیمی. تهران: نیلوفر (چاپ نهم).

19. شهرام‌نیا، مسعود و حاجی‌زاده، جلال (1389). تبیین مبانی دموکراسی در اندیشه‌های فلسفی کارل پوپر. دوفصلنامه غرب‌شناسی بنیادی، سال اول، شماره اول، ص86-67.

20. صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1398ق). التوحید. قم: جامعه مدرسین.

21. صناعی، محمود (1379). آزادی فرد و قدرت دولت. تهران: هرمس.

22. طبری، محمد بن جریر (1415ق). المسترشد فی امامۀ امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب. تهران: مؤسسه الثقافه الاسلامیۀ.

23. عالم، عبدالرحمن (1377). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.

24. کاپلستون، فردیرک (1327). تاریخ فلسفه یونان و روم. ترجمه: مجتبوی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

25. کلینى، محمد بن یعقوب (1407 ق)‏. الکافی. تهران‏: دارالکتب الإسلامیة.

26. کریمی والا، محمدرضا (1387). وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی. قم: بوستان کتاب.

27. گاتری، دبلیو.کی.سی (1376). تاریخ فلسفه یونان. ترجمه: حسن فتحی. تهران: فکر روز.

28. گشه، مارسل (1385). دین در دموکراسی و حقوق بشر. ترجمه: امیر نیک‌پی. تهران: نشر ثالث.

  1. لک‌زایی، نجف (1393). «امنیت متعالیه». فصلنامه سیاست متعالیه، سال دوم، شماره 5، ص28-7.

30. نراقی ، أحمد بن محمدمهدی (1417ق). عوائد الأیام. قم: مکتب الأعلام الإسلامی.

31. نیچه، فریدریش ویلهم (1362)، فراسوی نیک و بد. ترجمه: داریوش آشوری. تهران: خوارزمی.

32. ـــــــــــــــــــ (1381). چنین گفت زرتشت. ترجمه: داریوش آشوری. تهران: نشر آگه (چاپ18).

33. هلد، دیوید (1384). مدل‌های دموکراسی. ترجمه: عباس مخبر. تهران: انتشارات روشنگران.

34. Routledge,London,Democracy and dictatorship: their psychology and patterns of life.(1956). Zevedi,Barbo

35. Arts press,Trans .Whit Beck,Immanuel.(1956).Foundations of the Metaophysics of Morals, Kant

36. Wm.B.Eerdmans publishing,Humanist and Reformers. (1996).bard,Thompson