روابط سیاسی- امنیتی ایران و ترکیه در پرتو تحولات سوریه (2019-2010)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار، گروه روابط بین‌الملل، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تحلیل روابط سیاسی- امنیتی ایران و ترکیه در پرتو تحولات سوریه (2019-2010) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از نظریه واقع‌‌گرایی تدافعی (موازنه تهدید) بهره‌‌گیری شده است. نتایج نشان داد که تحولات سوریه
بین سال‌‌های (2019-2010) روابط سیاسی- امنیتی ایران و ترکیه را تغییر داده است. این روابط پس از تحولات سوریه و
ظهور گروه‌‌های افراطی با توجه به شاخص‌‌های تبیین شده در پژوهش از یک رویکرد رقابتی و ملایم از سال 2010-2002 (1390-1381) به یک جهت‌‌گیری تهدیدمحور، در دوره بعد از سال 2010 (1390) تبدیل شده و روابط سیاسی- امنیتی ترکیه و ایران را وارد مرحله جدیدی نموده است؛ زیرا حمایت ایران از زنجیره مقاومت و یکی از حلقه‌‌های آن یعنی سوریه و قرار گرفتن ترکیه در جبهه غربی- عربی برای سقوط نظام سوریه باعث تفاوت رویکرد و دیدگاه ایران و ترکیه به این موضوع شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political-Security Relations between Iran and Turkey in the Light of Transformations in Syria (2010-2019)

نویسندگان [English]

  • Alireza Golchinpour 1
  • Mahnaz Godarzi 2
1 PhD., Student of International Relations, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran.
2 Assosiate Professor, Department of International Relations, Islamic Azad University, Isfahan Branch (Khorasgan), Isfahan, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to analyze political-security relations between Iran and Turkey in the light of transformations in Syria (2010-2019). The research method is descriptive-analytic and the theory of defensive realism (threat balance) was used. The results showed that transformations in Syria during 2010 to 2019 have changed the political-security relations between Iran and Turkey. After transformations in Syria and the emergence of extremist groups with regard to the explained criteria in the research, the relationship between Iran and Turkey changed from a competitive and mild approach (2002-2010) to a threatening orientation (since 2010 until now) and it entered a new phase. Due to Iran's support from the chain of resistance and one of its rings, that is Syria, and also Turkey's membership in western-Arabic frontier to knock down Syria, Iran and Turkey change their approach and perspective in this term.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Relations
  • Security Relations
  • Defensive Realism
  • Syria
  • Iran
آجیلی، هادی؛ مبینی کشه، زهرا (1393). نقش داعش در شکل‌گیری معادلات جدید در خاورمیانه. حبل المتین، 3(9).
آراس، بولنت؛ پولات، رابیا کاراکایا (١٣٨٦). از‌ مناقشه‌ تا‌ همکاری: غیرامنیتی کردن روابط ترکیه با ایران و سوریه. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، 4(16).
احتشامی، انوشیروان؛ هینوبوش، رایموند ‌(1388‌). تحولات خاورمیانه از منظر ائتلاف ایران و سوریه: با تاکید بر بازخوانی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران. دفاع مقدس، 8(30).
احمدی، سیده‌السادات (6/10/1394). فرصت‌‌ها و چالش‌‌های ایران در بحران خاورمیانه. سایت تحلیلی- خبری الوقت، برگرفته از: http://alwaght.com/fa/News/23853
باوند، داوود هرمیداس (3 دی ١٣٩١). رابطه ایران با ترکیه فراتر از موشک‌‌های پاتریوت. روزنامه آرمان.
بنی‌هاشمی، میرقاسم (1391). سیاست خارجی نوین ترکیه و موفقیت منطقه‌‌ای جمهوری اسلامی. پژوهشنامه دفاع مقدس، 1(4).
بیات، ناصر (1390‌). نقش‌ ترکیه‌ در تحولات خاورمیانه با تأکید بر تحولات سوریه. رهنامه سیاست‌‌گذاری، 2(2).
چگینی‌‌زاده‌، غلامعلی (١٣٩٢). تأثیر تحولات سوریه بر الگوی تعاملی میان ایران و ترکیه. آفاق‌ امنیت، 6(21).
حمایتیان، احسان؛ جعفری‌زاده، علیرضا (1394). تعاملات سیاسی- امنیتی منطقه خلیج فارس. مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس، 2(4).
درخشه، جلال‌؛ دیوسالار، مجید‌ (١٣٩٠). عوامل همگرا و واگرا در روابط ایران و ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام‌‌گرای عدالت و توسعه در ترکیه ٢٠٠٢-٢٠٠٩. تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره ٧.
دهشیری، محمدرضا؛ نهضت‌‌پور، سید میرآقا (1397). رویکرد سازمان ملل متحد در قبال بحران سوریه. صدر، 2(4).
دهقان، یدالله‌؛ حسینی، مرتضی (١٣٩٠). نگاهی به روابط رو به رشد ایران و ترکیه در سال‌‌های اخیر. تهران: ابرار‌ معاصر‌.
ربیعی، حسین؛ نقدی، جعفر؛ نجفی، سجاد (1396). بحران سوریه و امنیت ملی ایران از دیدگاه نظریه موازنه تهدید. تحقیقات سیاسی بین‌المللی، 9(30).
‌رنجبر شیرازی، مصطفی؛ نجاتی‌آرانی، حمزه؛ فاطمی‌صدر، امیر (1393). جریان‌شناسی داعش‌: چیستی‌، شاخصه‌ها و راهکارهای مواجه. تهران: سخنوران.
سیفی، عبدالمجید؛ پورحسن، ناصر (1397). داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق. مطالعات روابط بین‌الملل، 11(41).
عباسی قیداری، ثریا (1399). رویکرد و مولفه‌‌های امنیتی ایران و ترکیه. روزنامه اعتماد، شماره ۴۸۲۸.
فتحی، محمدجواد؛ رسولی ثانی‌‌آبادی، الهام؛ خسروی‌‌نژاد، میلاد (1397). مطالعه تطبیقی تأثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقه‌‌گرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه. تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره 36.
لیتل، ریچارد (1389). تحول در نظریه‌‌های موازنه قوا. ترجمه غلامعلی چگنی‌زاده. تهران: ابرار معاصر.
مرادی، اسداله؛ شهرام‌نیا، امیرمسعود (1394). بحران سوریه و امنیت منطقه‌‌ای جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌‌های راهبردی سیاست، 4(15).
مسعودنیا، حسین؛ نجفی، داود (١٣٩٠). سیاست خارجی نوین ترکیه و تهدیدهای امنیتی فراروی جمهوری اسلامی ایران. آفاق‌ امنیت‌، 4(13).
نجات، سید علی (1394). گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش‌‌ها و فرصت‌‌ها. سیاست، 2(6).
نقدی‌نژاد، حسن (١٣٨٨). روابط‌ ایران‌ و ترکیه: حوزه‌‌های همکاری و رقابت. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
نیاکویی، سید امیر؛ بهمنش، حسین (١٣٩١). بازیگران معارض در بحران‌ سوریه‌: اهداف‌ و رویکردها. روابط خارجی، 4(4).
Berg, F. & Silander, D. (2019). Turkey’s Security and the Syrian Civil War A Case Study about how the Syrian Civil War Has Impacted Turkey’s State and Human Security from 2011 until 2019. Master Thesis. Linnaeus University.
Demirtaş, S. (2016). Iran cites Turkey as priority, proposes new economic plan. Hürriyet Daily News, Vol.12.
Friedman, B. (2018). Iran's Hezbollah Model in Iraq and Syria: Fait Accompli? Orbis, Vol.62, No.3.
Furtig, H. (2014). Regional powers in the Middle East: New Constellations after the Arab revolts. Palgrave Macmillan publications.
Hajimineh, R. (2012). Analyzing the Turkish-Iranian Relation from the Copenhagen School’s Point of View. Discourse: An Iranian Quarterly, Vol.10, No.3-4.
Islam, M.N. (2015). Economic Growth, Repression, and State Expenditure in Non-Democratic Regimes. European Journal of Political Economy, 37.
Sanger, D.E. & Slackman, M. (2010). U.S. Is Skeptical on Iranian Deal for Nuclear Fuel. The New York Times, Vol.17.
Solat, R. & Azizi, H. (2012). Rivalry and Cooperation in the Iran-Turkey Relations in the Light of the Arab Spring. Discourse: An Iranian Quarterly, Vol.13, No.3.
Stein, A. & Bleek, P. (2012). Turkish-Iranian Relations: from “Friends with Benefits” to “It’s Complicated. Insight Turkey, Vol.14, No.4.
Sun, D. (2009). Brothers Indeed: Syria-Iran Quasi-alliance Revisited. Journal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia), Vol.3, No.2.
Walt, M.S. (1986). Alliance: Balancing and Bandwagoning. In: The Origins of Alliances. Cornell University Press.