مقایسه تطبیقی نقش و جایگاه مردم در نظام پاپ در مذهب کاتولیک و نظام ولایت ‌فقیه در مذهب تشیع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشیار، گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران.

3 دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

تولی‌گری در مذهب کاتولیک و تشیع، و واکاوی جایگاه مردم به‌ عنوان بستر مورد تولّی، مسئله مهم در ارزیابی این دو اندیشه است که پژوهش حاضر با شیوه اسنادی- تحلیلی، ضمن جستاری بر مفهوم و قلمرو تولّی پاپ و فقیه عادل، آن را مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها حاکی از آن است که اناجیل موجود، ضمن تثبیت ولایت دینی برای حضرت عیسی‌(ع) و دیگر رسولان آن حضرت، نافی هرگونه ولایت سیاسی آنان و به‌تبع، پاپ بوده، لذا وی تنها حائز ولایت دینی است و از این‌ جهت، بایسته است که مردم مطیع محض او باشند. با این‌ وجود، پاپ چند قرن خود را متولّی امور سیاسی نیز معرفی نمود و با صحّه‌گذاری بر انگاره خطاناپذیری خویش، مردم را فاقد هرگونه جایگاهی در این ‌خصوص دانسته و در تثبیت این روند به فرازهای اناجیل استناد نمود. اما در تفکر شیعی، هرچند تولّی امور دینی و دنیوی شأن مهم نبی گرامی‌(ص) و ائمه اطهار‌(ع) و در مرتبه بعدی فقیه عادل است، اما حقانیت این سِمت صرفاً از ناحیه خدای تعالی بوده و نقش محوری مردم در تحقق عینی، استمرار، تقویت و نظارت بر آن می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Role and Position of People in the System of the Pope in Catholicism and Velāyat-e Faqih in Shi'ism

نویسندگان [English]

  • Muhammad Reza Karimi vala 1
  • Amir Abbas Mahdavifard 2
  • Ahmad Aghaei Meybodi 3
1 Associate Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, Qom University, Qom, Iran
2 Associate Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, Qom University, Qom, Iran.
3 PhD. student in Islamic education, majoring in the theoretical foundations of Islam, Qom University, Qom, Iran.
چکیده [English]

Guardianship in Catholicism and Shi'ism and the analysis of people's position as the recipients of guardianship are important issues in the evaluation of these two ideologies. Using a documentary-analytic method, the present research reviews the concept of and sphere of guardianship of the pope and the just jurist. The results indicate that the existing gospels confirm the religious authority of Jesus Christ (AS) and his apostles but reject any political authority for them and consequently for the pope so he just has religious guardianship and people should be his absolute obedient in this regard. Yet for some centuries, the pope introduced himself as the guardian of political affairs and by recourse to the idea of his infallibility, deemed that people have no position in this regard and made a reference to some verses in the gospels to substantiate this process. However, although in the Shi'ite thinking, the important majesty of the Dear Prophet (AS), Saint Imāms (AS), and then the just jurist are in charge of religious and worldly guardianship, the legitimacy of this position comes merely from Almighty God so people have a significant role in the objective realization, continuation, reinforcement, and supervision in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Catholic
  • Shi'ism
  • Pope Guardianship
  • Velāyat-e Faqih (Guardianship of an Islamic Jurist) People

مراجع

قرآن کریم.
ابن بابویه (1395ق). کمال الدین و تمام النعمة، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران: اسلامیه، ج2.
ابن طاووس، علی بن موسی (۱۳۷۵). کشف المحجه لثمره المهجه. محقق محمد حسون. قم: بوستان کتاب.
ابن فارس، احمد (۱۳۹۹). معجم مقاییس اللغه. مصحح عبدالسلام محمد هارون. بیروت: دارالفکر، ج6.
اردبیلی، احمد بن محمد (۱۳۶۳). مجمع‌ الفا‌یده‌ و البرها‌ن‌ فی‌ شرح‌ ارشا‌د الاذهان. بی‌جا: موسسه‌ النشر الاسلامی‌، ج12.
اُگریدی، جُوان (۱۳۸۴). مسیحیت و بدعت‌ها. ترجمه عبدالرحیم سلیمانی. قم: موسسه فرهنگی طه.
انصاری، شیخ مرتضی (۱۴۱۵ق). القضاء و الشهادات. قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
آگوستین (۱۳۹۱). شهر خدا. ترجمه حسین توفیقی. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
بحرالعلوم، سید محمد (۱۴۰۳ق). بلغة الفقیه. تهران: مکتبة الصادق، ج3.
بروجردی، حسین (۱۳۶۲). البدر الزاهر فی‌ صلاه‌ الجمعه‌ و المسا‌فر. حسینعلی منتظری. قم: دفتر تبلیغا‌ت‌ حوزه‌ علمیه‌.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۸). ولایت ‌فقیه ولایت فقاهت و عدالت. قم: نشر اسراء.
حرّ عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت، ج18.
حمیری، ابن هشام (بی‌تا). السیره النبویه. محقق محمد محی‌الدین عبدالحمید. قاهره: مکتبة محمدعلی صبیح و أولاده، ج3.
خمینی، سید روح‌الله (۱۳۷۸). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی، ج8.
خمینی، سید روح‌الله (۱۴۱۵ق). کتاب البیع. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ج2.
طباطبایی، سید جواد (۱۳۸۰). مفهوم ولایت مطلقه در اندیشه سیاسی سده‌های میانه. تهران: نگاه معاصر.
طبرسی، احمد بن علی (۱۴۰۳ق). الإحتجاج على أهل اللجاج‏. مصحح محمدباقر خرسان. مشهد: نشر مرتضی، ج1.
طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۹۰). اعلام الوری بأعلام الهدی. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج2.
طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۰ق). النهایة. بیروت: دارالکتاب العربی.
عیاشی، محمد بن مسعود (۱۳۸۰). تفسیر العیاشی. بی‌جا: چاپخانه علمیه، ج1.
فاستر، مایکل برسفورد (۱۳۸۳). خداوندان اندیشه سیاسی. ترجمه جواد شیخ ‌الاسلامی. تهران: شرکت‌ انتشا‌رات‌ علمی‌ و فرهنگی‌، ج1.
کرکی، علی حسین (۱۴۱۴ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: موسسه آل البیت، ج1.
کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق). اصول کافی. مصحح علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج1.
کونگ، هانس (۱۳۸۴). تاریخ کلیسای کاتولیک. ترجمه حسن قنبری. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
مشکینی، علی (۱۴۱۹ق). مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة. قم: نشر الهادی.
مصطفوی، حسن (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ج9.
مفید، محمد بن محمد (۱۴۱۳ق). الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد. قم: موسسه آل البیت، ج1.
منتظری، حسینعلی (۱۴۱۵ق). دراسات فی ولایة الفقیه و فقه الدولة الإسلامیة. قم: نشر تفکر، ج1.
نائینی، محمدحسین (۱۴۲۲ق). المکاسب و البیع. محقق محمدتقی آملی. قم: موسسه النشر الاسلامی، ج2.
نجفی، محمدحسن (۱۳۶۲). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. محقق عباس قوچانی. بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج5، 21.
Chilton, B. & Neusner, J. (1999). Types of Authority in Formative Christianity and Judaism. Routledge.
Cunningham, L.S. (2009). An Introduction to Catholicism. Cambridge: Cambridge University Press.
Halfmann, J. (2002). New Catholic Encyclopedia. Gale. Vol.11,7,4, 2nd Edition.
Ignatius of Loyola (1914). The Spiritual Exercises of St. Ignatius of Loyola. (Father Elder Mullan, S.J, tran.). New York: P.J. KENEDY & SONS.
MacGregor, G. (1957). The Vatican Revolution. Beacon Press.
McFarland, I.A.; Fergusson, DA.S.; Kilby, K. & Torrance, I.R. (eds.). (2011). The Cambridge dictionary of Christian theology. Cambridge: Cambridge University Press.
Morris, C. (1991). The Papal Monarchy: The Western Church from 1050 to 1250. Oxford: Oxford University Press.
Rahner, K. (1982). Encyclopedia of Theology. Crossroad.
Shea, S. & Artigas, M. (2004). Galileo in Rome: The Rise and Fall of a Troublesome Genius. Oxford: Oxford University Press.
Walsh, M. (2016). Roman Catholicism: The Basics. Routledge, Second Edition.
Weithman, P.j. (1992). Augustine and Aquinas on original sin and th function of political authority. Joumal of the History of Philosophy, 30(3): P.353-376.
White, M. (2003). Political Philosophy: An Historical Introduction. Oxford: Oxford University Press.
سیاست متعالیه
دوره 9، شماره 34
مهر 1400
صفحه 193-210

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار