بررسی میزان آشنایی طلاب سطوح مختلف حوزه‌‌های علمیه با عملکرد ولایت فقیه در چهار دهه جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آشنایی طلاب سطوح مختلف حوزه‌‌های علمیه با عملکرد ولایت فقیه در چهار دهه گذشته جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش پیمایشی بوده و شاخص‌‌های عملکرد ولایت فقیه مطابق وظایف و اختیارات ولی فقیه در قانون اساسی و به تفکیک سه منصب ولایت دینی، قضایی و اجرایی فقیهِ حاکم بررسی شد. جمعیت آماری این پژوهش، طلاب مرد و زن بین سنین ۱۸ تا 70 سال هستند که در چهار سطح ۱، ۲، ۳ و ۴ در مدارس و مراکز حوزوی در سال ۱۳۹9 در حال تحصیل و انجام فعالیت‌‌های علمی و تبلیغی می‌‌باشند. حجم نمونه آماری 1109 نفر بوده و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌‌های پژوهش نشان داد که 54/69 درصد طلاب با عملکرد ولایت فقیه طی چهار دهه گذشته در مناصب مختلف، آگاهی دارند که در مجموع، خوب ارزیابی شده است. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای زمینه‌‌ای جنس، تابعیت و تحصیل والدین در میزان آشنایی طلاب با عملکرد ولایت فقیه تأثیر ندارند، اما متغیرهای زمینه‌‌ای وضعیت تأهل، محل سکونت، سن، مدت زمان تحصیل، مقطع تحصیلی، محل تحصیل و شغل والدین در میزان آشنایی طلاب با عملکرد ولایت فقیه مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Acquaintance of Tollāb (Theology Students) in Different Levels of Seminary Schools with the Performance of Velāyat-e Faqih (Guardianship of the Jurist) During Four Decades of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Ali AkbariMoallem
Assistant Professor, Institute of Islamic Sciences and Culture; Member of the Association for Political Studies, Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to review how much theology students in different levels of seminary schools in Iran are familiar with the performance of Velāyat-e Faqih (guardianship of the Islamic jurist) during the past four decades of the Islamic Republic of Iran. The method of study is survey research by which the functional indices of Velāyat-e Faqih were explored in terms of three distinguished categories of religious, judiciary, and executive guardianship of the Vali-e Faqih according to his duties and authorities in the constitution. Statistical population of the research consisted of male and female theology students aged 18 to 70 studying and doing scientific and missionary works within four levels (1, 2, 3 & 4) in seminary schools and centers in 1395 S.H. Research sample involved 1109 people and the data was analyzed using SPSS software. The results showed that 54/69% of Tollāb have had awareness of the performance of Velāyat-e Faqih in different positions during the past four decades that is evaluated as good in general. Besides, the results showed that some background variables such as Tollāb’s gender, nationality, and parents’ education have no effect on their acquaintance with the performance of Velāyat-e Faqih while some other variables including their marital status, place of living, age, years of education, education level, place of education, and parents’ job have a significant role in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tollāb (Theology Students)
  • Velāyat-e Faqih (Guardianship of the Islamic Jurist)
  • Constitution
  • Islamic Republic of Iran
  • Vali-e Faqih
اکبـری معلم، علی (1393). اخلاق سیاسی امـام خمینی و نسل سوم انقلاب اسلامی ایـران. سیاست متعـالیه، 2(5):
ص103-120.
اکبری معلم، علی (1396). شاخص‌‌های اندیشه سیاسی امام خمینی. تهران: واحد یادگار امام، دانشگاه آزاد اسلامی.
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن، ج1.
ترخان، قاسم (1390-1391). مبانی و کارکردهای ولایت فقیه. کتاب نقد، سال 13-14، شماره 61-62.
جولیوس، گولد؛ کولب، ویلیام ل. (1384). فرهنگ علوم اجتماعی. گروه مترجمان. تهران: انتشارات مازیار، چاپ
دوم.
خمینی، سید روح‌الله (1378الف). صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،
ج4-5، 19-16، 21، 8.
خمینی، سید روح‌الله (1378ب). ولایت فقیه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ نهم.
خمینی، سید روح‌الله (1393). وصیت‌‌نامه سیاسی- الهی. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ چهل
و نهم.
دواس، دی. اِی. (1390). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی، چاپ سیزدهم.
دهخدا، علی اکبر (1373). لغت‌نامه دهخدا. زیر نظر محمد معین، سیدجعفر شهیدی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ج1، 8 (دوره جدید).
ذوعلم، علی (1390 -1391). کارکردهای ولایت فقیه در عرصه بنیان‌‌ها و نهادهای دینی. کتاب نقد، سال13-14،
شماره 61-62.
طارمی‌راد، حسن و همکاران (1393). حوزه علمیه. در: دانشنامه جهان اسلام. تهران: بنیاد دائره‌المعارف اسلامی، ج14.
عمید، حسن (1363). فرهنگ عمید. تهران: انتشارات امیرکبیر، ج1.
کلانتری، ابراهیم (1389). درآمد: مروری بر کارنامه سی ساله جمهوری اسلامی ایران. در: مجموعه مقالات نخستین همایش علمی درآمدی بر کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشگاه تهران، ج6-4، 1.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی (1387). فرهنگ‌‌نامه نهادهای انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی (1389). فرهنگ‌‌نامه اصول فقه. قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت (1394). کارکرد ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی: احیاء و تبیین باورهای ناب توحیدی. تهران: موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، ج2.
موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت (1395). کارکرد ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی: تبیین و مهندسی اقتصاد جمهوری اسلامی. تهران: موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، ج3.
هزاوه‌‌ای، سید مهدی (1378). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: محسن.