اخلاقی بودن کاندیداتوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ و عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران.

10.22034/sm.2021.525407.1669

چکیده

پژوهش حاضر با روشی تبارشناسانه و نیز با بهره‌مندی از روش اجتهادی، اخلاقی بودن کاندیداتوری- ترشیح- را مورد بررسی قرار داده و تاثیر ممدوح یا مذموم بودن ترشیح در کلّیت انتخابات را تبیین کرده است. هدف اصلی از طرح این ایده، آگاه نمودن برخی از نامزدهای انتخاباتی- که دچار توهّم تکلیف‌گرایی می‌شوند- از مذموم بودن اصل نامزدی آنان در فرایند انتخابات است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کاندیداتوری به عنوان جزئی از فرآیند انتخابات در اندیشه دینی فارغ از هنجارهای فقهی و اخلاقی نیست و هر کس نمی‌تواند به هر انگیزه‌ای خود را نامزد منصبی نماید. به‌ویژه آنکه روایات زیادی وجود دارد که آدمی را از طلب امارت نهی می‌کنند و چنین مطالبه‌ای را حاکی از حرص و ولع به دنیا تفسیر می‌نمایند. در مقابل، روایاتی که بر چنین مطالبه‌ای صحّه می‌نهند نیز به شدت احتیاط‌آمیز و نگران فروکاستن ارزش‌های اخلاقی هستند. تأمل در ادلّه ترشیح می‌تواند برخی از نامزدها را که بنا به دلایل دنیوی یا ضعف در شایستگی، در فرایند انتخابات شرکت نموده‌اند را منصرف، و بدین گونه مانع حضور افراد صالح در این امر مدنی نشوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Ethics of Candidacy

نویسنده [English]

  • Abdulvahhab Forati
Associate Professor, Institute of Islamic Culture and Thought; Member of the Association for Political Studies, Qom, Iran
چکیده [English]

Using a genealogical and Ijtehādi method, the present study explores the ethics of candidacy -Tarshih- and its decency or indecency impact on the elections as a whole. The main purpose of raising this idea is to give awareness to some candidates who are obsessed with the illusion of deontology about the indecency of their candidacy in the election process. The results of the study shows that candidacy as a part of the election process in the religious ideology is not free from jurisprudential and ethical norms so every person who has an indecent motivation is not permitted to be nominated for a position. There are many traditions that forbid a human from seeking governance and it is interpreted as greed and acquisitiveness for this world. On the other hand, some other traditions that confirm this request are so cautious about the degradation of ethical values. Reflection on the arguments for Tarshih can make those candidates participating in the election process due to worldly incentives or lack of qualification withdraw and thereby prevent the presence of disqualified people in this civil issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saqifah
  • Election Candidate
  • Election Ethics
  • Candidacy
  • Tarshih
ابن حجر عسقلانی (1424ق). فتح الباری شرح صحیح البخاری. بیروت: دارالکتب العلمیه، ج21، 10، 7.
ابن هشام، عبدالملک (بی‌تا). السیره النبویه. بیروت: دارالمعرفه، ج2.
اسد، محمد (1978م). منهاج الاسلام فی الحکم. ترجمه منصور محمد. بیروت: انتشارات العلم للملایین.
انصاری، عبدالحمید (بی‌تا). الشوری و اثرها فی الدمقراطیه دارسه مقارنه. بی‌جا: بی‌نا، چاپ سوم.
برقی، احمد بن محمد (بی‌تا). المحاسن. قم: دارالکتب العلمیه، ج1.
حرعاملی، محمد بن حسن (1414ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت(ع)، ج11.
دینورى، ابن قتیبه (1903م). الامامة و السیاسه. بیروت: دار النیل للطباعة و النشر.
زمخشرى، محمود بن عمر (1407ق). الکشاف. بیروت: دار الفکر العربی.
طباطبائی، سید محمدحسین (1973م). تفسیر المیزان. بیروت: موسسه الاعلمی، ج13.
طبری، محمد (1387ق). تاریخ الطبری؛ تاریخ الامم و الملوک. بیروت: روائع التراث العربی، ج5.
فهری طرطوشی مالکی، ابی بکر محمد بن الولید (1415ق). سراج الملوک. ریاض: دارالعاذریة للطباعة و النشر.
ماوردی (1909م). الاحکام السلطانیه. تصحیح محمد بدر النفاسی. قاهره: نشر سعادت.
مجلسی، محمدباقر (1315ق). بحار الانوار. قم: دارالکتب الاسلامیه، ج22، 10.
نجفی، محمدحسن (1362). جواهر الکلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ج40.
نووی (1981م). شرح صحیح مسلم. بیروت: دارالفکر، ج12، 3.