ترسیمی از رابطه عدالت و امنیت در نظام اسلامی با تاکید بر اندیشه امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه شهرکرد، چهار محال و بختیاری، ایران

2 استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران

10.22034/sm.2021.119340.1488

چکیده

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اساسی است که دیدگاه شیعه در ترسیم رابطه عدالت و امنیت، با تاکید بر اندیشه امام خمینی، کدام مقوله تقدّم، تأخر و یا همراهی را دارد؟ روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل اسنادی بوده و نتایج نشان داد که عدالت نه به عنوان معارض امنیت، بلکه عدالت به عنوان عرصه و زمینه ظهور و بروز امنیت سیاسی- اجتماعی است. از سوی دیگر، امنیت باید بستر نشر و گسترش عدالت باشد. در اندیشه امام خمینی فقط حکومتی عادل که دارای انگیزه‌های الهی، اخلاقی و مبتنی بر ارزش‌های معنوی و انسانی باشد، می‌تواند امنیت را برقرار و جامعه را مدیریت و اصلاح کند. در تاریخ معاصر مبتنی بر رویکرد اجتهادی امام خمینی، اصل عدالت از جمله اصولی است که دخالت دادن آن به حیات انسانی و معقول فقه منتهی می‌شود. ایشان استفاده از این اصل را هم در تئوری و نظریه‌پردازی و هم در عرصه تطبیق، مبنای کار خود قرار داده است. به علاوه اینکه حاصل بررسی اندیشه امام خمینی نشانه‌های بسیاری پیرامون هم‌راستایی عدالت و امنیت در اندیشه اسلامی و تفکر و عمل ایشان دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Outline of the Relationship between Justice and Security in the Islamic Government with Emphasis on the Idea of Imam Khomeyni

نویسندگان [English]

  • Mohmmadhossin Fattahian 1
  • Hosein Rezapour 2
1 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Shahrekord University, Chaharmahal and Bakhtiari, Iran
2 Assistant Professor, Department of Islamic Sciences, Semnan University of Medical Sciences, Semnan, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to answer this main question that in drawing an outline of the relationship between justice and security based on the idea of Imam Khomeyni, what categories have high priority, low priority, or overlap? The method of study was qualitative and documentary and the results showed that justice is not contrary to security, but rather it is a realm for the emergence of political-social security. On the other hand, security should be a ground for spreading and expanding justice. In the idea of Imam Khomeyni, only a just government that has divine and ethical motivations based on spiritual and humanitarian values can establish security and reform the society. In contemporary history and based on the Ijtihādi approach of Imam Khomeyni, justice is among principles that leads to the humanitarian and reasonable existence of Fiqh (Islamic jurisprudence). He has focused on using this principle as a basis in both theory building and compatibility. Moreover, an overview of the ideas of Imam Khomeyni revealed many clues indicating that justice and security are compatible in his Islamic thought and practice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Justice
  • Security
  • Political Security
  • Social Security
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن سینا، حسین (1387). الالهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن‌زاده آملی. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه.
اخوان کاظمی، بهرام (1391). تعاملات مشارکت سیاسی و امنیت ملی از منظر امام خمینی. پژوهش‌های انقلاب اسلامی ایران، 1(3): ص33-55.
ارسطو (1364). سیاست. ترجمه سید جعفر سجادی. تهران: جیبی.
بیگلری، احمد (1398). نشانه‌شناسی حقوق شهروندی در اندیشه امام خمینی. سیاست متعالیه، 7(25): ص65-86.
جر، خلیل (1391). فرهنگ لاروس. تهران: امیرکبیر.
خمینی، سید روح‌الله (1357). ولایت فقیه. تهران: امیرکبیر.
خمینی، سید روح‌الله (1379). صحیفه نور. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ج16-14، 11، 1-10، 19-21، 13.
خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا). تفسیر سوره حمد. قم: انتشارات آزادی، ج2.
رادمند، داور (1379). امنیت و آزادی. علوم سیاسی، 9.
راغب اصفهانی، محمد (بی‌تا). مفردات الفاظ القرآن. قم: اسماعیلیان.
سلیمی، عبدالحکیم (1384). راهکارهای تأمین عدالت. کتاب نقد، 37.
شرباصی، احمد (1384). دایرةالمعارف اخلاق قرآنی. کردستان: تافگه، ج۱.
طباطبائی، سید محمدحسین (بی‌تا). المیزان فی التفسیر القرآن. تهران: منشورات اسلامی.
فارابی، محمد (1358). سیاست. ترجمه سید جعفر سجادی. تهران: انجمن فلسفه تهران.
قاسمی، حسین (1380). برداشت‌های متفاوت از امنیت ملی. سیاست دفاعی، 2: ص54-55.
قرشی، سید علی اکبر (1371). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
قزلسفلی، محمدتقی (1397). مولفه‌های حکمرانی در چارچوب نظریه زیست جهان. سیاست متعالیه، 6(22).
کلینی، محمد بن یعقوب (1364). الکافی. تهران: دار الکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ج3.
کویره، الکساندر (1360). سیاست از نظر افلاطون. ترجمه امیرحسین جهانبگلو. تهران: خوارزمی.
لک‌زایی، نجف؛ نباتیان، محمداسماعیل؛ کریمیان، نورالله (1395). امنیت ملی دولت اسلامی از منظر فقه شیعه. سیاست متعالیه، 4(14): ص20 – 61.
لک‌زایی، نجف (1393). امنیت متعالیه. سیاست متعالیه، 5: ص7-27.
مطهری، مرتضی (1362). بررسی اجمالی پیرامون مبانی اقتصاد اسلامی. تهران: حکمت.
مطهری، مرتضی (1387). آینده انقلاب اسلامی. تهران: صدرا.
معلوف، لویس (1393). المنجد. ترجمه محمد بندریگی. تهران: انتشارات اسلامی.
معین، محمد (1388). فرهنگ معین. تهران: نشر زرین.
مهریزی، مهدی (1381). اندیشه‌های اجتماعی امام خمینی. تهران: نشر معراج.
ورعی، سید جواد (1381). حقوق و وظایف شهروندان و دولت‌مردان. قم: دبیرخانه مجلس خبرگان.
یوسفی، احمدعلی (1384). عدالت اقتصادی از دیدگاه اسلام. کتاب نقد، 37.