دین و دولت:بایسته‌‌های الگوی مردم‌سالاری دینی در دولت‌‌سازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه فلسفه‌ سیاسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه، قم، ایران

3 دکتری مدرسی معارف اسلامی، گرایش انقلاب اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی بایسته‌‌های الگوی مردم‌سالاری دینی در دولت‌‌سازی می‌باشد و این مدعا را دنبال می‌کند که عدم تحقق دولت‌ اسلامی ‌مردم‌سالار، مهم‌ترین کاستی نظام اسلامی در تحقق ‌بخشیدن به نظم سیاسی مبتنی‌ بر دین بوده است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش‌شناسی «کارکردگرایی»، روش «اِسنادی» و راهبرد نگارش «تحلیل فرآیند» انجام شده و نتایج نشان داد که عدم تحقق دولت‌ اسلامی ‌مردم‌سالار، در عدم کفایت ملاک‌های اسلامی در سه عنصر «کارشناسان و کارگزاران»، «نظامات و ساختارها» و «علوم انسانی پشتیبان» ریشه دارد. نتایج حاصله از این پژوهش را می‌توان در طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و تعیین اولویت‌‌های دولت‌‌سازی در جمهوری اسلامی به‌کار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religion and Government: The Essentials of the Model of Religious Democracy in State-Building

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Taheri Khosroshahi 1
  • Sharif Lakzaee 2
  • Fatemeh Toussi 3
1 PhD. Student, Political Studies of the Islamic Revolution, Shahed University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Political Philosophy, Institute of Islamic Sciences and Culture, Qom, Iran.
3 PhD. in Islamic Education, Islamic Revolution, University of Islamic Education, Qom, Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic System
  • Religious Democracy
  • State-Building
  • Iranian-Islamic Model of Development
ابن‌تیمیه، تقی‌الدین محمد (1951م). السیاسه الشرعیه فی اصلاح الراعی و الرعیه. تحقیق علی سامی النشار. قاهره: دارالکتاب العربی.
برزگر، ابراهیم (1390). تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران. تهران: سمت.
بشیریه، حسین (1393). آموزش دانش سیاسی. تهران: نشر نگاه معاصر، چاپ یازدهم.
پرور، اسماعیل (1391). چرایی، چیستی و چگونگی احکام حکومتی. قم: کتاب فردا.
پزشکی، محمد (1386). چالش‌های مفهومی مردم‌سالاری دینی. در: مجموعه‌ی مردم‌سالاری دینی. به‌کوشش کاظم قاضی‌زاده. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
پورفرد، مسعود (1384). مردم‌‌سالاری دینی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
پیروزمند، علی‌رضا (1392). نظام معقول: تحلیل مبنایی نظام ولایت فقیه. قم: کتاب فردا.
جابری، محمد عابد (1997). الدیمقراطیه و حقوق الانسان. بیروت: منشورات مرکز دراسات الوحده العربیه.
جهان‌بزرگی، احمد (1388). تحول نظریه‌ی دولت در اسلام. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
حقیقت، سیدصادق (1391). روش‌شناسی علوم سیاسی. قم: انتشارات دانشگاه مفید، ویراست سوم.
خامنه‌ای، سیدعلی (12/09/1379). بیانات در دیدار با کارگزاران نظام اسلامی.
رشیدرضا، محمد (بی‌تا). الخلافه او الامامه ‌العظمی. در: مجموعه الدوله و الخلافه فی الخطاب العربی، تقدیم و دراسه: وجیه کوثرانی. بیروت: دارالطلیعه.
شایگان، داریوش (1389). آمیزش افق‌ها، منتخباتی از آثار داریوش شایگان. گزینش و تدوین محمدمنصور هاشمی. تهران: نشر فرزان روز.
طباطبایی‌فر، سیدمحسن (1393). وجوه فقهی نقش مردم در حکومت. تهران: نشر نی.
عالم، عبدالرحمن (1376). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی، چاپ سوم.
فیرحی، داوود (1391). تاریخ تحول دولت در اسلام. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
فیرحی، داوود (1393). دین و دولت در عصر مدرن (دولت اسلامی و تولیدات فکر سیاسی). تهران: رخ‌داد نو، چاپ دوم.
فیرحی، داوود (1394). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
فیرحی، داوود (ب1393). فقه و سیاست در ایران معاصر (فقه سیاسی و فقه مشروطه). تهران: نشر نی.
قاضی‌زاده، کاظم (1386). مردم‌سالاری دینی. تهران: موسسه‌ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
کرون، پاتریشیا (1389). تاریخ اندیشه‌ی سیاسی در اسلام. ترجمه‌ی مسعود جعفری. تهران: نشر سخن.
لک‌‌زایی، شریف (1392). بررسی تطبیقی نظریه‌‌های ولایت فقیه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ سوم.
مهدی‌زاده، حسین (1393). بینش تمدنی. قم: تمدن نوین.
میراحمدی، منصور (1389). نظریه مردم‌‌سالاری دینی؛ مفهوم، مبانی و الگوی نظام سیاسی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
میرباقری، سید محمدمهدی (1394ب). جستاری در مبانی نظری ولایت فقیه. قم: تمدن نوین.
وینسنت، اندرو (1394). نظریه‌های دولت. ترجمه‌ی حسین بشیریه. تهران: نشر نی، چاپ دهم.
Raphael, D.D. (1970). Problems of political philosophy. London: Macmillan.