جریان شناسی وهابیت معاصر و بهره مندی آلسعود از آن در تداوم قدرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

در دنیای معاصر، یکی از الگوهای رقیب سیاست متعالیه و مدل حکومتی برآمده از مبانی توحیدی اسلام، الگوی نظام سیاسی آل سعود میباشد که با حمایت وهابیون، شعار گرایش به توحید و خداپرستی را سر می دهند. خاندان آل سعود در طول سه دوره زمامداری خود، به خصوص حاکمیت دولت سوم در هشت دهه اخیر، با گره زدن توسعهطلبی سیاسی - ارضی خود به رویکرد دینی ابن عبدالوهاب، از نفوذ و تأیید علمای وهابی جهت تسخیر بسیاری از نقاط شبه جزیره عربستان و سلطه بر اقوام و ادیان مختلف بهره گرفته است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که جریان های معاصر وهابیت چگونه از سوی حاکمان سعودی در تداوم قدرت نظام سیاسی در طی هشت دهه گذشته مورد استفاده قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Recognition of the Contemporary Vahabiah Movement and Benefitting of Al-e Saud from It for Continuation of Power

نویسندگان [English]

  • Seyed Mehdi Taheri
  • Shoja Ahmadvand
چکیده [English]

In the present world, one of the rival patterns of the Mullasadra’s Transcendental Policy (Siasat-e Motealieh) and the emerged pattern from the monotheist principles of Islam is the political pattern of Al-e Saud political system thatchants the slogan of monotheism and worshipping God with the help of Vahabis. During its three periods of statesmanship, especially during the governance of the third government in the past eight decades, Al-e Saud dynasty, with knitting its political and ground development policies to religious perspective of Ibn-e Abdul Vahab has profited from penetration and verification of the Vahabi scholars in capturing many parts of the Arabic peninsula and dominating different tribes and religions.The main question of the present article is “how different contemporary Vahabi movements have been used by the Saudi governors to continue the power of the political system in the past eight decades?”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vahabiah
  • Contemporary Movements
  • Al-e Saud
  • political system
  • power
  1. آقایی، داود (1368)، سیاست و حکومت در عربستان سعودی، تهران، نشر کتاب سیاسی.
  2. ابراهیم، فؤاد (1386)، شیعیان عربستان، ترجمه سلیمه دارمی و فیروزه میررضوی، تهران، ابرار معاصر.
  3. ــــــــــ (2012)، «تحولات السلفیه السعودیه»، روزنامه السفیر، 28و30/ 1/2012.
  4. ابن­تیمیه (2003)، السیاسة الشرعیة فی اصلاح الراعی و الراعیة، بیروت، دارابن هزم.
  5. ابن­کثیر (1407)، اسماعیل ابن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر.
  6. ابوریش، سعید. ک (بی‏تا)، جزوه سازمان انقلاب اسلامی جزیرةالعرب، تهران.
  7. جابری، محمد عابد (1384)، عقل سیاسی در اسلام، ترجمه عبدالرضا سواری، تهران، نشر نی.
  8. جریده الریاض (2003)، 11 مه.
  9. جریده ایلاف (2003)،20 ژانویه.
  10. دکمجیان، هرایر (1377)، جنبش­های اسلامی معاصر در جهان عرب، تهران، انتشارات کیهان.
  11. دوران، مایکل اسکات، پارادوکس سعودی، ترجمه مهدی کاظمی، سایت باشگاه اندیشه، به نقل از Foreign Affairs.
  12. الرشید، مضاوی (2005)، تاریخ العربیة السعودیة بین القدیم و الحدیث، بیروت، دارالساقی.
  13. السعید، ناصر (1367)، خاندان سعودی را بشناسیم، ترجمه ابومیثم، تهران، انتشارات فراهانی.
  14. الشرق الاوسط (2003)، 23 ژوئیه.
  15. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1321)، الملل و النحل، ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانی، تهران، نشراقبال.
  16. طاهری، سیدمهدی (1393)، رساله دکتری علوم سیاسی با عنوان «علل تداوم قدرت رژیم پادشاهی عربستان سعودی»، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
  17. الطریفی، عادل زید (2006)، «من یقود تنظیم القاعده من السعودیه؟»، جریده الریاض، 1 مارس.
  18. عبدالحمید، صائب (1995)، ابن تیمیة فی صورتة الحقیقة، بیروت، الغدیر للدراسات و النشر.
  19. عبدالفتاح، ابوعلیة (1969)، من محاضرات فی تاریخ الدوله السعودیة الاولی (1840-1891)، ریاض، موسسه الانوار للنشر و التوزیع.
  20. فواد (1968)، قلب جزیرةالعرب، ریاض، مکتبة النصرالحدیثة.
  21. فیلبی، هاری سانت جون (2002)، العربیة السعودیة، ریاض، مکتبة العبیکان.
  22. کشیشیان، جوزیف. ا (2003)، الخلافة فی العربیة السعودیة، بیروت، دارالساقی.
  23. الکاتب، احمد (2004)، الفکر السیاسی الوهابی، بیروت، دارالشوری للدراسات و الاعلام.
  24. لک­زایی، نجف (1387)، اندیشه سیاسی صدر المتألهین، قم، بوستان کتاب.
  25. مالکی، حسن بن فرحان (1386)، مبلغ نه پیامبر، ترجمه سید یوسف مرتضوی، قم، نشر ادیان.
  26. محمودیان، محمد (1390)، بنیادهای فکری القاعده، تهران، دانشگاه امام صادق.
  27. المشوح، خالد عبدالله (2012)، التیارات الدینیه فی السعودیه، بیروت، الانتشار العربی.
  28. ناظمی قره­باغ، مهدی (1390)، وهابیت در جهان اسلام پس از 11سپتامبر، تهران، اندیشه­سازان نور.
  29. هوشنگی، حسین و احمد پاکتچی (1390)، بنیادگرایی و سلفیه: بازشناسی طیفی از جریان­های دینی، تهران، دانشگاه امام صادق.
  30. واعظی، محمود و اسدی، علی­اکبر (1389)، شورای همکاری خلیج فارس: سیاست خارجی و روندهای داخلی، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت.
  31. الیاسینی، أیمن (1990)، الدین و الدولة فی المملکة العربیة السعودیة، لندن، دارالساقی.
  32. یوسفی، محسن (1386)، اصلاحات سیاسی در عربستان سعودی، تهران، ابرار معاصر تهران.

33. A, Atwan, The Secret History of Alqaeda, Berkely, University of California press, 2008.

34. Bachar, Shuel, Shmuel ordan, "Center on Islam, Bar, Rachel machtilger, and Yair Minzili, "Eatablishment Ulama and Radicalism in Egypt, Saudi Arabia, and Jordan, :Center on Islam, Democracy, and the Future of the Muslim World," Hudson Institute, Series No 1, 4 Dec 2006.

35. Benjamin, Daniel and Steven Simon, The Age of Sacred Terror, New York, 2002.

36. Christian Science Monitor, 18 March 2004.

37. "Bin Laden,s Fatwa," PBS News Hour, 23 Aug 1996; Accessed at:7 oct 2012 .http://www.Pbs.org newshour/updates/military/july-dec 96/ fatwa-1996.Html

38. Dekmegian, R.Hair, Islam in Revoluion: Fundamentalism in the Arab World, Syrecuse University press, 1985.

39. Fandy, Mamoun, Mamoun, Saudi Arabia and the politics ofDissent, Baginstock, 1999.

40. Habib, J. Ibn saud, s warrious of islam: the Ikhwan of najd and their Role in the creation of the Saudi kingdim,1910-1930, Leiden, brill, 1978.

41. Hegghammer, Thomas, "The Failure of Jihad in Saudi Arabia, "Combating Terrorism Center at West Point, Occasional Paper Series, 25 Feb 2010, p8.

42. http://www.vahhabiat.com/showdata.aspx?datadid=5771&siteid=1>.

43. Jehl, Douglas, "A Nation Challenged: Saudi Arabia; Holy War Lured Saudis As Rulers Looked Away", New York Times, 27 Dec 2001.

44. Kepel, Gilles, The Brotherhood in the salafist Universe, Current Trends in Islamist Ideology, Vol 6, Washington: Hudson Institue, 2008.

45. Lacroix, Stephane "Islam- Liberal politics in Saudi Arabia,:In Paul Arts & Gred Nonneman (des), Saudi Arabia in the balance: political Economy, Society, Foreign Affairs, London: C Hurst & Co. (publisher) Ltd, 2005.

46. Schwartz, Stephe, The Roots of Islamic Extremism," Los Angles Times, 10 Mar 2011.

47. Wright, Lawrence, "The Man Behind Bin Laden," The New Yorker,16 September 2002, http://www.newyorker.com /printables/fact/020916fa_fact2.