الگوی اسلامی پیشرفت براساس مفاهیم قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

جامعه ایران امروز بیش از هر زمان دیگری در پی کشف الگوهای اسلامی در عرصه های مختلف، بر اساس آموزه های اسلامی است. در این راستا این سؤال مطرح م یشود که الگوی اسلامی پیشرفت بر اساس مفاهیم قرآن کریم چیست؟ در پاسخ، این مدعا ارائه شده که الگوی پیشرفت قرآنی الگویی است که رهبران الهی با هدف تحقق سعادت دنیوی و اخروی (حیات طیبه) در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و... با تأکید بر منابع وحیانی و بشری عرضه کرده اند. برای تبیین موضوع از چارچوب نظری علل اربعه استفاده کرده ایم. بر اساس این چارچوب نظری، تحقق هر نوع الگویی مستلزم تحقق چهار علت است: علت مادی، صوری، فاعلی و غایی. کشف علل مذکور، با روش تفسیر موضوعی و مبتنی بر مفاهیم قرآنی دغدغة اصل مقاله حاضر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Islamic Advancement Pattern Based on Quranic Concepts

نویسندگان [English]

  • Najaf Lakzaee
  • Mohammad Songhori
چکیده [English]

The present Iranian society is searching for Islamic patterns in different areas based on Islamic didactics more than any other time. Accordingly, the question raised is “what is the Islamic advancement pattern based on the quranic concepts?”. The claim appeared in response is that the advancement pattern in Quran is a pattern which divine leaders handed in for realization of the worldly and hereafter prosperity (Hayat-e-Tayyebeh = Pure Life) in political, economical, cultural, security,… dimensions and with emphasis on revelation and humane resources. In order to explain the issue, we have used the Quadruplet Reasons theoretical framework. Based on this theoretical framework, realization of any type of pattern necessitates the realization of four reasons: physical, formal, subjective and final. The main concern of this paper is discovering the mentioned reasons with the method of thematic interpretation and interpretation based on the quranic concepts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Advancement Pattern
  • Physical Reason
  • Formal Reason
  • Subjective Reason
  • Final Reason
  • Pure Life (Hayat-e-Tayyebeh)
  1. آقابخشی، علی و مینو افشار راد(1386)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار، چاپ دوم.
  2. امام خمینی، سیدروح‌الله(بی‌تا)، تهذیب الاصول، ج3.
  3. بهرام‌پور، ابولفضل (1378)، تفسیر یک جلدی، تهران، آوای قرآن، چاپ اول.  
  4. جوادی آملی، عبدالله (1385)، سلسله بحث‌های فلسفه و دین، دین‌شناسی، قم، اسراء، چاپ چهارم.
  5. ــــــــــــــــ (1379)، ولایت فقیه: ولایت، فقاهت و عدالت، قم، اسراء، چاپ هفتم.
  6. حسینی طهرانی، سید محمد حسین(بی‌تا)، معاد شناسی، ج6، پایگاه علوم و معارف اسلامی.
  7. خامنه‌ای، سید علی (1382)، بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد.
  8. خلعت بری، فیروزه (1371)، مجموعه مفاهیم پولی، بانکی و بین الملی، تهران، انتشارات شباویز، چاپ اول.
  9. خرمشاهی، بهاءالدین (1372)، قرآن­پژوهی (هفتاد بحث و تعریف قرآنی)، تهران، مرکز نشر فرهنگی مشرق.

10. شارع‌پور، محمود (1389)، جامعه‌شناسی شهری، تهران، سمت، چاپ دوم.

11. طباطبایی، محمدحسین (بی‌تا)، ترجمه تفسیرالمیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، دفتر انشارات اسلامی وابسته جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

12. طوسی، نصیرالدین محمد (1356)، اخلاق ناصری، تهران، خوارزمی.

13. عمیدزنجانی، عباسعلی (1387)، مبانی اندیشه سیاسی اسلام، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ ششم.

14. فاستر، مایکل ب (1361)، خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه جواد شیخ‌الاسلامی، تهران، امیرکبیر.

15. فرهنگ ابجدی عربی به فارسی (1370).

16. قرآن کریم.

17. مصباح یزدی، محمدتقی (1380)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، تهران، نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ پنجم.

18. ـــــــــــــــــــ (1374)، معارف قرآن، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه محمد مدرسین، قم، چاپ دوم.

19. مطهری، مرتضی (بی‌تا)، امامت و رهبری.

20. مظفر، محمدرضا (1374)، المنطق، قم، مؤسسه النشر الاسلامی التابعه الجماعة المدرسین.

21. معادیخواه، عبدالمجید (1378)، فروغ بی‌پایان، فهرست تفصیلی مفاهیم قرآن کریم، تهران: نشر ذره.

22. معلوف، لوئیس (1375)، المنجد، عربی به فارسی، ترجمه محمد بندر ریگی، قم، انتشارات ایران، چاپ اول.

23. معین، محمد (1382)، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.

24. مکارم شیرازی، ناصر (1385)، اخلاق در قرآن، ج1، قم، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)، چاپ چهارم.

25. ناطقی، محمدتقی (1377)، پرتو ولایت، نشر سایه، چاپ اول.

26. لک‌زایی، نجف (1391)، «الگوهای توسعه سیاسی با تأکید بر اندیشه امام خمینی»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، ش 29.

27. ــــــــــــ (1390)، «امنیت از دیدگاه آیت الله جوادی آملی»، فصلنامه اسراء، ش 2

28. ــــــــــــ (1389)، «کاربردهای امنیتی انسان شناسی حکمت متعالیه»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، ش4.

29. ــــــــــــ (1380)، «مقاصد قرآن»، فصلنامه علوم سیاسی، ش 15.