تحجر و تحجرگرایی در منظومه فکری امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

تحجر و جمود فکری همزاد با ادیان و عقاید بشری است. تاریخ اسلام و جامعة اسلامی نیز از بدو تشکیل حکومت اسلامی در مدینه از این جریان انحرافی به دور نبوده و در دوره های مختلف تاریخ اسلام شاهد فراز و فرود این جریان هستیم، به ویژه در دوره معاصر ایران جریان تحجر به سوی ریشه دارتر و تنومندترشدن حرکت است. در این مقاله تأکید بر نوعی از تحجر است که نگاه سلفی به دین و مذهب دارد و هیچ تحول و نوآوری و حتی تحول مبتنی بر اصول را بر نمیتابد. تحجر از جمله جریان های مخالف با تفکر و نهضت امام خمینی(ره) به شمار می رود؛ از این رو امام به موازات حرکت سیاسی اش، با صراحت و جدیت بیشتر به مبارزه و مقابله با جریان تحجرگرایی برخاست. این رویکرد امام با تحجر پس از پیروزی انقلاب افزایش یافت و به ویژه در اواخر عمرش در پیام تاریخی منشور خون دلی که پدر پیرتان از این دسته متحجر خورده » : روحانیت درباره این جریان فرمودند .« است، هرگز از فشارها و سختی های دیگران، نخورده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bigotry and dogmatism according to Imam Khomeini

نویسندگان [English]

  • Ali Shirkhani
  • Muhammad Rajaee Nejad
چکیده [English]

Bigotry and dogmatism are as old as religions and human opinions. History of Islam and Islamic societies, too, witnessed this deviated movement from the beginning, though it had fluctuation in different periods. In the modern era, specifically, dogmatic movement tended to be stronger and deeper. The paper emphasizes on a type of dogmatism that has a Salafi view of religion and does not accept change and innovation based on principles. Imam Khomeini's movement opposes such dogmatisms. Thus, he explicitly and strongly fought against bigotry. After the Islamic revolution, his resistance against dogmatism was intensified and, especially during the last years of his life, in a historical message about clergies, he said, "the sufferings I sustained at the hand of this dogmatic group are much more than pressures and hardships from others."

کلیدواژه‌ها [English]

  • bigotry
  • Dogmatism
  • sanctimony
  • Khawarij
  1. اسفندیاری، محمد (1382ش)، جُمود و خُمود، قم، صحیفه خرد، چاپ دوم.
  2. امام خمینی، روح‌الله (1363ق)،  کشف اسرار.
  3. ــــــــــــ (بهار1377)، شرح حدیث جنود عقل و جهل،‏ تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ اوّل.
  4. ــــــــــــ (1378ش)، دیوان امام (مجموعه اشعار امام خمینی)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  5. ــــــــــــ (1378ش)، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  6. ــــــــــــ (1382ش)، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  7. ــــــــــــ (1382ش)، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  8. ایازی، محمدعلی (1390ش)، ره افسانه (گفتارهای دین شناختی درباره خرافات)، تهران،
    عروج.
  9. باقی، ع (1362ش)، در شناخت حزب قائدین زمان، تهران، دانش اسلامی.

10. جعفریان، رسول (1382ش)، جریان­ها و سازمان­های مذهبی سیاسی ایران (1320 تا 1357)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

11. خاتمی، سید محمد (1372ش)، بیم موج، چاپ اول، تهران، مؤسسه سیمای جوان.

12. خوانساری، جمال‌الدین محمد (1360ش)، شرح غررالحکم، تهران، دانشگاه تهران.

13. دهخدا، علی اکبر (1373ش)، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول دوره جدید.

14. ستوده، امیررضا (1379ش)، جلوه­های معلمی امام خمینی، تهران، پنجره.

15. قرآن کریم.

16. مطهری، مرتضی (1370ش)، اسلام و مقتضیات زمان، قم، صدرا.

17. ــــــــــــ (1389ش)، ده گفتار، قم، صدرا.

18. ــــــــــــ (بی‌تا)، مجموعه آثار، ج 22 (جلد اول اخلاق و عرفان)، قم، صدرا.

 

19. نهج­البلاغه (1368ش)، ترجمه جعفر شهیدی، تهران، علمی فرهنگی.

20. خامنه­ای، سیدعلی (1376ش)، روزنامه اطلاعات، 17 خرداد 1376.

21. رمضایی، رضا (بهمن1386)، «سیر تجددزدگی نظام آموزشی دختران در ایران معاصر»، مجله معرفت، ش86.