وحدت و همبستگی سیاسی از منظر قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

قرآن کریم با تعابیری مختلف، وحدت و همبستگی را ستایش کرده و آن را نعمتی الهی دانسته و بعثت پیامبران را برای فرو نشاندن اختلافات و برقراری وحدت در جامعه معرفی کرده است. در این مقاله پس از بررسی مفهومی وحدت که بار معنوی دارد، به مؤلفه‌های تقویت‌کننده وحدت سیاسی اشاره شده است. سپس با آسیب‌شناسی موانع وحدت، «وحدت و همبستگی» به عنوان استراتژی مسلمانان تلقی گردیده است؛ از این رو با غیرمسلمانان، چه یهود و نصارا و چه کفار غیرحربی، صرفاً از طریق قرارداد که بار معنوی ندارد و تاکتیک تلقی می‌شود، می‌توان ارتباط برقرار کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political union and solidarity from the perspective of the holly Quran

نویسنده [English]

  • Mas'ud Purfard
چکیده [English]

The holly Quran has venerated union and solidarity through different expressions and considered them as divine bliss. According to Quran, prophets' mission is to resolve disagreements and create solidarity in the society. The paper, after studying the concept of 'wahdah' [union] which has a spiritual burden, proposes factors strengthening political solidarity. Then the paper investigates on the barriers of union and considers 'union and solidarity' as a strategy of Muslims. Thus, Muslims can have relationships with non-Muslims such as Jews and Christians merely through contracts which has no spiritual burden and is considered as tactic. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • union
  • discord
  • political union features
  • challenges of political union
  • Solidarity
  1. آقابخشی، علی (1383ش)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
  2. ابن أبی الحدید (1400ق)، شرح نهج البلاغة، قاهره: دارالاحیاء التراث العربی.
  3. ابن عاشور، محمد بن ظاهر (بی تا)، التحریر والتنویر، بی نا.
  4. ابن فارس، احمد (1366-1371ش)، مقاییس اللغة ، قاهره: داراحیاء الکتب العربیه.
  5. ابن فارس، ابوالحسن احمد (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام اسلامی، ج6.
  6. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو (1419ق)، تفسیر ابن کثیر، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  7. ابن هشام (1985م)، السیره النبویه، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  8. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1408ق)، روض­الجنان و روح­الجنان، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی استان قدس رضوی.
  9. اسفندیاری، محمد (1376ش)، خمود و جمود، تهران: نشرباز.
  10. ــــــــــ (1375ش)، پژوهش­هایی در زمینه کتاب و نقد کتاب، قم: نشر حرم.
  11. افرام البستانی، فواد (1370ش)، المنجدالابجدی، ترجمه رضا مهیار، تهران: نشرالاسلامی.
  12. الفراهیدی، خلیل بن احمد (1414ق)، ترتیب العین، قم: موسسه نشرالاسلامی.
  13. انوری، حسن(1381ش)، فرهنگ بزرگ سخن،تهران، سخن.
  14. اولیور استلی برس، آلن بولک (1378ش)، فرهنگ اندیشه نو، ترجمه علی پاشایی، مازیار، چاپ دوم.
  15. پیمان، حبیب اله (1356ش)، حیات و مرگ تمدن­ها، تهران: نشر قلم.
  16. ثقفی، سیدمحمد (1376ش)، نخستین حکومت اسلامی، تهران: نشر هجرت.
  17. جوادی آملی، عبدالله (1372ش)، شریعت در آینه معرفت، قم: موسسه فرهنگی رجاء.
  18. حرعاملی، محمد بن حسن (1414ق)، وسایل الشیعه، تحقیق مؤسسه آل­البیت، قم، دار احیاء التراث العربی.
  19. حکیم، محمد باقر (1377ش)، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن وسنت، تهران: تبیان.
  20. راغب اصفهانی (1423ق)، مفردات الفاظ القرآن، دمشق: دارالعلم.
  21. رهنورد ، زهرا (1357ش)، موضع گیری طبقات اجتماعی یا فرایند انحطاط یک جامعه در قرآن، تهران: قلم.
  22. زمخشری (1407ق)، محمود، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب
    العربی.
  23. زنجانی، عبدالکریم (1384ش)، الوحدة الاسلامیه، ترجمه عطا محمد سردارنیا، نجف: نشر
    قضاء.
  24. سیوطی، جلال الدین (1404ق)، الدرّ المنثور للسیوطی، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی.
  25. شاذلی، سید بن قطب بن ابراهیم (1412ق)، فی ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
  26. شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه (بی تا)، الامالی، قم: مؤسسه البعثه.
  27. طباطبایی، محمدحسین (1349ش)، تفسیرالمیزان، ج3، ترجمه موسوی همدانی،تهران: محمدی.
  28. ــــــــــ (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  29. ــــــــــ (1360ش)، قرآن و تنازع بقاء و انتخاب اصلح (مجموعه مقالات)، به کوشش: سید هادی خسروشاهی، قم: اهل بیت.
  30. طبرسی، فضل بن حسن (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  31. طبری، محمد بن جریر (1412ق)، جامع البیان، بیروت: دارالمعرفه.
  32. طوسی، محمد بن حسن (بی تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  33. عاملی، علی بن حسن (1413ق)، الوجیز فی تفسیر القرآن، قم: دارالقرآن کریم.
  34. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه (1415ق)، نورالثقلین، قم: اسماعیلیان.
  35. عیاشی، ابونصرمحمدبن مسعود (1380ق)، تفسیر عیاشی، تهران: مکتبة الاسلامیه.
  36. فخرالدین‌رازی، ابوعبداله محمدبن­عمر (1420ق)، مفاتیح­الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  37. فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد (1381ش)، ترجمه حمید احمدی، تهران: میزان.
  38. فضل الله، سید محمد حسین (1419ق)، تفسیر من وحی القرآن، الملاک للطباعة و النشر.
  39. فیض کاشانی، ملامحسن (1415ق)، تفسیر صافی، تهران: الصدر.
  40. قرائتی، محسن (1383ش)،  تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درسهای قرآن.
  41. قرطبی، محمد بن احمد (1364ش)، جامع الاحکام، تهران: ناصر خسرو.
  42. قرضاوی، یوسف (1422ق)، الامه الاسلامیه حقیقه لا وهم، بیروت: الرساله.
  43. کاشانی، ملافتح اله (1336ش)، منهج الصادقین، تهران: کتابفروشی علمی.
  44. گلن، ویلیام و هنری مرتن (1379ش)، کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید)، ترجمه فاضل خان همدانی، تهران: اساطیر.
  45. مدرسی، سیدمحمد تقی (1419ق)، من هدی القرآن، تهران: دارمحبی الحسین.
  46. مدکور، ابراهیم بیومی (1426ق)، المعجم الوسیط، قاهره: مکتبة اشروق الدولیه.
  47. مراغی، احمد بن مصطفی (بی‌تا)، تفسیرالمراغی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  48. مرکز فرهنگ و معارف قرآن (1383ش)، دائرة المعارف قرآن کریم، ج2، قم: مرکز فرهنگ و معارف قرآن.
  49. مطهری، مرتضی (1366ش)، فلسفه تاریخ، تهران: صدرا.
  50. ــــــــــ (1381ش)، مجموعه آثار، عدل الهی ، ج1، تهران: صدرا.
  51. ــــــــــ (1370ش)، انسان در قرآن، تهران: صدرا.
  52. معادیخواه، عبدالمجید (1378ش)، فهرست تفصیلی مفاهیم قرآن کریم (فروغ بی پایان)، تهران: ذره.
  53. مقدسی، مطهر (1374ش)، آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: نشرآگه.
  54. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1366ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  55. موثقی، سید احمد (1377ش)، استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  56. نوری، محمد(1379ش)، مجموعه مقالات همایش رقابت­های سیاسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد.
  57. هاشمی رفسنجانی، اکبر (1383ش)، فرهنگ قرآن، قم: مرکز فرهنگ و معارف قرآن.

58. یوسفی غروی، محمدهادی (1417ق)، موسوعة التاریخ الاسلامی، قم: مجمع فکر اسلامی.