تاثیر سیاسی"صمت" و "هذر" در اندیشه سیاسی اسلام با تاکید بر اندیشه‌ی امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشگاه آیت‌الله بروجردی، بروجرد، ایران؛ عضو انجمن مطالعات سیاسی حوزه.

چکیده

موضوع اصلی پژوهش حاضر، فلسفه‌ی "صمت" و "هذر" در اندیشه‌ی سیاسی اسلام است؛ از آن‌جایی‌که تاکنون بحث مستقلی پیرامون این موضوع ارائه نشده است، با روش استنباطی و با تکیه‌بر آموزه‌های اسلامی در کتاب و سنت و با تاکیدبر اندیشه‌های امام خمینی(ره) به موضوع فوق خواهیم پرداخت. الگوی این پژوهش مبتنی‌بر نظریه‌ی دو فطرت امام خمینی(ره) و در چارچوب نظری علل اربعه سامان یافته است. از آن‌جاکه "صمت" مربوط به فطرت مخموره و از جنود عقل و متعلق به مکتب فلسفی متعالیه بوده و "هذر" مرتبط با فطرت محجوبه و از جنود جهل و متعلق به مکتب فلسفی متدانی است، هرکدام به‌عنوان یک صفت و روحیه و وضعیت حادث در سطح فرد و جامعه بررسی خواهند شد تا مشخص شود چگونه چهار علت: مادی، صوری، فاعلی و غایی می‌توانند موجب شکل‌گیری یک جامعه متعالی یا متدانی گردند. هم‌چنین تلاش شده است در حد امکان، استلزامات و دلالت‌های سیاسی هر یک از آن‌ها مورد توجه و مقایسه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Political Impact of “Silence” and “Heatheron” in Islamic Political Thought with Emphasizing on Imam Khomeini’s Thought

نویسنده [English]

  • rashid recabian
Assistant Professor, Ayatollah Boroujerdi University, Boroujerd, Iran, Member of Association for Political Studies in Hawza.
چکیده [English]

The main issue of the current study is the philosophy of “Silence” and “Heatheron” in Islamic political thought; since there has not been any independent discussion on this subject, the above subject will be discussed with an inferential approach, relying on Islamic teachings in the book and tradition and with emphasis on Imam Khomeini’s thoughts. The model of this research is based on Imam Khomeini’s two-nature theory and within the theoretical four-cause framework. Since “Silence” is related to the drunken nature[1] and from the enemies of intellect and it depends on transcendental philosophical school and the “Heatheron” is related to the modest nature[2] and from the enemies of ignorance and it depends on secular philosophical school, each of them will be investigated as an attribute, morale and status at the individual and community levels to determine how four causes of material, formal, subjective, and ultimate can shape a transcendental or secular society. Moreover, it has been attempted to consider the implications and political necessities of each of which as far as possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Silence
  • Heatheron
  • Transcendental School
  • Drunken Nature
  • Modest Nature
  • Four Causes
  1. قرآن مجید.

    نهج‌‌البلاغه (1382). ترجمه‌‌ی محمد دشتی. قم: نشر ارم..

    1. ابن بابویه، محمد بن علی (1362). الخصال. قم: جامعه مدرسین‏.
    2. الاربلی، ابی الحسن علی بن عیسی (۱۳۸۱ ق). کشف الغمة فی معرفة الأئمة. با تعلیق هاشم، رسولی محلاتی. تبریز: مکتبة بنی هاشمی.
    3. امام خمینی (1378). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    4. ـــــــــ  (1381). تقریرات درس فلسفه. مقرر: سیدعبدالغنی اردبیلی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    5. ـــــــــ (1389). تفسیر سوره حمد. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    6. ـــــــــ (1370). آداب الصلاة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    7. ـــــــــ (1378). شرح حدیث "جنود عقل و جهل". تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    8. برقی، احمد بن محمد بن خالد (1370). المحاسن. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
    9. ـــــــــــــــــــــــــــ (1371ق). المحاسن. قم: دار الکتب الاسلام.

    10. تمیمی آمدی، عبدالواحد (1378). غررالحکم و دررالکلم. قم: تبلیغات اسلامی.

    11. جوادی آملی، عبدالله (1378). تفسیر موضوعی قرآن. تهیه و تنظیم: علی اسلامی. قم: نشر اسراء.

    12. حرانی، حسن‌‌بن علی‌‌ابن شعبه (۱۳۸۲). تحف‌‌العقول. ترجمه صادق حسن‌‌زاده. قم: جامعه مدرسین.

    13. خوانساری، آقا‌‌جمال (1366). شرح غرر الحکم و درر الکلم. تهران: دانشگاه تهران.

    14. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فیغریب القرآن. بیروت: الدار الشامیة.

    15. دهخدا، علی‌‌اکبر (1377). لغت‌‌نامه. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.

    16. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ق). وسائل‌‌الشیعة. قم: مؤسسة آل‌‌البیت(ع)‏.

    17. طباطبایی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمه محمد باقر موسوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    18. طریحی، فخرالدین بن محمد (1375). مجمع البحرین. تهران: مرتضوی‏.

    19. فیض کاشانی، محمد محسن ‏(1415ق). تفسیر الصافی. بیروت: دارالغرب الاسلامی.

    20. قربانی، قدرت‌‌الله (1396).مقام خلافت الهی انسان والگوی اسلامی پیشرفت، فصلنامه سیاست متعالیه. شماره 16.

    21. کلینی، محمد (1365). اصول کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    22. لک‌‌زایی، نجف (1389). فلسفه امنیت از دیدگاه امام خمینی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 3، صفحات 5-28.

    23. مازندرانی، محمد صالح بن احمد (1352). شرح الکافی؛ الأصول و الروضة. بی‌‌جا: مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل‌‌بیت.

    24. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1353-1369). مرآةالعقول فی شرح أخبار آل‌الرسول. ‏تهران: دار الکتب الإسلامیة.

    25. ـــــــــــــــــــــــــــ (1404ق). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.

    26. محدث نوری، حسین (1408ق). مستدرک الوسائل. بیروت: آل‌‌البیت لاحیاءالتراث.

    27. محمد بن مکرّم بن منظور (1374ق). لسان‏ العرب. (ج 6). بیروت: دار صادر.

    28. محمدی ری‌‌شهری، محمد (۱۳۶۲-۱۳۶۳). میزان‌‌الحکمه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

    29. نراقی، محمدمهدی (1370). جامع‌‌السعادات. مترجم، سید جلال‌‌الدین مجتبوی. تهران: انتشارات حکمت.

    30. ورام ابن ابی فراس، مسعودبن عیسی (1410ق). مجموعه ورام. قم: مکتبه فقیه.