نظریه‌‌های وحی در فلسفه سیاسی فارابی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی نظریه‌‌های وحی در فلسفه‌‌ی سیاسی فارابی است و به این پرسش پاسخ می‌‌‌‌‌دهد که نظریه (یا نظریه‌‌های) فارابی درباره‌‌ی وحی چیست و چگونه این پدیده را تحلیل می‌‌‌‌‌کند؟ مدعای مقاله آن است که فارابی نظریه‌‌های متعدد و متفاوتی درباره‌‌ی وحی دارد. در این مقاله از روش‌‌‌‌‌های استقرایی، تحلیلی و مقایسه‌‌‌‌‌ای برای پژوهش در آثار فارابی استفاده شده و به این نتیجه رسیده است که وحی، موضوع اصلی فلسفه‌‌ی سیاسی فارابی است. فارابی در آثار خود، نقش و جایگاه وحی را در کلیت فلسفه‌‌ی سیاسی مطالعه می‌‌کند و ضمن برشمردن دو کارویژه‌‌ی‌‌‌‌‌: "فرمانروایی" و "قانون‌‌‌‌‌گذاری" برای حکومت؛ نسبت این‌‌‌‌‌دو کارویژه با وحی را به‌‌‌‌‌تفصیل توضیح می‌‌دهد. نظریه‌‌های وحی فارابی، گاه درصدد تبیین چگونگی وحی احکام الهی به پیامبر و گاه ناظر به وحی الهی به‌‌‌‌‌طور کلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Theories of Revelation in Political Philosophy of Farabi

نویسنده [English]

  • ahmadreza yazdanimoghaddam
Associate Professor
چکیده [English]

This paper aims to deal with theories of revelation in Farabi’s political philosophy and responds to this question that what is/are theory or theories of Farabi about revelation and how he analyzes this phenomenon? This article claims that Farabi has various ideas about revelation. In this article, contrastive, analytic and inductive methods have been applied for doing research on works of Farabi and conclusion has been drawn that revelation is the main issue of Farabi’s political philosophy. Farabi, in his writings, studies the role and status of revelation in generality of political philosophy and explains the relation between two specific issues of “governorship” and “legislation” for governance while taking them into detailed account with revelation. Theories of revelation of Farabi at times elucidate how divine rules were revealed to the Prophet (s) and at other times, how they observe divine revelation in general.

کلیدواژه‌ها [English]

  • FARABI
  • Political Philosophy
  • Revelation
  • Government
  • Governorship
  • Legislation
  1. ابن‌‌‌‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1391). التعلیقات، تصحیح: سیدحسین موسویان. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
  2. ــــــــــــــــــــ (1365). م‍ع‍راج‌‌‌‌‌ن‍ام‍ه‌‌‌‌‌؛ ب‍ه‌‌ان‍ض‍م‍ام ت‍ح‍ریر آن از ش‍م‍س‌‌‌‌‌ال‍دی‍ن ابراه‍ی‍م اب‍رق‍وه‍ی‌‌‌‌‌. م‍ق‍دم‍ه‌‌‌‌‌، ت‍ص‍ح‍ی‍ح و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‌‌‌‌‌: ن‍ج‍ی‍ب م‍ای‍ل ه‍روی‌‌‌‌‌. م‍ش‍ه‍د: آس‍ت‍ان ق‍دس رض‍وی‌‌‌‌‌، ب‍ن‍یاد پ‍ژوه‍ش‍ه‍ای اس‍لام‍ی‌‌‌‌‌.
  3. ــــــــــــــــــ (بی‌‌‌‌‌تا). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. حققه و قدم له و علق علیه: محمدتقی دانش‌‌‌‌‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
  4. ــــــــــــــــــ (1375). النفس من کتاب الشفاء. حققه و قدم له و علق علیه: حسن حسن‌‌‌‌‌زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  5. ــــــــــــــــــ (1325). هدیه الرئیس للامیر. به‌‌‌‌‌کوشش: ادوارد بن کرنیلیوس فندیک امیرکانی. قاهره: شرکه طبع الکتب العربیه بمصر.
  6. فارابی، محمد بن محمد (1931). احصاء العلوم. صححه و علق علیه: عثمان محمد امین. قاهره: مطبعه السعاده.
  7. ـــــــــــــــــــ (1983). تحصیل السعاده. حققه و قدم له و علق علیه: جعفر آل‌‌‌‌‌یاسین. بی‌‌‌‌‌جا: دار الاندلس(چاپ دوم).
  8. ـــــــــــــــــــ (1371). التنبیه علی سبیل السعاده. حققه و قدم له و علق علیه: جعفر آل‌‌‌‌‌یاسین. تهران: انتشارات حکمت.
  9. ـــــــــــــــــــ (1987). التنبیه علی سبیل السعاده. حققه و قدم له و علق علیه: سحبان خلیفات. عمّان: منشورات الجامعه الاردنیه.
  10. ـــــــــــــــــــ (بی‌‌‌‌‌تا الف). التوطئه، المنطق عند الفارابی(ج1). تحقیق و تقدیم و تعلیق: رفیق العجم. بیروت: دارالمشرق.
  11. ــــــــــــــــــ (بی‌‌‌‌‌تا ب). الجمع بین رأی الحکمین. البیر نادر. بیروت: دارالمشرق.
  12. ـــــــــــــــــــ (1986 الف). الجدل، المنطق عند الفارابی (ج3). تحقیق و تقدیم و تعلیق: رفیق العجم. بیروت: دار المشرق.
  13. ــــــــــــــــــ (1986 الف). الملّه. محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق.
  14. ـــــــــــــــــــ (1990). الحروف. محسن مهدی. بیروت: دارالمشرق (چاپ دوم).
  15. ـــــــــــــــــــ (1964). السیاسه المدنیه؛ الملقب بمبادی الموجودات. فوزی متری نجّار. بیروت: المطبعه الکاثولیکیه.
  16. ـــــــــــــــــــ (2008 الف). شرح رساله زینون الکبیر الیونانی؛ رسائل الفارابی. موفق فوزی جبر. دمشق: دار الینابیع (چاپ دوم).
  17. ـــــــــــــــــــ (2008 ب). فلسفه أرسطوطالیس. محسن مهدی. پاریس: داربیلیون.
  18. ـــــــــــــــــــ (1405). فصول منتزعه. فوزی متری نجّار. بی‌‌‌‌‌جا: المکتبه الزهراء.
  19. ـــــــــــــــــــ (1991). مبادی آراء اهل المدینه الفاضله. البیر نصری نادر. بیروت: دارالمشرق.
  20. امام خمینی، روح‌‌‌‌‌الله (بی‌‌‌‌‌تا). تهذیب الاصول، جعفر سبحانی. قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه بقم، موسسه النشر الاسلامی.
  21. طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌‌‌‌‌تا). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.