TY - JOUR ID - 38575 TI - امکان و امتناع خردورزی سیاسی در حکمت متعالیه JO - سیاست متعالیه JA - SM LA - fa SN - 2345-2676 AU - زارعی, زهره AU - لوایی, شاکر AD - دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران AD - استادیار گروه فلسفه، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 7 IS - 27 SP - 25 EP - 40 KW - امکان خردورزی KW - امتناع خردورزی KW - حکمت متعالیه KW - فلسفه سیاسی KW - ملاصدرا KW - خردورزی سیاسی DO - 10.22034/sm.2020.104030.1339 N2 - هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که آیا حکمت صدرایى واجد اندیشه سیاسی است؟ و می‌توان از حکمت سیاسی متعالیه سخن گفت یا خیر؟ در راستای پاسخ به این پرسش، دیدگاه‌های رقیب ذیل دو گروه قائلان به عدم امکان خردورزی سیاسی و قائلان به امکان خردورزی سیاسی دسته‌بندى گردید. نتایج پژوهش که به روش توصیفی- تحلیل انجام شد، حاکی از آن است که امتناع به یک معنا و امکان نیز در یک ساحت از خردورزی سیاسی در حکمت متعالیه درست و پذیرفتنی است. امتناع خردورزی سیاسی به معنای امتناع وجود مباحث سیاست و فلسفه سیاسی در آثار ملاصدرا، پذیرفته نیست، چون حتی قایلان به انحطاط هم به وجود برخی اشارات مختصر در آثار ملاصدرا اذعان داشته و بنا به نظر ایشان، این مطالب صرفا تکرار مباحث پیشینیان نیست، اگرچه ملاصدرا از آثار گذشتگان تغذیه کرده است. امتناع خردورزی سیاسی در معنای امتناع استخراج مبانی سیاست و فلسفه سیاسی از حکمت متعالیه، پذیرفتنی است، چون از اصول متافیزیکی صرف نمی‌توان مبانی و دیدگاه سیاسی خاصی را نتیجه گرفت، بلکه اصول متافیزیکی قابل تطبیق انحصارى بر زمان و مکان و شرایط خاص نیست. امکان در ساحت نخست آن، یعنى وجود مباحث سیاسی در آثار صدرا، پذیرفته است. امکان در ساحت دوم، به معنای ظرفیت حکمت متعالیه برای استخراج یک فلسفه سیاسی منسجم، تنها هنگامى پذیرفتنى است که ثابت شود اصول و مبانى فلسفى خاص فقط با نظام سیاسى ویژه‌اى منطقاً ارتباط دارد، وگرنه مى‌توان دو یا چند فلسفه سیاسى کاملا متضاد را از اصول واحدى استنتاج کرد. UR - https://sm.psas.ir/article_38575.html L1 - https://sm.psas.ir/article_38575_6e0f6ef3bf1a2a77381116b19e39575e.pdf ER -