وجوه امنیتی متعالی و متدانی شاهنامه‌ فردوسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران.

چکیده

دوره‌ی ایران باستان قبل از اسلام، از مهم‌ترین ادواری است که در شناخت سیر تحول اندیشه‌ی امنیتی ایران مؤثر است. با این وجود، پژوهش‎های اندکی در این‌زمینه صورت پذیرفته است. شاهنامه‌ی فردوسی از جمله‌ی متونی است که پژوهش در آن می‎تواند گوشه‎ای از اندیشه‌ی امنیتی ایران دوره‌ی باستان را آشکار کند؛ این مقاله درصدد است وجوه امنیتی شاهنامه را بررسی نماید. سوال اصلی مقاله این است که چه گزاره‎هایی در شاهنامه‌ی فردوسی بر امنیت اشاره دارند؟ برای پاسخ به این پرسش، از روش استنباطی در چارچوب مؤلفه‎های هفتگانه‌ی برگرفته از مکاتب و نظریه‎های امنیتی در بستر دو پارادایم "امنیت متعالیه" و "امنیت متدانیه" استفاده شده است. مهم‌ترین یافته‌ی مقاله آن است که در شاهنامه‌ی فردوسی گزاره‎هایی را می‎توان یافت که به هریک از مؤلفه‎های هفتگانه‌ی متعالیه و متدانیه‌ی مفهوم امنیت: ابعاد، مرجع، سطوح، خودی و غیرخودی، روش‎های تحصیل امنیت و راهکارهای استراتژیک امنیتی اشاره دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Transcendent and Secular Security Aspects of Ferdowsi’s Shahnameh

نویسنده [English]

  • aliasghar nasiri
Assistant Professor in Shahroud University of Technology, Shahroud, Iran.
چکیده [English]

The pre-Islamic ancient period of Iran is one of the most important eras affecting the understanding of the evolution of Iran’s security thought. However, few researches have been conducted in this area. Ferdowsi’s Shahnameh is one of the texts in which research may reveal a small deal of ancient Iranian security thought; this paper tries to investigate the security aspects of Shahnameh. The main question of the paper is what statements in Ferdowsi’s Shahnameh refer to security? To answer this question, the inferential method is employed in the context of the seven components derived from schools and security theories in the bed of two paradigms of “transcendental security” and “secular security". The most important finding of the present paper is that in Ferdowsi’s Shahnameh, propositions can be found referring to each of the seven transcendental components and the concept of secular security: dimensions, reference, levels, insiders and outsiders, security-achieving methods and strategic security strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ancient Iran
  • Ferdowsi’s Shahnameh
  • Transcendental Security
  • Secular Security
  1. قرآن کریم.

    1. امام خمینی (1378). صحیفه‌‌ی امام. تهران: مؤسسه‌‌ی تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    2. البنداری اصفهانی، فتح بن علی (1993م). ال‍ش‍اه‍ن‍ام‍ه ن‍ظم‍ه‍ا ب‍ال‍ف‍ارس‍ی‍ه اب‍وال‍ق‍اس‍م ال‍ف‍ردوس‍ی‌‌. ق‍اه‍ره:، دار س‍ع‍اد ال‍ص‍ب‍اح.‌‌
    3. بوزان، باری و دیگران (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت. ترجمه علیرضا طیب. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    4. لک‎زایی، نجف (1393). امنیت متعالیه. در فصلنامه سیاست متعالیه، شماره‌‌ی پنجم، ‎7-28.
    5. عبدالله خانی، علی ( 1389). نظریههای امنیت. تهران: مؤسسه ابرار معاصر.
    6. فردوسی، ابوالقاسم (بی‎تا). شاهنامه. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.
    7. کرم‎زاده دیزجی، محمدصادق (1394). امنیت در شاهنامه. تهران: انتشارات فقه‎الصادق.
    8. مهرآبادی، میترا (1379). شاهنامه کامل فردوسی به نثر پارسی. تهران: نشر روزگار.
    9. مرکز تحقیقات کامپیوتری نور (بی‎تا). جامع الاحادیث 5/3. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.

    10. نصیری، علی‎اصغر (1396الف). امنیت و آزادی در حوزه‌‌ی سیاسی، فرهنگی و اقتصادی. قم: پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع).

    11. ــــــــــــــ (1396ب). بررسی نسبت بین امنیت سیاسی و آزادی سیاسی در اندیشه‌‌ی مقام معظم رهبری. در پژوهشنامه‌‌ی انقلاب اسلامی، شماره‌‌ی 23، 97-113.

    12. ورّام بن ابی فراس، مسعودبن عیسی (1410ق). مجموعه ورّام. قم: مکتبه فقیه.

    13. یغمایی، اقبال (1367). ز گفتار دهقان؛ شاهنامه به نظم و نثر. تهران: توس.