سبک‌‌شناسی بحث وگفتگو در سیره‌‌ی اجتماعی امام صادق(ع)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 دانشیار، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

روش امام صادق(ع) در گفتگو، سبک و روشی جامع است، ایشان در مواجهه با هر فردی، ضمن توجه به شرایط روحی و فکری او، به سبکی خاص،گاه چند روش را به‌صورت ترکیبی به‌کار می‌‌برد. هدف نوشتار حاضر، بررسی و تحلیل سبک بحث و گفتگوی امام صادق(ع) با مراجعین به ایشان، ذیل دو عنوان کلیِ "اصول حاکم‌بر ساختار بحث و گفتگوی امام" و "اصول حاکم‌بر محتوای بحث و گفتگوی امام صادق(ع)" می‌‌باشد. این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد روایی و مطالعه‌ی تاریخی انجام شده و نتایج نشان می‌‌دهد، سبک گفتگوی امام صادق(ع) جامع بوده؛ از این‌رو گاهی یک گفتگو، هم استدلالی، هم عقلی و هم تمثیلی است و در عین پایبندی به اصول و ارزش‌های اخلاقی، توکل به خدا و برهان‌گرایی، سبک‌های متفاوتی را نیز در مکالمات‌شان به‌کار گرفته‌اند؛ گفتگوی قرآن‌محور وگفتگوی تعلیمی از جمله‌ی سبک‌های ایشان به شمار می‌‌آید. آنچه در تمامی مکالمات و گفتگوهای امام(ع) یکسان و مورد توجه است، رعایت حال مخاطب و اصول اخلاقی، سپس به‌کارگیری سبک‌‌های مختلف در گفتگو با وی می‌‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Stylistics of Discussion and Dialogue In the social biography of Imam Sadiq (AS)

نویسندگان [English]

  • mohaddeseh ghaderi 1
  • hossain khakpour 2
1 Master of Science in Sistan and Baluchestan University, Zahedan,Iran.
2 Associate Professor at Sistan and Baluchestan University,Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Imam Sadiq's method in dialogue is a comprehensive style and method. In dealing with each individual, he often applies a number of combined methods with his particular style, while simultaneously paying attention to his mental and psychological conditions. This paper aims to examine and analyze the style of discussion and dialogue of Imam Sadiq (AS) with his visitors, under two general titles of "Principles Governing the structure of the Imam's discussion and dialogue" and "Principles governing the content of the Imam's discussion and dialogue". This research has been done by descriptive-analytical method and with the approach of narrative and historical study. The results show that the style of dialogue of Imam Sadiq (AS) is comprehensive; therefore, sometimes a dialogue is argumentative, intellectual and allegorical, and he has applied different styles in his conversations while he has been principled to the ethical values, trust in God and rationalism. Qur'an based dialogue and educational dialogue is one of his styles. What is considered to be the samein all the dialogues and conversations of Imam (AS) is the observance of the visitors’ conditions and ethical principles, and then using different styles when having a conversation with him.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Sadeq (AS)
  • Dialogue
  • Social Biography
  1. ابن بابویه، محمد بن على (1367). من لایحضره الفقیه. تهران: مؤسسه‌‌ی انتشارات اسلامی.
  2. ابن بابویه، محمد بن على (1376). امالی. تهران: کتابچیو.
  3. ابن بابویه، محمد بن على (1398ق). توحید. تحقیق هاشم حسینی. قم: جامعه‌‌ی مدرسین.
  4. اربلی، علی بن عیسی (1382). کشف الغمه. ترجمه زواره‌‌ای. تهران: انتشارات الاسلامیه.
  5. اردکانی، محمدعلی (1388). تحفه الأولیاء. تحقیق محمد وفادار مرادی. قم: دارالحدیث.
  6. شریفی، علی (1391). درآمدی بر مناظرات امام رضا(ع) (مجموعه مقالات). مشهد: نشر امید.
  7. بروجردی، حسین (1386ق). منابع فقه شیعه. تهران: فرهنگ سبز.
  8. تاکی، گیتی؛ منشی‌‌زاده، مجتبی (1388). نقش‌‌نماهای کلامی گفتمان‌‌های استدلالی در زبان فارسی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  9. خاکپور، حسین (1394). «اخلاق مناظراتی و مناظرات اخلاقی». اخلاق زیستی، شماره‌‌ی 15، ص163-194.

10. خمینی، روح‌‌الله (1363). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه نشر اسلامی، ج2.

11. رجبی، فاطمه؛ مطهری، اعظم (1394). «سبک‌‌شناسی مناظرات کلامی امام رضا(ع)». پژوهش‌‌های اعتقادی کلامی (علوم اسلامی)، دوره 5، شماره19، ص 81 -98.

12. طبرسی، احمد بن علی‌‌بن ابی‌‌طالب (1403ق). الاحتجاج علی اَهل اللّجاج. مشهد: نشر المرتضی.

13. عطار، طاهره ؛ رنجبر حسینی، محمد (1395). «روش‌‌شناسی مناظرات امام حسین(ع) در جریان قیام عاشورا». آیت بوستان (پژوهش‌‌نامه معارف حسینی)، شماره2، ص 7 -27.

14. فرکلاف، نورمن (۱۳۷۹). تحلیل انتقادی گفتمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌‌ها.

15. کلینى، محمدبن یعقوب (1369). اصول الکافی. ترجمه مصطفوى. تهران: کتاب‌‌فروشی علمی اسلامیه.

16. گیل، دیوید؛ ادفر، بریجت (1384). الفبای ارتباطات. ترجمه رامین کریمیان و همکاران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌‌ها.

17. مجلسى، محمدباقر بن محمد تقى (1398ق). زندگانى حضرت امام جعفر صادق(ع). تهران: ]بی‌‌نا[، چاپ دوم.

18. معصومی، سیدابراهیم؛ محسن مهاجرنیا (1395). «راهبردهای سیاسی صادقین(ع) در مواجهه با انحرافات سیاسی و فرهنگی». سیاست متعالیه، سال چهارم، شماره13، ص44-25.

19. مفضّل بن عمر (۱۳۷۹). توحید مفضّل. ترجمه محمدباقر مجلسی. تهران: باقر بیدهندی.

20. مفید، محمد بن محمد (1414ق). الاختصاص. بیروت: دارالمفید.

21. مفید، محمد بن محمد (بی‌‌تا). الارشاد. تهران: الاسلامیه.