رابطه‌‌ی حق آزادی با جهاد ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

چکیده

از جمله‌‌ حقوق انسان که در عموم مکاتب اخلاقی و حقوقی مورد توجه قرار گرفته، "حق آزادی" است که براساس آن، نمی‏توان عقیده‏ای را بر کسی تحمیل کرد. این حق در شماری از آیات قرآن نظیر آیه‌‌ی «لا اکراه فی الدین» نیز مورد تأکید قرار گرفته است. با این‌‌حال برخی مدعی‏ اند که "آزادی عقیده" با حکم "جهاد ابتدایی" منافات دارد. پژوهش حاضر با تکیه بر سه نکته، تنافی آزادی عقیده با جهاد ابتدایی را مورد نقد قرار داده است که عبارتند از: 1. نادرستی معیار قراردادن فتوحات اسلامی در تحلیل جهاد ابتدایی؛ 2. توجه به برداشتن موانع دین‏ باوری به‌‌عنوان هدف اساسی جهاد ابتدایی؛ 3. عدم تلازم جهاد ابتدایی با اجبار در دین‏داری. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و یافته‌‌ها نشان می‌‌دهد، از آن‌‌جا که هدف اسلام از تشریع جهاد ابتدایی، کنار زدن سیطره‌‌ی حاکمان بر مردم برای پذیرش آزادانه‌‌ی دین است، و از سویی دیگر، مخاطبان را در ماندگاری بر دین خود آزاد می‏ گذارد، جایی برای شبهه‌‌ی تنافی"آزادی عقیده" با حکم "جهاد ابتدایی" باقی نمی‏ ماند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between the Freedom Right and Offensive Jihad

نویسنده [English]

  • ali nasiri
Associate Professor of Iran University of Science and Technology,Tehran,Iran.
چکیده [English]

One of the human rights that has been taken into account in most of the moral and legal schools is "the freedom right", according to which one cannot impose a belief on anyone. This right is also emphasized in a number of Quran verses, such as the verse of ‘‘La 'ikraha fi al-din’’. However, some argue that "freedom of opinion" is in conflict with the verdict of "offensive jihad". The present study, based on three points, has criticized the conflict between the freedom of opinion and offensive Jihad, which includes: 1. The incorrectness of considering the Islamic conquests in the analysis of offensive jihad as a touchstone; 2. Paying attention to removing the barriers to religious belief as the primary goal of offensive Jihad; 3. Independency of offensive jihad with compulsion in being religious. The research method is descriptive and analytical, and our findings show that since the goal of Islam from the order of offensive jihad is to eliminate the domination of the rulers of the people for the free admission of religion, and on the other hand, it leaves the audience free to maintain their religion, there is no doubt left for the conflict between "freedom of opinion" and the verdict of "offensive jihad".
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freedom of Opinion
  • Defensive Jihad
  • Offensive Jihad
  • Jizya
  • Islamic Conquests

مراجع

  1. ابن اثیر جزرى (1418ق). النهایة فى غریب الحدیث و الاثر. بیروت: دارالکتب العلمیه.
  2. ابن اثیر، عزالدین ابوحسن علی بن ابی الکرم (1385). الکامل فی تاریخ. بیروت: دارصادر.
  3. ابن فارس، احمد (1411ق). معجم مقاییس اللغه. بیروت: دار الجیل.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
  5. ابن‌‌سینا، حسین بن عبدالله (1377). الاشارات و التنبیهات. ] بی‌‌جا: بی‌‌نا[.
  6. احمدى میانجى، على (1998م). مکاتیب الرسول. قم: دار الحدیث.
  7. بلاذرى، احمد بن یحیى (1407ق). فتوح البلدان. بیروت: مؤسسة المعارف.
  8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
  9. جوادی آملی، عبدالله (1374). شناخت‌‌شناسی در قرآن. قم: انتشارات اسلامی.

10. جوادی آملی، عبدالله (1386). توحید در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء.

11. جوادی آملی، عبدالله (بی‌‌تا). تبیین براهین اثبات خدا. قم: نشر اسراء.

12. حر عاملی، محمد (بی‌‌تا). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. تحقیق شیخ محمد رازی؛ تعلیق شیخ ابی‌‌الحسن شعرانی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.

13. حلبى شافعى، على بن برهان‌‌الدین (بى‌‌تا). السیرة الحلبیة. بیروت: دار احیاء التراث العربى.

14. حلّی، ابن ادریس (1420ق). السرائر. قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم.

15. دینوری، احمد بن داود (1960م). الاخبار الطوال. قاهره: دار احیاء الکتب العربیه.

16. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. دمشق؛ بیروت: دارالعلم- الدار الشامیه.

17. رشیدرضا، محمد (بی‌‌تا). تفسیر المنار.‌‌ بیروت: دارالفکر.

18. زبیدى، محمدمرتضى (بى‌‌تا). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: المکتبة الحیاة.

19. زرین‌‌کوب، عبدالحسین (1391). دو قرن سکوت. تهران: امیرکبیر.

20. زمخشری، محمود (1407ق). الکشاف عن حقایق غوامض التأویل. بیروت: دار الکتاب العربی.

21. سبحانی، جعفر (1413ق). محاضرات فی الالهیات. قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة.

22. سید بن قطب، ابن ابراهیم شاذلی (1412ق). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق.

23. شهید اول، محمد بن مکى (1412ق). الدروس الشرعیه فى فقه الامامیه. قم: جامعه المدرسین.

24. شهید ثانی (1967م). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. نجف: ]بی‌‌نا[.

25. شیخ طوسی، محمدبن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامامیه. قم: مکتبة المرتضی.

26. شیخ طوسی، محمدبن حسن (بی‌‌تا). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. قم: قدس محمدی.

27. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم (1366). تفسیر القرآن الکریم. قم: انتشارات بیدار.

28. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم (بی‌‌تا). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعه. قم: مکتبه المصطفوی.

29. صدوق ، محمد بن علی (1379). معانی الاخبار. تصحیح و تعلیق علی‌‌اکبر غفاری. قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.

30. طباطبایى، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین.

31. طباطبایى، سید محمدحسین (بی‌‌تا). نهایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

32. طباطبائی، علی بن محمد علی (1404ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسة آل‌‌البیت.

33. طبرى، محمد بن جریر (1358). تاریخ طبرى. قاهره: مطبعة الاستقامة.

34. طبرى، محمد بن جریر (1415ق). جامع‌‌ البیان عن تأویل آیات القرآن. بیروت: دارالفکر.

35. طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن (1400ق). الاقتصاد الهادی الی طریق الارشاد. تهران: منشورات چهلستون.

36. طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن (بی‌‌تا). الرسایل العشر. قم: دفتر انتشارات اسلامی.

37. عاملی، جعفر مرتضی (1415ق). الصحیح من سیره النبی‌‌الاعظم(ص). بیروت: دار الهادی.

38. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر (1348). تبصرة المتعلمین فی احکام الدین. تهران: کتابفروشی اسلامیه.

39. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر (1412ق). منتهی المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.

40. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر (1420ق). تحریر الاحکام. قم: مؤسسه امام صادق(ع).

41. علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر (1419ق). تذکرة الفقهاء. قم: مکتبه الرضویه لاحیاء الآثار الجعفریه، مؤسسه آل‌‌البیت لاحیاء التراث.

42. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین. قم: منشورات الهجره.

43. کاظمی، جواد بن سعید (1365). مسالک الأفهام الی آیات الأحکام. تهران: کتابفروشی مرتضوی.

44. کلینی، محمدبن یعقوب (1388). الکافی. تحقیق على‌‌اکبر غفارى. تهران: دارالکتب الاسلامیة، چاپ سوم.

45. لوبون، گوستاو (1347). تمدن اسلام و عرب. ترجمه هاشم حسینى. تهران: کتابفروشى اسلامیه.

46. مجلسى، محمدباقر (1403ق). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار(ع). بیروت: مؤسّسه الوفاء.

47. محقق حلی، جعفر (1409ق). شرایع الاسلام فی مسایل الحلال والحرام. تعلیق سیدصادق شیرازی. تهران: انتشارات استقلال.

48. محمد سند (1384). اسس النظام السیاسی عند الإمامیة. قم: بی‌‌نا.

49. مطهری، م‍رتضی‌‌ (1371). بررسی شیوه‌‌ه‍ای‌‌ تبلیغ‍اتی‌‌ م‍سیحیت‌‌ ع‍لیه‌‌ اس‍لام. تهران: س‍ازم‍ان‌‌ ت‍بلیغ‍ات‌‌ اس‍لامی.

50. مقداد، فاضل (1419ق). کنز العرفان فی فقه القرآن. ]بی‌‌جا[: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.

51. نجفی ، محمد بن حسن (1981م). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.

52. نصیری، علی (1395). "حق ازادی عقیده و نقد شبهه‌‌ی تنافی حکم ارتداد با آن". سیاست متعالیه، سال چهارم، شماره 12، ص. 100-83.

53. ورعی، سید جواد (1386). "مبانی فقهی جهاد ابتدایی". حکومت اسلامی، شماره 43، ص.64-16.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار