مناسبات دین و دولت در دوران پادشاهان شیعی "اوده" هند؛

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی/دانشگاه ارومیه

2 دانشحوی دکتری روابط بین الملل

چکیده

هم‌‌‌‌‌زمان با انقراض پادشاهی صفویان، حکومت شیعی "اوده" به‌‌‌‌‌نحو رسمی در هند شکل گرفت. تعامل علما با حکومت در شرایطی صورت می‌‌‌‌‌پذیرفت که جامعه‌‌ی شیعی هند با سه چالش: استعمار خارجی، تنازعات درون دینی و مذهبی (در قالب نظریه‌‌ی امامت- خلافت)، و نحوه‌‌ی تعامل علمای شیعه با حکومت شیعی اوده روبه‌‌‌‌‌رو بود. در مواجهه با استعمار، هر دو گرایش جهان اسلام با رویکرد انقلابی، اقدام به بازیابی هویت دینی کردند؛ در تقابل اندیشه‌‌ی امامت شیعی و خلافت سنی، تحلیل محتوایی و استدلال به منابع اهل‌‌‌‌‌سنت در راستای اثبات امامت شیعی را دنبال نمودند؛ و در زمینه‌‌ی مناسبات علمای شیعی و حکومت، الگوی سیاسی شیعه، نظام امامت و ولایت بود و مشی عملی علما با سلاطین شیعی نیز با تأکیدبر همگرایی و همکاری و با محوریت رویکرد سیاسی اصلاحی در مناسبات اجتماعی و سیاسی صورت پذیرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relations of Religion and State during Shiite Kings of “Awadh” in India

نویسندگان [English]

  • Sayyed Hasan Aboosaleh 1
  • Alireza Naeij 2
1 Insstructor/Urmia University
2 Executive Editor
چکیده [English]

Concurrent with collapse of the Safavid monarchy, the Shiite government of Awadh formally came into existence in India. Ulema and government interacted with each other under circumstances where the India’s Shiite community was faced with three challenges of foreign colonialism, inter-religious disputes (in the shape of theory of Imamate-caliphate) and the way the Shiite ulemas interacted with the Shiite government of Awadh. In confrontation with colonialism, both Sunni and Shiite tendencies of Muslim World holding a revolutionary approach took actions to regenerate religious identity; in contrast of the Shiite Imamate thinking with Sunni caliphate, they followed analysis of content and argument of Sunni sources in line with stability of the Shiite Imamate. The Shiite political model was Imamate and Velayat in the field of government and Shiite ulemas relations and practical policy of ulema with the Shiite sultans happened with an emphasis on convergence and cooperation and with a focus of reformist political approach in politico-social relations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Awadh Shiite Government
  • Colonialism
  • System of Imamate
  • System of Caliphate
  • Shiite Royalty
  1. ابوالحسنی (منذر)، علی (1383). "موقوفه اود؛ ریشه و روند تاریخی" در: زمانه، سال سوم، شماره20.
  2. ابوالحسنی، علی (1383). تراز سیاست. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
  3. احمد، عزیز (1366). تفکّر اسلامی در هند. ترجمه: نقی لطفی. تهران: انتشارات کیهان.
  4. اسعدی، مرتضی (1369). جهان اسلام: بنگلادش، پاکستان، ترکیه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  5. آل آقا، احمد بن محمّد علی (1373). مرات‏الاحوال جهان نما. قم: انصاریان.
  6. باسورث، کلیفورد ادموند (1381). سلسله‏های اسلامی جدید. ترجمه: فریدون بدره‏ای. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
  7. بی‏نام (1994). "مملکت شیعی اود در هند" در: الموسم، شماره 20.
  8. پاچسنکی، گرت (1352). سفیدپوستان چه‏ها کردند. ترجمه: محمّدحسین حجازی. تهران: توس.
  9. جعفریان، رسول (1387). اطلس شیعه. تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
  10. جلالی، سید لطف‏الله (1386). تاریخ و عقاید ماتریدیه. قم: مرکز مطالعات وتحقیقات ادیان و مذاهب.
  11. خامنه‏ای، سیدعلی (1347). مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان. تهران: انتشارات آسیا (چاپ دوّم).
  12. خان رامپوری، محمد نجم الغنی (1978). تاریخ اوده. کراچی: نفیس اکیدمی.
  13. رضوی، اطهر عباس (1376). شیعه در هند. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  14. صدرالافاضل، سیّدمرتضی (1376). مطلع‏الانوار. مشهد: بنیاد پژوهش‏های آستان قدس رضوی.
  15. ضابط، حیدررضا (1384). "نقش علمای مهاجر ایرانی در ترویج تشیع در لکهنوی هند" در: مشکات، شماره 87.
  16. فرمانیان، مهدی (1382). "شبه قارّه هند؛ دیوبندیه، بریلویه و وهابیت" در: ماهنامه طلوع، دوره اوّل، شماره 6.
  17. قمی، عبّاس (1327). فوائد‏الرضویه. تهران: علم و صنعت.
  18. کشمیری، محمّد مهدی (1355). تکمله نجوم‏السماء. قم: نشر بصیرتی.
  19. ـــــــــــــــــ (1355). تکملة نجوم‏السّماء. قم: نشر بصیرتی.
  20. کشمیری، محمّدعلی (1394 ق). نجوم‏السّماء. ترجمه: هاشم محدّث. قم: نشر بصیرتی.
  21. لاپیدوس، ایرا ـ ماروین (1381). تاریخ جوامع اسلامی. ترجمه: علی بختیاری‌‌‌‌‌زاده. تهران: انتشارات اطلاعات.
  22. لک‌‌‌‌‌زایی، نجف (1386). چالش سیاست دینی و نظم سلطانی. قم: انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (چاپ دوم).
  23. لک‌‌‌‌‌زایی، نجف و سیدحسن ابوصالح (1396). "درآمدی بر اندیشه کلامی-سیاسی علامه میرحامد حسین هندی" در: فصلنامه سیاست متعالیه، شماره 17.
  24. مدیرشانه‌‌‌‌‌چی، محسن (1376). تاریخ جوامع اسلامی. مشهد: بنیاد پژوهش‏های آستان قدس.‌‌‌‌
  25. مدرّس تبریزی، محمّدعلی (1349). ریحانه‏‏الادب. تهران: خیام.
  26. مطهری، مرتضی (1385). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: انتشارات صدرا (چاپ سی و دوم).
  27. منظور الاجداد، محمّدحسین (1388). "استعمار انگلیس و حکومت شیعی اود" در: فصلنامه شیعه‌‌‌‌‌شناسی، سال هفتم، شماره 27.
  28. موثقی، سید احمد (1374). جنبش‏های اسلامی معاصر. تهران: انتشارت سمت.
  29. ـــــــــــــــ (1378). اندیشه و استراتژی وحدت در شبه قارّه هند. تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی (چاپ دوّم).
  30. میر شریفی، سیدعلی (1387). هندوستانی که من دیدم. قم: دلیل ما (چاپ دوّم).
  31. هاردی، پیتر (1369). مسلمانان هند بریتانیا. مشهد: بنیاد پژوهش‏های اسلامی.
  32. هالیستر، جان (1373). تشیع در هند. ترجمه: آزرمیدخت مشایخ فریدنی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

33. BOIVIN, M. (2014). The Isma‘ili – Isna‘Ashari Divide Among
the Khojas: Exploring Forgotten Judicial Data from Karachi.
Journal of the Royal Asiatic Society, 24(3), 381-396. doi:10.1017/S1356186314000224.

34. Cole, J.R.I. Roots of North Indian Shi'ism in Iran and Iraq: Religion and State in Awadh, 1722-1859. Berkeley: University of California Press, c1988.

35. RIZVI, S. (2014). Faith Deployed for a New Shiʿi Polity in
India: The Theology of Sayyid Dildar ‘Ali Nasirabadi.
Journal of the Royal Asiatic Society, 24(3), 363-380. doi:10.1017/S1356186314000303.

36. Sayyid Athar Abbas Rizvi, a Socio-Intellectual History of the Isna Ashari Shi’is in India, Marifat publishing house,Canberra, c1986.

37. The Encyclopedia of Islam.